UNESCO, geçtiğimiz günlerde Türkiye’den 5 yeni kültür varlığını daha miras listesine eklemiş, Türkiye’nin listedeki kültürel varlık sayısı 18’e yükselmişti. İşte 2020 yılı itibarıyla “Dünya Miras Listesi” ve “Geçici Listesi”ndeki tüm tarihi ve kültürel varlıklarımızın listesi.

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Dünya Miras Alanı olarak belirlenmiş 1121 miras yer almaktadır. Her biri kendine has karakteristik özelliklere sahip ve hepsi bir arada, dünya tarihinin önemli bir arşivini oluşturan UNESCO Dünya Mirası Listesi‘nde Türkiye’de Dünya Miras Alanı olarak bu listede 2020 yılı itibariyle 16’sı kültürel, 2’si karma olmak üzere 18 miras yeri var. Dünya çapında pek çok ülkede kültür varlıklarını listeleyen ve dünya kültürel ve doğal mirasının korunmasına öncülük eden UNESCO, Türkiye’den toplam 83 kültür varlığına bu listede yer verdi. Peki, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi içerisinde Türkiye’den hangi kültür varlıkları yer alıyor? İşte Dünya Miras Alanı olarak kabul edilen yerler ve geçici liste içerisine alınan kültür varlıkları listesi…

İşte 2020 yılı itibarıyla listedeki 18 tarihi ve kültürel varlıklarımız:

‘DÜNYA MİRAS ALANI’ İLAN EDİLEN TARİHİ ve KÜLTÜREL VARLIKLAR

1- Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985
2- İstanbul’un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985
3- Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma Miras Alanı)
4- Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986
5- Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987
6- Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı)
7- Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla) 1988
8- Safranbolu Şehri (Karabük) 1994
9- Truva Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 1998
10- Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) 2011
11- Çatalhöyük Neolitik Alanı (Konya) 2012
12- Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) 2014
13- Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) 2014
14- Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (Diyarbakır) 2015
15- Efes (İzmir) 2015
16- Ani Arkeolojik Alanı (Kars) 2016
17- Aphrodisias (Aydın) 2017
18- Göbeklitepe (Şanlıurfa) 2018

DÜNYA MİRASI GEÇİCİ LİSTESİ’NDEKİ TARİHİ ve KÜLTÜR VARLIKLARI

1. Karain Mağarası (Antalya) 1994
2. Urartu ve Osmanlı Eski Yerleşimi Ahlat Mezar Taşları (Bitlis) 2000
3. Alahan Manastırı (Mersin) 2000
4. Alanya (Antalya) 2000
5. Harran ve Şanlıurfa (Şanlıurfa) 2000
6. İshakpaşa Sarayı (Ağrı) 2000
7. Konya Selçuklu Başkenti (Konya) 2000
8. Mardin Kültürel Peyzajı (Mardin) 2000
9. Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı 2000
10. St. Nicholas Kilisesi (Antalya) 2000
11. St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Tarihi Çevresi (Mersin) 2000
12. Sümela Manastırı (Trabzon) 2000
13. Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) 2009
14. Perge Arkeolojik Alanı (Antalya) 2009
15. Sagalassos Arkeolojik Alanı (Burdur) 2009
16. Eşrefoğlu Camii (Konya) 2011
17. Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay) 2011
18. Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) 2012
19. Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) 2012
20. Birgi Tarihi Kenti (İzmir) 2012
21. Gordion (Ankara) 2012
22. Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir) 2012
23. Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla) 2012
24. Niğde’nin Tarihi Anıtları (Niğde) 2012
25. Mamure Kalesi (Mersin) 2012
26. Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir) 2012
27. Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep) 2012
28. Zeugma Arkeolojik Alanı (Gaziantep) 2012
29. Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) 2013
30. Laodikeia Arkeolojik Alanı (Denizli) 2013
31. Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Ceneviz Ticaret Yolu’nda Kale ve Sur Yerleşimleri 2013
32. Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir) 2014
33. Anavarza Antik Kenti (Adana) 2014
34. Kaunos Antik Kenti (Muğla) 2014
35. Korykos Antik Kenti (Mersin) 2014
36. Arslantepe Arkeolojik Alanı (Malatya) 2014
37. Kültepe – Kanesh Arkeolojik Alanı (Kayseri) 2014
38. Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale) 2014
39. Eflatun Pınar: Hitit Kaya Anıtı (Konya) 2014
40. İznik (Bursa) 2014
41. Mahmutbey Camii (Kastamonu) 2014
42. Ahi Evran Türbesi (Kırşehir) 2014
43. Vespasianus – Titus Tüneli (Hatay) 2014
44. Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup (St. Jacob) Kilisesi (Mardin) 2014
45. Akdamar Kilisesi (Van) 2015
46. Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) 2015
47. Eshab-ı Kehf Külliyesi (İslami-Osmanlı Sosyal Kompleksi) (Kahramanmaraş) 2015
48. Mudurnu Tarihi Ahi Kenti: Ahiliğin Tanıkları (Bolu) 2015
49. Dağlık Frigya (Eskişehir, Kütahya, Afyon) 2015
50. Stratonikeia Antik Kenti (Muğla) 2015
51. Uzunköprü (Edirne) 2015
52. İsmail Fakirullah Türbesi ve Işık Kırılma Mekanizması (Siirt) 2015
53. Yıldız Sarayı Kompleksi (İstanbul) 2015
54. Bodrum Kalesi (Muğla) 2016
55. Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir) 2016
56. Hacı Bayram Camii ve Çevresindeki Tarihi Alanlar (Ankara) 2016
57. Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi (Edirne) 2016
58. Nuruosmaniye Külliyesi (İstanbul) 2016
59. Malabadi Köprüsü (Diyarbakır) 2016
60. Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü(Van) 2016
61. Kibyra Antik Kenti (Burdur) 2016
62. Yivli Minare Camii (Antalya) 2016
63. Assos Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 2017
64. Ayvalık Endüstriyel Peyzajı (Balıkesir) 2017
65. İvriz Kültürel Peyzajı (Konya) 2017
66. Priene Arkeolojik Alanı (Aydın) 2018
67. Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller (Gaziantep) 2018
68. Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar (Tokat) 2018
69. Justinian Köprüsü (Sakarya) 2018
70. Sarıkaya Roma Hamamı (Yozgat) 2018
71. Harput Tarihi Kenti (Elazığ) 2018
72. Anadolu’daki Ahşap Çatılı ve Ahşap Taşıyıcılı Camiiler (Konya-Eşrefoğlu Camii, Kastamonu-Mahmut Bey Camii, Eskişehir-Sivrihisar Camii, Afyon-Afyon Ulu Camii, Ankara-Arslanhane Camii) 2018
73. İzmir Tarihi Liman Şehri (İzmir) 2020
74. Koramaz Vadisi (Kayseri) 2020
75. Zerzevan Kalesi ve Mithraeum (Diyarbakır) 2020
76. Karatepe Aslantaş Arkeolojik Alanı (Osmaniye) 2020
77. Beypazarı Tarihi Kenti (Ankara) 2020

KARMA (DOĞAL ve KÜLTÜREL) MİRASLAR:

78- Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları (Amasya) 2015
79- Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya) 2000
80- Kekova (Antalya) 2000

DOĞAL MİRASLAR:

81-Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray) 2013
82-Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti (Samsun) 2016
83-Ballıca Mağarası Tabiat Parkı (Tokat) 2019

UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu)

Birleşmiş Milletler topluluğuna bağlı bir sosyal örgüt niteliğine olan UNESCO kısaltmasının açılımı, United Nations Educational Scientific and Cultural Organization. Dilimize Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu olarak geçmiştir. Amacı, birleşmiş milletler üyeleri arasında eğitim, bilim, kültür alanlarında işbirliği oluşturup, kesişim oluşumunu sağlamaktır. İnsanlığın ortak mirasına ait en önemli örneklerin bulunduğu Dünya Mirası Listesi ise, gezegenin tarihinin zenginliği ile doğasının çeşitliliğini kutluyor. Birçok farklı kritere göre seçilen bu yerler tarihi, doğal ya da bilimsel açılardan çok önemli rollere sahipler. UNESCO bu şekilde, bazıları herkes tarafından çok da bilinmeyen bu yerlere hak ettikleri değeri verip daha görünür olmalarını sağlıyor.

Kaynak: unesco.org.tr