TEMA Vakfı’nın hazırladığı “Kaz Dağları Yöresi’nde Madencilik” raporu verilerine göre yüzde 79’u maden ruhsatlı olan Kaz Dağları’nda kıyım yaşanıyor. Kaz Dağları’nın sadece Çanakkale mevkiinde yılbaşından bu yana 14 farklı proje için ya adım atıldı ya da onay verildi.

TEMA Vakfı’nın hazırladığı “Kaz Dağları Yöresi’nde Madencilik” raporu verilerine göre yüzde 79’u maden ruhsatlı olan Kaz Dağları’nda kıyım yaşanıyor. Kaz Dağları’nın sadece Çanakkale mevkiinde yılbaşından bu yana 14 farklı proje için ya adım atıldı ya da onay verildi. Bölgede yeni talanlara neden olacak projeler sırada beklerken, Cumhuriyet’ten Şeyda Öztürk, bugüne kadar kıyıma neden olan şirketleri derledi.

Kaz Dağları’ndaki en büyük direniş Temmuz 2019’da başladı. Kanada merkezli Alamos Gold Çanakkale Kirazlı’da gerçekleştirmek istediği maden projesiyle birlikte 350 bine yakın ağacı kesti. Bu sayı, şirketin çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) raporunda belirttiğinin dört katıydı. 425 gün nöbet tutan yurttaşların direnişi ve açılan davalarla birlikte şirket bölgeden çekildi. Ardından şirket dava açarak Türkiye’den 1 milyar dolar istedi.

CENGİZ ÇEKİLMİYOR

5’li çete olarak adlandırılan şirketlerden, Mehmet Cengiz’in sahibi olduğu Cengiz Holding bölgede hüküm sürmeye devam ediyor. Holdinge bağlı Truva Bakır Maden İşletmeleri Anonim Şirketi, Kaz Dağları’ndaki Halilağa Bakır Madeni’ni işletiyor. Maden için ilk ÇED onayı çevreciler ve TMMOB Çevre Mühendisleri Odası’nın açtığı dava sonucu iptal edilmişti. Projede ısrarcı olan şirket, ikinci ÇED onayını 14 Mart’ta aldı. Onayın ardından şirket yurttaşların arazilerini almak için adım attı. Cengiz Holding, Çan Noterliği kanalıyla köylülere ihbarname göndererek arazilerin kendilerine satılmaması durumunda kamulaştırılacağı tehdidinde bulundu. Proje bölgesinde 149 bin 250 adet ağaç olduğu öngürülürken holdingin ağaç kesimine başladığı haberleri gündeme yansımıştı. Biga-Çan hattının en önemli sulama suyu kaynağı olan Kocabaş Çayı’nın sularının madene su karşılamakta kullanılacak göletlere aktarılacağı projeye karşı çıkan yöre halkı ve çevre örgütleri eylem düzenlemişti.

BELEDİYE DE İSTİYOR

Kaz Dağları’nda bulunan Yenice ilçesinde faaliyet yürüten Oreks Madencilik, üretimini ve maden alanını genişletmek amacıyla kapasite artışı için süreç başlattı. Bölgedeki çevre dernekleri ve Ziraat Mühendisleri Odası, madenin yaratacağı tehlikelerden bahsetmişti. Yapılan açıklamada, “Bölgede Oreks şirketinin tek olmadığını aynı tahribatı yapan başka şirketlerin de olduğu düşünüldüğünde tehlikenin boyutları daha kolay anlaşılacaktır” denilmişti.

Öte yandan geçen aylarda yine Kaz Dağları’nda AKP’li Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin maden projesi gündeme gelmişti. Belediye projesi onaylanırsa 25.9 hektarlık alanda patlamalı maden ocağı kuracak.