Ortak açıklama yayımlayan 16 örgüt, Hatay’ın Samandağ ilçesindeki sağlıksız enkaz kaldırma çalışmalarını protesto eden depremzedelerin gözaltına alınmasına tepki göstererek afet bölgesinde gerekli önlemlerin alınmasını talep etti.

Birçok emek, meslek ve ekoloji örgütü Ankara‘da bir araya gelerek, Hatay’ın Samandağ ilçesindeki molozların insan ve çevre sağlığına aykırı koşullarla kaldırılmasına karşı çıkarken gözaltına alınan depremzedelerin acilen bırakılması için çağrıda bulundu.

Hâlâ enkazlarda cenazeler bulunurken, enkazlar içerdikleri delillerle birer suç mahalli halindeyken, “suç mahallerinin” ortadan kaldırılma çabasına şahit olduklarını aktaran örgütler, yaptıkları basın açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Binaların içerdiği ağır kimyasallar, tozlar ve asbest gibi halk sağlığını ve doğayı büyük tehlikeye sokabilecek maddelerle ilgili bilimsel bir çalışma ve ayrıştırma yapılmadan, çalışanların ve halkın sağlığını tehlikeye atacak şekilde enkaz kaldırma ve yıkım işlemlerinin hem de görülmemiş bir hızla sürdüğünü gördük. Kaldırılan enkazların yol kenarlarına, dere yataklarına, sulak alanlara dökülerek ikinci büyük bir felaketin yaratıldığını gördük.”

Ankara Deprem Dayanışma Platformu, Demokratik Bölgeler Partisi, İklim Adaleti Koalisyonu, İnsan Hakları Derneği Ankara Şubesi, İnsan Hakları Derneği Balıkesir Şubesi, Halkların Demokratik Partisi, Karala, KESK Ankara Şubeler Platformu, Malatya Çevre Platformu, Partizan, Polen Ekoloji Kolektifi, Toplumsal Özgürlük Partisi, Umut-Sen Ekoloji Kolektifi, Yeryüzü Ekoloji Kolektifi, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi ve 78’liler Girişimi olmak üzere toplam 16 farklı grup, Samandağ’da sürdürülen Yaşam Nöbeti’ni savunduklarını ifade ederek “Gözaltıların acilen serbest bırakılmasını, Bölgede enkaz kaldırılma ve taşınma çalışmalarının acilen durdurulmasını, halkın, emek, meslek ve ekoloji örgütlerinin uyarılarının dikkate alınmasını istiyoruz” dedi.

İlgili haber için ayrıca tıklayınız: Depremzedeleri sürükleyip, doğayı talan ediyorlar!

Tüm deprem bölgesinin, vahşi enkaz kaldırma – moloz boşaltma faaliyetleri nedeniyle geniş çaplı ve ciddi halk sağlığı riskleri ve ekolojik yıkımlarla karşı karşıya bırakıldığına değinen açıklamada, mevcut asbest farkındalık haftasında dahi deprem bölgesindeki enkaz kaldırma ve hafriyat çalışmalarının halk sağlığını ve doğal miras alanlarını tahrip ettiği vurgulandı.

‘Hiçbir önlem alınmıyor, hastalıklara davetiye çıkarıyor’

Enkaz kaldırma çalışmaları sürecinde insan ve çevre sağlığının korunması ve uzun vadeli etkiler yaratacak halk sağlığı sorunları ortaya çıkaracak durumların önüne geçilmesi için hiçbir tedbir alınmadığını belirten örgütler şunları söyledi:

“Enkazlar asbest tozlarına ve diğer zehirli kimyasallara karşı hiçbir bir önlem alınmadan, vinçlerle kırılarak apar topar kaldırılıyor. Enkazda çalışan personelin ve civarda yaşayan halkın sağlık ve güvenliğine yönelik önlemler alınmıyor. Bu sırada ne hukuki delillerin toplanmasına izin veriliyor ne de enkazlardaki cenazelerin beden bütünlüğüne saygı gösteriliyor. Toplanan yıkıntı atıklarını taşıyan kamyonların üzeri örtülmediği için yol boyunca moloz tozları tüm yerleşim yerlerine ve doğaya yayılıyor, kentler haftalardır toz bulutuyla kaplanmış durumda. Dökümlerin yapıldığı alanlar yerleşim yerlerinin çok yakınında ve döküm sırasında ne zemine izolasyon yapılarak toprağa sızma engelleniyor ne de toz kalkmasına karşı bir önlem alınıyor.”

Ortak açıklamaya imza koyan örgütler, depremden kurtulan halkın, inşaat hafriyatlarından yükselen asbest tozlarına, kimyasal tozumasına, kum tozlarına maruz kaldığını ve bölgede depreminden ilk gününden bugüne görülen ve çalışmalar devam ettikçe de görülecek olan bu tehlike nedeniyle kısa-uzun vadede ortaya çıkabilecek üst solunum yolu hastalıkları, kanser ve silikozis riskinin giderek arttığını aktardı.

‘Geleceğimizin enkaza çevrilmesine ve ekolojik yıkımlara izin vermeyeceğiz’

Açıklamalarında tüm afet bölgesinde enkaz kaldırma çalışmaları sırasında dikkat edilmesi gereken unsurlara dikkati çeken örgütler, şunları kaydetti:

• Öncelikle enkaz kaldırma, taşıma ve depolama işlemleri, enkazların asbest tanımlamaları, ayrıştırılmaları, bilimsel ve ekolojik saiklere uygun kaldırma, taşıma, depolama yöntemleri ve depolama yerleri bulununcaya kadar derhal durdurulmalıdır.
• Enkazların kaldırılması sürecinde ‘bir an önce kalksın’ ve ‘ben yaptım oldu’ anlayışı yerine yerel halkın, ilgili meslek örgütlerinin ve demokratik kurumların, ekoloji örgütlerinin katılımı şarttır. Meslek uzmanlarının kalıcı depolama alanlarına yönelik tüm ekosistem etkilerini dikkate alarak yapacakları çalışmalar, yerel halkın onayına sunulmalıdır. Enkazın ne zaman kaldırılacağına ve nerede depolanacağına deprem bölgesinde yaşayanlar karar vermelidir.
• Kalıcı depolama alanları halkın onayından geçtikten sonra tekrar başlatılacak enkaz faaliyetlerinde aceleciliğe son verilmeli ve tüm yönetmeliklerin titizlikle uygulanması sağlanmalı, kuralsız uygulamalar ve tüm seviyelerdeki sorumlular cezalandırılmalıdır.

Depremden kurtulan insanların sağlıksız enkaz kaldırma çalışmaları nedeniyle ikinci bir felaketin eşeğine sürüklenmekte olduğunu ifade eden Yaşam Nöbeti savunucuları, “Samandağ’daki gözaltıları serbest bırakın!” çağrısını yineleyerek şu ifadeleri kullandı:

“Yaşamlarımıza, yaşam alanlarımıza, diğer türlerin yaşam haklarına, havamıza, suyumuza ve toprağımıza, gelecek nesiller için korumakla sorumlu olduğumuz kültürel mirasımıza sahip çıkacağız. Kısa vadeli kazançlar uğruna geleceğimizin enkaza çevirilmesine ve ekolojik yıkımlara yol açılmasına izin vermeyeceğiz. Enkaz çalışmaları durdurulana kadar sadece deprem bölgesinde değil her yerde mücadelemize devam edeceğiz.”

NELER OLMUŞTU?

6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ardından yıkılan binaların molozlarının gerekli tedbirler alınmadan ve gerekli deliller toplanmadan kaldırılmasının buradaki yaşamı tehdit ettiğine dikkati çekerek yanlış uygulamaların sonlandırılmasını talep eden Samandağlılar, dört gün önce ‘Depremde ölmedik, molozlardan ölmek istemiyoruz’ diyerek Yaşam Nöbeti başlatmıştı.

İlgili haber için ayrıca tıklayınız: Samandağ halkı, asbestli moloz dökülmesine karşı Yaşam Nöbeti başlattı

Dün de (4 Nisan) Yaşam Nöbeti’ne jandarma ve çevik kuvvet polisi müdahale etmişti. Yaşam alanlarına ayrıştırılmamış inşaat atıklarını taşıyan hafriyat kamyonlarının atıkları dökmesini istemeyen depremzedeler, darp edilerek gözaltına alınmıştı.

Gözaltına alınan 20 depremzedenin sekizi gece boyunca gözaltında tutulurken, üç depremzede ise halen savcılıkta işlemler için tutuluyor.

Yeşil Gazete