Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın sokakta yaşayan köpeklerin ayrım yapmaksızın ‘tehlikeli’ olarak algılanmasına yol açan ve toplatılmalarını öngören genelgesinin yürütmesi, Danıştay tarafından ‘hukuka aykırı ve telafisi imkansız zarar doğurur’ gerekçesiyle durduruldu.

Türkiye Hayvanları Koruma Vakfı’nın (TÜRHAV), 27.12.2021 tarihli 2021/24 numaralı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından “sahipsiz ve tehlike arz eden hayvanlar hakkında” genelgesine açtığı dava olumlu gelişme kaydetti. Danıştay 10. Daire Başkanlığı, bakanlığın genelgesinde yürütmeyi durdurdu.

2018-2023 Murat Kurum döneminde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın “sahipsiz ve tehlike arz eden hayvanlar hakkında” genelgesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinin 2. fıkrasında öngörülen koşulların birlikte gerçekleştiği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması kararı aldı.

İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinin 2. Fıkrası’ndaki kural:

“İdari işlemin uygulanması halinde giderilmesi güç veya olanaksız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması koşullarının birlikte gerçekleşmesi durumunda yürütmenin durdurulmasına karar verileceği kuralı yer almıştır.”

“Bakanlık yetkisiz genelge hukuksuz”

TÜRHAV’ın avukatı Gülçin Yapıcı,  dava sonucu için şöyle dedi:  

“2022 yılında açtığımız davamıza yürütme kararı geldi, biz bunu sevinçle karşıladık ancak 2021’den beri bu genelde doğrultusunda 2021/24 no’lu genelgenin içeriğine bakarsanız, temeli şu, bakanlık yetkisiz genelge hukuksuz dedik, temeli bu dilekçenin.”

“Tarım ve Orman Bakanlığı yetkili, diğer bakanlıklar komisyonda görevli, bu bakanlığın böyle bir konuda genelge çıkarma yetkisi yok, ayrıca yönetmeliği olmayan bir konuda genelge çıkar mı yönetmeliği bile yok zaten diyerek, artık hayvanların toplatılmasına gönlümüz razı olmadığı için haklı bir dava açtık.”

“Danıştay, hayvan hakkı yaşam hakkı diyerek böyle bir karar verdi”

“Öyle bir günde verdiler ki, bugün sokak hayvanlarının toplatılması konuşulacaktı kabine toplatısında, tam bugüne denk gelmesi bence çok güzel, akıl, ilim, bilim, vicdan hepsi birleşip aslında danıştay gerekli açıklamayı yapmış yürütmeyi durmuş.

“Demiş ki “yetkili değil bakanlık, bekletilirse mümkün olmayan zararlar meydana gelecek, hayvan hakkı yaşam hakkı söz konusu diyerek, böyle bir karar verdi. Şimdi de bunun devamında bu genelgeye dayalı haksız bir şekilde 2 yıl boyunca toplatılan hayvanlar veya ne uygulandıysa haksız yere bunlarla ilgili mücadelemiz devam edecek.”

“Yetkisi olmadığı halde genelge çıkardı”

TÜRHAV’ın başkanı Erman Paçalı genelgeden 10. Maddesinden yola çıkılarak hayvanların beslenmesinin yasaklandığını söyledi, şöyle dedi:

“Manisa – Gördes Kaymakamlığı genelgede ki 10. Maddeye dayanarak 11 tane besleme noktası ilan ederek ilçenin dışında özellikle, ilçe merkezindeki tüm sahipsiz hayvanların beslenmesini yasaklamıştı. Biz o zaman İlçe Yasası Ağ Kurulu kararının hukuka aykırı olduğuna yönelik dava açtık, İlçe Yasası Ağ Kurulu’nu iptal ettirdik, mahkeme kurul kararını hukuka aykırı bularak iptal etti. Ardından bu genelgeye karşı dava açtık, çünkü yasaya göre Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın böyle bir genelge çıkarma yetkisi yok, yetkisi olmadığı alanda bir genelde çıkardı.”

“Yürütme durduruldu, hukuka aykırı olduğu için iptal edilecektir”

“Ayrıca, bu genelge de sahipsiz hayvan kavramıyla, kanunun, “tehlike arz eden hayvan” olarak tanımladığı hayvanların bir ayrımı yapılmamış. Sahipsiz hayvanı da tehlike arz eden hayvan olarak algılamaya sebebiyet verecek maddeler içeriyor. Gördes’in dayandığı da 10. Maddeydi. 1.2.3. ve 10. madde özelinde aslında bir itirazımız söz konusuydu, fakat bu maddeler özelinde bir dava açmak yerine, yetkisi olmadığı için yetkisi olmadığı bir konuda böyle bir genelgeyi çıkaramayacağı için komple genelgenin hukuka aykırı olması gerekçesiyle dava açtık.”

“Danıştay şimdilik yürütmenin durdurulmasına karar verdi, hukuka aykırı olduğu ve telafisi imkansız zararlar doğurabileceği için, şu an henüz iptal etme kararı verilmedi ama yürütme durduruldu ama zaten açıkça hukuka aykırı olduğu tespit edildiğine göre genelge komple iptal edilecektir demektir. Çünkü açıkça hukuka aykırı olduğu vurgulanmış bunu yazmışlar.”

Kaynak: Bianet