Turgutlu Çaldağı’daki maden projesine AİHM de geçit vermiyor! Manisa’nın Turgutlu ilçesinde Çaldağı’nda yapılmak istenen nikel madenciliğine karşı yıllardır direnen yöre halkının yaptığı başvuruya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden dikkat çeken bir karar çıktı. AİHM, adil yargılama hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

Manisa’nın Turgutlu ilçesindeki Çaldağı’nda kurulmak istenen nikel madenciliği projesine karşı yöre halkının 10 yılı aşkın süredir sürdürdüğü hukuk ve yaşam mücadelesi 2019’da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşınmıştı. AİHM, konuya ilişkin bugün açıkladığı kararında Çaldağı davasında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesi ile güvence altına alınan adil yargılama hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

Tıklayınız: Çaldağı sorunu ve perde arkası gerçekler

İngiliz European Nickel şirketinin projesi olan Çaldağı’ndaki nikel madenciliği projesine karşı yıllardır mücadele eden yöre halkı, güçlü örgütlenmeleri sayesinde madenin bir türlü faaliyete geçmesine izin vermedi. Yıllar içinde tesisler el değiştirerek önce VTG Madencilik’e, ardından Nata İnşaat’a geçti. Bugün halen Çaldağı Nikel A.Ş. adıyla projeyi elinde tutan Nata İnşaat’ın tesislerinde hiçbir maden faaliyeti yürütülmüyor.

2016’da mahkeme Çaldağı madencilik projesine ilişkin ÇED raporunu iptal etmiş, ancak Bakanlık ve şirketin itirazı üzerine Danıştay kararı bozarak daha geniş kapsamlı bir bilirkişi incelemesi istemişti. Bunun üzerine uzmanlardan oluşan 9 kişilik bilirkişi heyeti, “ÇED raporunun yanlış ve yetersiz olduğu, projenin bir facia yaratabileceği ve Çaldağı’nda madencilik yapılamayacağı” yönünde oybirliğiyle rapor verdi. Buna rağmen mahkeme, raporu yok sayarak daha önce maden şirketinin kendisinin bile terk ettiği eski ÇED raporunu gerekçe gösterip projeye onay verdi.

Temyiz sürecinde Danıştay yerel mahkemenin kararını onaylayınca dosya bu kez Anayasa Mahkemesi’ne taşındı. Ancak AYM, maden işletmeye açılmadığı için şu anda zarar olmadığı gerekçesiyle başvuruyu kabul etmedi.

 İlgili haber için tıklayınız: Çaldağı Nikel Madeni ÇED kararı Anayasa Mahkemesi’nde

AİHM: YETERLİ GEREKÇE SUNULMADI

Tüm iç hukuk yollarının tükenmesi üzerine dosya Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşındı. AİHM, Çaldağı davasında madene yakın yaşayan başvurucular bakımından adil yargılama hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Mahkeme kararında, “idare mahkemesinin ÇED sürecine ilişkin başvuruları yeterli gerekçe göstermeksizin reddettiği, üst mahkemelerin de bu eksikliği gidermediği” belirtildi. Anayasa Mahkemesi’nin ise “şikâyeti esaslı şekilde incelemeden reddetmesi nedeniyle başvurucuların etkin bir hukuk yolu kullanamadığı” vurgulandı.

 İlgili haber için tıklayınız: Çaldağı’ndaki vahşi madencilik projesi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yolunda

Buna karşın AİHM, madene daha uzak bölgelerde yaşayan başvurucuların “doğrudan etkileneceklerine dair somut delil sunamadıkları” gerekçesiyle başvurularını kabul edilemez buldu.

YENİDEN YARGILANMANIN YOLU AÇILDI

Konuya ilişkin Halktv.com.tr’ye konuşan Avukat Arif Ali Cangı, “İhlal iddialarımızdan idare mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarının gerekçeden yoksun olması nedeniyle ihlal kararı verilmiş. (İtirazımız; Mahkemece, sunduğumuz ayrıntılı itirazların hiç birisi dikkate alınmamış, dosyada mevcut diğer bilimsel değerlendirmeler `’yok” sayılarak, gerekçesiz karar verilmiştir. Başvurucuların yetkisizliğine karar veren Anayasa Mahkemesi de bu konuda gerekçe yazmamıştır. ) İhlal iddialarımızın tamamı kabul edilmemiş olsa da bu kararla Çaldağı Nikel Madeni davasının yeniden yargılamasının yapılmasını sağlayacaktır. Bu da Turgutlu Ovasının, Gediz Deltası’nın ekolojisini ve yaşamını korumak için yürütülen mücadelesinin devam ettirilmesi açısından çok derece kıymetlidir” ifadelerini kullandı.

Cengiz Karagöz / HalkTv