Birleşmiş Milletler bünyesindeki Dünya Meteoroloji Örgütü, son raporunda, giderek ısınmakta olan dünyanın 2020 yılında kasırga, orman yangını, sıcak hava dalgası, sel, kuraklık ve buzul erimesi açısından birçok rekor kırdığını kaydetti.

Dünya Meteoroloji Örgütü, ‘Küresel İklimin Durumu’ raporunda, Corona virüsü pandemisi nedeniyle kısmi küresel kapanmaya gidilse de 2020 yılında insan faaliyetlerinin neden olduğu iklim değişikliğine bağlı aşırı atmosfer olaylarının yoğunlaştığını kaydetti.

Birleşmiş Milletler de yayınladığı iki raporla, iklim değişikliğiyle mücadeleye öncelik verilmesi çağrısı yaptı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, gezegenin içinde bulunduğu kötü durumu gözler önüne seren bir konuşma yaptı.

BM, 2015 Paris İklim Anlaşması’nın 5’inci yıldönümünde Fransa’da 12 Aralık’ta düzenlenecek iklim zirvesi öncesinde faaliyetlerini yoğunlaştırdı.

Dünya Meteoroloji Örgütü’nün raporuna göre, giderek kötüleşen küresel ısınmayı, yedi kilit iklim göstergelerinin tümünde gözlemlemek mümkün. Ancak rapor, meselenin yapılan ölçümlerden çok daha fazlası olduğunu, zaten kötü geçen bu yıl içinde insanların çektiği acıları daha da ağırlaştırdığını kaydetti.

50 milyondan fazla kişi darbe aldı

Raporda, “2020 yılında 50 milyondan fazla kişi iki darbeyle karşılaştı; iklimle ilgili sel, kuraklık ve fırtına gibi felaketler ve Corona virüsü pandemisi. Orta Amerika’daki ülkelerse Eta ve Iota Kasırgaları‘nın etkileri, Corona virüsü ve mevcut insani krizlerden ötürü üç darbe aldı” ifadelerine yer verildi.

Rapora göre 2020, Büyük Okyanus‘un orta kısımları üzerinde serinletici etkisi olan ve genellikle küresel sıcaklıkları düşüren iklim olayı La Nina‘ya rağmen, şimdiye kadar kayıtlara geçen en sıcak üç yıl arasında olacak.

2020, 1800’lü yılların ikinci yarısından 1,2 santigrat derece daha sıcak olarak kayıtlara geçecek. Uzmanlar, 1800’lü yılların ikinci yarısını; kömür, petrol ve doğalgaz yakmanın sonucu oluşan ve ısıyı hapseden gazların yol açtığı ısınmanın ölçümü açısından baz olarak alıyor. Hapsolan ısının büyük çoğunluğu denizlere iletiliyor. Rapor, bu nedenle okyanuslardaki su sıcaklıklarının rekor seviyeye ulaştığının altını çiziyor.

Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Petteri Taalas, yaptığı açıklamada, “2024 yılına kadar 1,5 santigrat dereceyi geçici olarak aşma olasılığı en az beşte bir” dedi.

Paris İklim Anlaşması, sanayi öncesi devirden bu yana 1,5 santigrat derecelik ısınmanın aşılmamasını hedef olarak belirlemişti.

Hükümetlerin iklim faaliyetlerini takip eden ve bunların Paris İklim Anlaşması‘yla karşılaştırmasını yapan bağımsız bilimsel veri analiz sitesi İklim Eylem Takibi‘nin (Climate Action Tracker) yeni değerlendirmesine göre karbon salımını azaltmaya yönelik taahhütlere uyulması durumunda küresel ısınma 2,6 santigrat dereceyle sınırlı kalabilir, hatta bu seviyenin 2,1 dereceye bile indirilebilir. Bu taahhütler arasında ABD’nin yeni seçilen başkanı Joe Biden’ın, ülkenin 2050 yılına kadar net karbon salımını sıfıra indirme sözü de bulunuyor. Çin ise aynı hedefi 2060 yılında tutturma taahhüdünde bulunmuştu.

Cornell Üniversitesi’nden iklim bilimci Natalie Mahowald, “2020 şaşkınlık uyandırıcı bir yıldı, sadece Corona salgını değil, aynı zamanda aşırı hava olayları nedeniyle” dedi.

2020 yılına damgasını vuran aşırı atmosfer olaylarından bazıları şunlardı:

• Atlas Okyanusu’nda rekor sayıda tropik fırtına ve kasırga oluştu. Bunların 30’u isimlendirildi, 12’si ABD kıyılarını vurdu.
• California eyaletindeki Ölüm Vadisi Milli Parkı’nda 54,4 santigrat dereceyle son 80 yılın en yüksek küresel sıcaklığı ölçüldü. Los Angeles kenti ve civarındaysa Eylül ayında 49,4 santigrat dereceyle tarihin en yüksek sıcaklığı kaydedildi.
• ABD’nin Batı eyaletlerinden Colorado ve California’da rekor sayıda orman yangını çıktı.

• Avustralya’daki yangın sezonu, rekor sıcaklıklar nedeniyle bu yıl daha da kötüleşti.
• Kuzey Kutbu’nda da rekor seviyede yangınlar kayıtlara geçti. Uzun süreli sıcak hava dalgası nedeniyle Haziran ayında Sibirya’da hava sıcaklığı 38 santigrat dereceye kadar çıktı.
• Rusya’da hava sıcaklıkları Ocak ile Ağustos ayları arasında bir önceki rekor seviyenin 1,5 santigrat derece üzerinde seyretti.
• Nisan ve Ağustos aylarında Kuzey Kutup Denizi’ndeki buz seviyesi rekor seviyede düşük olarak ölçüldü. Eylül ayında yapılan ölçüm ise kayıtlardaki en düşük buz seviyesini tespit etti.
• Pakistan ve komşusu ülkelerde 2.000’den fazla insan rekor seviyedeki yaz yağmurları ve sel felaketi nedeniyle yaşamını yitirdi.
• Afrika’da Kenya ve Sudan’da aşırı yağışlar nedeniyle yaşanan sel felaketi yüzlerce kişinin ölümüne yol açtı.

• Çin’de Asya kıtasının en uzun nehri olan Gök Irmak’ın (Yangtze) taşması sonucu en az 279 kişi hayatını kaybetti.
• Neredeyse rekor seviyedeki kuraklık ve aşırı sıcaklıklar, Güney Amerika’da tarım ürünlerine büyük zarar verdi.
• Orta Avrupa’nın büyük çoğunluğunda kuraklık hüküm sürerken Dünya Meteoroloji Kurumu’nun merkezinin bulunduğu Cenevre, ilkbaharda 43 gün boyunca hiç yağış almadı.

Cornell Üniversitesi’nden Natalie Mahowald, bu atmosfer olaylarının sorumlusunun sadece iklim değişikliği olmadığını söyledi; ancak ”Bu tür olaylar, bilimadamlarının iklim değişikliği nedeniyle artmasından endişe duyduğu olaylardır” diye konuştu.

Kaynak: VOA