Erzincan‘ın İliç ilçesindeki altın madeninde kullanılan siyanürü taşıyan borunun patladığı iddiaları valilik tarafından doğrulandı ve İliç Cumhuriyet Başsavcılığı olaya ilişkin soruşturma başlattı. Çevre kirliliğine neden olan Anagold Madencilik San. ve Tic. AŞ’ye en üst sınır olan 16 milyon 441 bin TL idari para cezası uygulandı.

Valilik tarafından yapılan açıklamada 20 metreküp sızıntı tespit edildiği belirtildi ancak sızıntının akarsulara ulaşmadığı iddia edildi. Boru patlamasının ardından bölgeye giden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri ve Trabzon’dan gelen ekipler bölgeden numune alarak şu yorumu yaptılar: “Sızıntının Fırat Havzası’na gözlemsel olarak ulaşmadığı tespit edilmiştir.”

VALİLİK: 20 METREKÜP SOLÜSYON TOPRAĞA KARIŞTI,
TOPRAK İŞ MAKİNELERİYLE TEMİZLENDİ

Erzincan Valiliğinden yapılan yazılı açıklamada, 21 Haziran günü Anagold Madencilik San. ve Tic. AŞ tarafından işletilen kompleks madeni işletmesinde boru hatlarında yaşanan arıza nedeniyle siyanür içeren 20 metreküp solüsyonun sızdığı aktarıldı. Solüsyonla kontamine olan alanın hipoklorit kullanılarak nötralize edildiği, kontamine toprağın iş makineleri vasıtasıyla temizlenerek liç sahasına taşındığı tespit edilmiştir” denildi.

METALURJİ MÜHENDİSİ CEMALETTİN KÜÇÜK: MADEN KAPATILMALI

Erzincan’daki siyanür sızıntısına kaza denilemeyeceğini söyleyen Metalurji Mühendisi Cemalettin Küçük, madenin kapatılması geektiğini söyledi. İliç Altın Madeni Komisyonu’nda TMMOB adına yer alan Metalurji Yüksek Mühendisi Cemalettin Küçük, Evrensel’den Nazife Yaşar’ın haberine göre şöyle konuştu: “Sürekli olan bir şeye kaza diyemezsin. Orada daha önce de yağmur sularından kaynaklanan bir kaçma söz konusu olmuştu. Şimdi de siyanür sızıntısı yaşandı. Şirket sızıntıyı kabul ediyor nötralizasyon yaptıklarını söylüyor. Nötralizasyon denilen şey, çeşitli kimyasallar kullanılarak siyanürün hidrojen siyanür olarak buharlaşmasını engellemeye dönük yapılan işlemdir. Siyanür solüsyonu doğrudan araziye akmıştır. Akan bu solüsyonu temizleyebilmek, onu nötralize edebilmek, hidrojen siyanür gazı olarak buharlaşıp ortaya çıkmaması için nötürleştirme işlemi yapmak için çeşitli kimyasallar kullanarak bazik yapmaya çalıştılar. Ama kimyasallığı ortadan kalkmamıştır ve herhangi bir şekilde bu araziye bulaşmıştır.

Şimdi siz gidip 150 metre aşağıdan numune alırsanız siyanür bulamazsınız. Çünkü PH’sı 9,5 üzerinde olması lazım. 9,5’un üzerinde olmayan siyanür solüsyonu hidrojen siyanür olarak buharlaşır. Onun için uzak mesafelere gidene kadar sudan alınacak numunelerde esas sayıyı belirten siyanür miktarını belirlemek zordur. Siyanür bulabilmek için anında ya da kısa süre içerisinde sızıntı bölgesinden örnek alacaksınız, bazik ortamda taşıyıp laboratuvarlarda bakacaksınız. Onun için, “doğaya, suya, havaya karışmamış” iddiası bilimsel olarak geçerli değildir” dedi.

Önlem alınmaması halinde daha büyük felaketlerin yaşanacağı uyarısında bulunan Küçük şunları söyledi: “Bu durum, daha ileride yaşanacak felaketlerin binde biri değildir. O açıdan bu kadar gündem olması ve büyük felaket olarak adlandırdığımız halde esas daha büyük felaketlerin beklentisi içinde olmamız lazım. Çevre Bakanlığı, Valilik soruşturma açmış. Hayırlı uğurlu olsun. Çevre Bakanlığı 16 milyon TL ceza yazmış. Ne olacak ki, doğayı temizleyebilir misiniz? Fırat’a vermiş olduğunuz zararı ortadan kaldırabilir misiniz? Dışarıya akan hidrojen siyanürün, hidrojen siyanür olarak buharlaşıp çevrede çözmüş olduğu ağır metalleri yerine monte edebilir misiniz? Bu maden çalışırken de zaten doğayı kirletmektedir. İlla kaza olması gerekmiyor” diye konuştu.

Madeni denetlemekle görevli bakanlık ve valiliğin, denetim ve izleme görevini yerine getirmediğini ifade den Küçük, “Suç başta kendilerindedir. Şirkete ceza yazarak kendilerini kurtaramazlar. Bakanlık ve çevre il müdürlüğü de suçludur. O yüzden burada savcılığın gerçek anlamda olaya el koyması lazım. Kesinlikle madenin kapatılması lazım. Siyanürle altın işletmeciliği ya da siyanürle kimyasal liç yöntemi uygulanarak maden işleminin yapılmaması gerektiğini söylüyoruz. Özellikle siyanürle altın işletmeciliği kesinlikle yapılmamalı.”

İLHAN CİHANER’İN TUTUKLANMASI BU OLAYDAN BAĞIMSIZ DEĞİL

Erzincan’daki altın işletmesindeki soruşturmada dönemin savcısı İlhan Cihaner’in tutuklanmasının bu olaydan bağımsız düşünülemeyeceğini savunan Küçük, “İlhan Cihaner’in soruşturma yemesinin, ‘paketlenip’ makamından alınmasının sebebi de bu olayla alakalı. Çünkü daha önce bu konuyla ilgili, Eşme’deki hidrojen siyanür gazının doğaya yayılıp bağa bahçeye zarar vermesiyle ilgili davada soruşturma açtığı sırada gözaltına alındı. Erzincan’daki altın işletmesi, tıpkı Bergama’da o zaman FETÖ’cülerin çalıştırdığı işletmeler gibi buranın da bağlantılarının göz önünde bulundurulup kriminal soruşturma yapılması gerekiyor.”

Ayrıca okumak için tıklayınız: Avrupa Parlamentosu Madencilikte Siyanür Kullanımının Yasaklanmasını İstiyor

NE OLMUŞTU?

Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan altın madeninin siyanür borusunun patladığı ve siyanürün çevreye yayıldığı öne sürülmüştü. Avukat İsmail Hakkı Atal, zehirli siyanür maddesinin toprak ve suya karıştığını ifade etmişti. Atal da “Sabah 05.00’e kadar siyanür borusundan çıkan zehirli siyanür maddesi toprak ve suya karıştı. Sabah 05.00’e kadar, artık ne kadar olduğunu bilmiyoruz” demişti.

20 TON SİYANÜRLÜ SU DÖKÜLDÜ İDDİASI

Fırat Nehri ve üzerinde bulunan İliç Barajı‘nda kirlilik iddiaları, 2009 yılından beri bölgede faaliyet gösteren Anagold altın madeninde kullanılan siyanürü taşıyan borunun 21 Haziran gecesi patladığı iddiaları ile başladı. 

İddiaya göre gece meydana gelen patlama ancak sabah 05:00 sıralarında fark edilerek kapatıldı.  Ancak vanalar kapatılana değin yaklaşık 20 ton siyanürlü su, sülfürik asit ve çok sayıda zehirli kimyasal madde önce madenin altındaki dereye, oradan da Fırat Nehri’ne karışarak İliç Barajı’na ulaştı. 

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç, ise olası bir depremde yer altı sularına karışacak kimyasal atıkların Fırat, Keban ve Munzur Barajı’nı kirleteceğini söylemişti.

Altın madenine 16,4 milyon lira ceza verilmiş, altın madeni işletmesi hakkında, cezanın yanı sıra, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca, Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulmuştu. Suçlamaların ardından Anagold Madencilik işletmesi hakkında ‘çevreyi kirlettiği’ iddiasıyla soruşturma başlatıldı.