Hasankeyf’e su tutulması ertelendi (?!)

Hasankeyf yalnız değildir, yalnız kalmayacak!

12 bin yıllık tarihe sahip Hasankeyf’i, suları altında bırakması planlanan ve 50 yıllık ömre sahip olan Ilısu Barajı’nda 10 Haziran’da su tutulmaya başlanacağı belirtildi. Devlet Su İşleri (DSİ) yetkilileri baraj kapaklarının kapatılmasının fazla yağıştan dolayı yaklaşık bir ay daha ertelendiğini söyledi. Ekoloji hareketleri, su tutulmasındaki ertelemesinde son haftalarda yapılan protestolar ile oluşan kamuoyundan dolayı olduğunu belirtti.

Tarihi 12 bin yıl önceye giden, birçok istilayı atlatan ve bir açık hava müzesi olan antik ilçe Hasankeyf ile Dicle Vadisi, Dicle nehri üzerine inşa edilen Ilısu Barajı‘nın suları altında bırakılmak isteniliyor. Batman ve Siirt Valileri daha önce yaptıkları açıklamalarda 10 Haziran’da Ilısu Barajı’nda su tutulmaya başlanacağı belirtildi. Ekoloji hareketleri de baraj kapaklarının kapatılması taktirde suni göl sularının kısa bir dönemde Hasankeyf’e ulaşacağı tahmin ediliyor. 15 Mayıs’tan itibariyle ise halkın da tarihi kentten taşınmak zorunda bırakıldığı Hasankeyf’ten Haziran sonuna kadar da boşaltması bekleniliyor.

Su tutulma Temmuz’da mı?

DSİ 16. Bölge Müdürlüğü’nün bir açıklamasına göre, ‘suyun yüksek olması ve yağıştan dolayı başka bir tarihe ertelendiği’ belirtiliyor. Kışın yağmur suyu ortalamadan fazla bir hızla yükselmesi dolayısıyla suyun kotası 417 metre civarında ve su tutulma, kota 400 metrenin altına indiğinde, su akışı yavaşlandığında baraj kapaklarının kapatılmasının söz konusu olabileceği kaydedildi. Açıklamada, “Bu yılkı mevsimden beklenilmeyen bir durum yaşandı. Civar şehirlerdeki ovalarda kar erimeye ve bölgede yağışlarda devam ediyor. Bundan dolayı yaptığımız yeni köy yolları var, bunlar tamamlanmadığı için ve bu yüksek kotadan dolayı ertelendi. Ama en yakında tutulacak, gereken yapılacak. Suyun düşmesini bekliyoruz. En yakın 20-25 gün içinde belki Haziran sonu da, yada Temmuz ayının sonu da olabilir. Bu da havanın durumuna bağlı” ifadelerinde bulunuldu.

”Ne denli sorunlu olduğunu gösteriyor”

Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi ise bu ayrıntının konunun ne kadar sorunlu olduğunun fark edilmesi için dikkat çekici olduğunu belirtti. Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi’nden Ercan Ayboğa ise ertelemeye dair ”Son haftalardaki protesto ve kamuoyu ilgisinin etkili olduğunu düşünüyoruz. Yine Ilısu projesinin teknik-mühendislik açıdan ve sosyal-kültürel olarak ne denli sorunlu olduğunu gösteriyor” dedi.

Onlarca isimden acil çağrı

Ekoloji Birliği ve Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi, Hasankeyf ve Dicle Vadisi’ni sular altında bırakılması planlanan Ilısu Barajı’nda 10 Haziran’da su tutulacağı açıklanmasına karşı 7 Haziran günü saat 20.00’da sosyal medya üzerinden #HasankeyfİçinGeçDeğil hashtag’ı ile kampanya başlatmıştı. Ahmet Ümit, Bahar Feyzan, Barış Atay, Cemîl Koçgiri, Erkan Oğur, Ercan Y Yılmaz, Haluk Levent, Metin Uca, Mikail Aslan, Nazan Kesal, Pınar Aydınlar, Selim Temo ve Şebnem Sönmez’in kamuoyuna Hasankeyf için duyarlılık çağrısında bulunduğu kampanya videosu ise binlerce kez paylaşıldı.

Ekoloji hareketlerinin Hasankeyf’in sular altında kalmaması ve Hasankeyf’e ses olmak için yaptığı çağrıya daha sonra bir çok sanatçı, aydın, siyasetçi ve STK’ten de destek geldi. Bazı isimler şöyle: Amberin Zaman, Apolas Lermi, Agah Aydın, Ayşe Berktay, Barbaros Şansal, Belçim Bilgin, Betüş Arım, Ferhat Tunç, Feryal Öney, Hicri İzgören, Orhan Aydın, Pelin Batu, Rustem Batu, Türkan Elçi, Tuncay Akgün, Yavuz Ekinci, Fransız sanatçı Elen Ture, Mazlum Çimen, Melis Aygen, Nurgül Yeşilçay, Nihat Behram, Kardeş Türküler, Sedef Ecer, Şehmus Diken, Zülfü Livaneli, Yaşar Seyman, Yusuf Nazım, Beşiktaş taraftar grubu Çarşı, Ekoloji Birliği (EB), Doğa Derneği, Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), Samsun Çevre Platformu ( SAMÇEP), Kuzey Ormanları Savunması (KOS), Karadeniz İsyandadır, Validebağ Savunması, Taksim Gezi Parkı, İstanbul Kent Savunması, CHP Milletvekillerinden Sezgin Tanrıkulu, Yıldırım Kaya, Burhanettin Bulut, Özkan Yalım, Hüseyin Yıldız, Ali Şeker, eski milletvekillerinden Zeynep Altıok Akatlı, Gülay yedekçi, Kars Belediye Başkanı Ayhan Bilgen, Tunceli Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu, Van, Diyarbakır Büyükşehir ve Batman Belediyesi Eş Başkanları ile HDP’li bir çok milletvekili de yaptıkları paylaşımlarda Ilısu Baraj projesinin durdurulması için çağrıda bulundu. Sanatçıların yoğun desteğiyle başlatılan kampanyaya dünyanın çeşitli bölgelerinden sanatçı ve vatandaştan dan destek gelmeye devam ediyor.

300’ün üstünde höyük

Ekoloji hareketleri de kampanyaya, Hasankeyf kurtarılana kadar devam edileceğini belirterek yaptıkları destek çağrısında, “Barajda sular tutulması sonucunda kısa bir sürede milyonlarca canlıya ev sahipliği yapan Dicle Vadisi yok olacak. Canlı bir varlık olan Dicle Nehri kendi sularında boğulacak. Milyonlarca canlı ölecek. Yine tarihi kent Hasankeyf ve Hasankeyf ile eş değer tarihi kalıntılara sahip 300’ün üstünde daha kazıları bile başlamamış höyük sular altında kalacak. 200 yerleşim yeri sular altında kalarak 75 bin insan evlerinden yurtlarından göç etmek zorunda kalacak. En az 20 endemik bitki türü, en az 4 balık türü, en az 10 kuş türü yok olacak,ölecek.. 1990’da bir yıl sonra Hasankeyf sular altında kalacak denilirken bugün Hasankeyf ve Dicle Vadisi verilen mücadele sonucu hala ayakta. Ama risk her gecen gün artıyor. Hasankeyf, insanlık tarihi sular altında kalmaması için bize sesleniyor. Bu dayanışma Hasankeyf’e köprü olacak, tarihe umut olarak geçeceğini can gönülden inanıyoruz. Umudumuz Hasankeyf ve Dicle Vadisinin sular altında bırakılarak, doğa, tarih ve hafızayı yok edecek barajı durdurmak” açıklamasında bulundular.

Hasankeyf İçin Küresel Eylem Günü: “Henüz geç değil!”

Yine Hasankeyf’i Yaşatma Girişimi ve Mezopotamya Ekoloji Hareketi başta olmak üzere ulusal ve uluslararası bir çok ekoloji örgütünün 7 ve 8 Haziran’a ilan ettikleri 3. Hasankeyf Küresel Eylem Günü kapsamında ise dünya çapında 33 şehir de eylem yapıldı. Eylem yapılan 11 ülkeden bazıların ABD, İspanya, İtalya, Yunanistan, Fransa, Avusturya, Irak ve Suriye olurken Türkiye’de Hasankeyf ve İstanbul protestoların yapıldığı yerler oldu. Hasankeyf’teki protestoya İngiltere İşçi Partisi ve Avrupa Parlamentosu Kültür ve Eğitim Komite üyesi Julie Ward‘da katıldı.