1 Kasım’da başlayan Birleşmiş Milletler COP26 iklim değişikliği konferansının arifesinde, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve 34 farklı milletten 60’tan fazla çevre gazetecisi haber yapma hakkına saygı gösterilmesi çağrısında bulundu.

1 Kasım’da başlayan Birleşmiş Milletler COP26 iklim değişikliği konferansının arifesinde, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve 34 farklı milletten 60’tan fazla çevre gazetecisi haber yapma hakkına saygı gösterilmesi çağrısında bulundu.

Dünyanın her yerinden ve her tür medyadan gelen ve her türlü geçmişe ve siyasi görüşe sahip olan bu gazeteciler, RSF’ye “İklim acil durumu, gazetecilik acil durumu” başlıklı bir çağrıyı imzalamak için katıldılar. Gazeteciler hükümetlerden, bu konular hakkında bilgi edinme hakkının, sağlıklı bir çevre ve sağlık hakkının doğasında bulunduğunu resmi olarak kabul etmelerini istiyorlar.

Bildiriyi imzalayan gazeteciler arasında Madagaskar merkezli 2020 Pulitzer Ödülü sahibi Gaëlle Borgia, gıda endüstrisi uzmanı Fransa’dan Morgan Large, 2002’de Sakharov Ödülü’ne layık görülen RSF Basın Özgürlüğü ödüllü Grigory Pasko, Hindistan’dan Soulik Dutta,  çevre suçlarını araştıran Güney Afrikalı Khadija Sharife ve DRC’de çalışan Lucien Kosha, Ekoloji Birliği ve Evrensel Gazetesi yazarı Özer Akdemir de bulunuyor.

Bildiri metni: İklim acil durumu, gazetecilik acil durumu

Çevre sorunlarını aktarma hakkının uygulanması artık hayati önem taşıyor. Tüm kıtalardaki çevre ve iklim konularında uzmanlaşmış gazeteciler ve Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) olarak, 1 Kasım’da Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin 26. Taraflar Konferansı’na (COP26) katılan tüm ülkelere ciddi bir çağrıda bulunuyoruz.

1992’de Rio de Janeiro’daki BM “Dünya Zirvesi”nde yayınlanan bildirgenin 10. ilkesine göre, “her birey, kamu makamlarının elinde bulunan çevre ile ilgili bilgilere erişim hakkına sahip olacaktır.” Otuz yıl sonra hala, bu ilke ne yazık ki somut bir gerçeklik haline gelmedi.

Pek çok ülkede, çevre ve onu etkileyen kamu politikaları hakkında bilgi ve bilimsel veri elde etmek, bu tür bilgiler her ne kadar büyük ölçüde kamu yararına olsa dahali, imkansız değilse de son derece zor. Ayrıca birçok tesise ve/veya bölgeye erişimimiz sistematik olarak engellenmekte. Bazılarımız da keyfi yargı süreçlerine tabi tutuluyor ve soğukkanlılıkla öldürülmedikleri zamanda da tehditlerin, gözdağının ve hatta fiziksel saldırıların hedefi oluyoruz. Son on yılda dünya çapında en az 21 gazeteci arkadaşımız yasadışı madencilik, ormansızlaşma, arazi gaspları ve endüstriyel kirlilik gibi hassas konuları araştırdıkları için öldürüldü.

Yaklaşık 30 gazeteci de tutuklandı. Bu ihlallerin yüzde yetmiş beşi, 2015 yılının sonlarında Paris Anlaşması’nın imzalanmasından bu yana gerçekleşti. Savunduğumuz çevre ve iklim gibi, durumumuz da tehlikeli bir şekilde kötüye gidiyor. Bugün, tüm insanlık için hayati önem taşıyan bu konularda bilgi verme hakkımızı kısıtlayan engelleri kınıyoruz.

Hükümetlerin, çevreyi savunmada ve iklim değişikliğiyle mücadelede medyanın oynadığı rolü dikkate alması acil bir ihtiyaçtır. Araştırmacı haberlerimiz, paylaştığımız gezegene yönelik artan tehditlere dikkat çekiyor ve ilgili aktörleri davranışlarını değiştirmeye ikna etmeye yardımcı oluyor. Doğru bir şekilde bilgilendirildiğinde, halk da insanlık tarihinde eşi benzeri olmayan iklim tehdidiyle daha iyi mücadele edebilir. Ve bu sayede hükümetler sorumluluklarını daha iyi üstlenebilirler.

Hükümetlerden, bilgi edinme hakkının sağlıklı bir çevre ve sağlık hakkının doğasında bulunduğunu resmi olarak kabul etmelerini istiyoruz. En savunmasız olanlarımıza yönelik artan tehditleri sona erdirmek için, gazetecilerin korunmasına ilişkin uluslararası hukukun somut bir şekilde uygulanması için de çağrıda bulunuyoruz.

2015’te kabul edilen BM Güvenlik Konseyi’nin 2222 sayılı Kararı uyarınca, hükümetleri yargı sistemlerine gazetecilere karşı şiddet suçlarının cezasız kalmasıyla mücadele etmeye çağırıyoruz. Bir şeffaflık şartı, hükümetler ve özel sektör için de geçerli olmalı. Ortak çıkar, ekonomik ve egemen çıkarlardan üstün olmalıdır.

Sadece bir gezegenimiz var. Tehdit veya engelleme olmaksızın bilgi sağlama hakkımızı kullanabilmemizi sağlamak için herkesin üzerine düşeni yapması çok önemli.

İmzacılar:

1 Özer AKDEMİR, Türkiye, 2 Arlis ALIKAJ, Arnavutluk, 3 Melis ALPHAN, Türkiye, 4 Enkhzaya BAASANJAV, Moğolistan, 5 Nathalie BERTRAMS, Almanya, 6 Gaëlle BORGIA, Madagaskar, 7 Martin BOUDOT, Fransa, 8 Kátia BREZİLYA, Brezilya, 9 Eliane BRUM, Brezilya, 10 Marcelo CANELLAS, Brezilya, 11 Andrei CIURCANU, Romanya, 12 Lilia CURCHI, Moldova, 13 Angelina DAVYDOVA, Rusya, 14 Sheila DEBONIS, Amerika Birleşik Devletleri, 15 Vanina DELMAS, Fransa, 16 Soumik DUTTA, Hindistan, 17 Thomas FISCHERMANN, Almanya, 18 Emmanuel GAGNIER, Fransa, 19 Atokhon GANIEV Tacikistan, 20 Ingrid GERCAMA, Hollanda, 21 John GROBLER, Namibya, 22 Amina JABLOUN, Tunus, 23 Burcu KARAKAŞ, Türkiye, 24 Guido KOPPES, Hollanda 25 Lucien KOSHA, Demokratik Kongo Cumhuriyeti 26 Margaux LACROUX, Fransa, 27 Morgan BÜYÜK, Fransa, 28 Nelly LUNA, Peru, 29 Lazaro MABUNDA, Mozambik 30 Fiona MACLEOD, Güney Afrika, 31 Konstantina MALTEPIOTI, Yunanistan, 32 Eduardo MILITAO, Brezilya, 33 Sayana MONGUSH, Rusya, 34 Gela MTIVLISHVILI, Gürcistan, 35 Zuza NAZARUK, Hollanda, 36 Alex NEDEA, Romanya, 37 Vadim NEE, Kazakistan, 38 Alexandre NHAMPOSSA, Mozambik, 39 Mariam NIKURADZE, Gürcistan, 40 Anne Sophie ROMAN, Fransa, 41 Elena NOVIKOVA, Kazakistan, 42 Hazal OCAK, Türkiye, 43 Marie PARVEX, İsviçre, 44 Grigory PASKO, Rusya (sürgün), 45 Anastasia PAVLENKO, Özbekistan, 46 Tansu PİŞKIN, Türkiye, 47 Guillaume PITRON, Fransa, 48 David QUINTANA, Nikaragua, 49 Anna Bianca ROACH, Amerika Birleşik Devletleri, 50 Sofya RUSOVA, Rusya, 51 Leonardo SAKAMOTO, Brezilya, 52 Hélène SERVEL, Fransa, 53 Khadija SHARIFE, Güney Afrika, 54 Khaled SULAIMAN, Kanada/Irak, 55 Pınar TARCAN, Türkiye, 56 André TRIGUEIRO, Brezilya 57 Tomasz ULANOWSKI, Polonya, 58 Estacio VALOI, Mozambik, 59 Jonathan WATT, Birleşik Krallık, 60 Tehmine YENOQYAN, Ermenistan, 61 Ning YEN, Tayvan, 62 AFAQ ÇEVRE DERGİSİ – MAAN GELİŞTİRME MERKEZİ, Filistin personeli, 63 REPORTERRE personeli, Fransa.