Büyük Menderes Nehri, yaşanan kuraklık ve yetersiz yağışlar sebebiyle su sıkıntısı çekiyor ve bölgede; çevre ve tarım üzerindeki olumsuz etkiler derinleşiyor. EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, Büyük Menderes Nehri’nin kuraklık sinyali verdiğini, yağışlardaki düşüşün su kıtlığına yol açabileceğini söyledi.

Afyonkarahisar’ın Dinar ilçesi yakınlarında Suçıkan mevkisinde doğan, Denizli, Uşak ve Aydın’dan geçerek Ege Denizi’ne dökülen 584 kilometre uzunluğundaki Büyük Menderes Nehri’nde yağışın az olması nedeniyle kuraklık etkili olmaya başladı. Ekosistem Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, kuruma noktasına gelen nehirde yağışlardaki düşüşlerin su kıtlığına yol açabileceğini söyledi. Sürücü, “Uzun süre yağmayan yağmur, dün bardaktan boşalırcasına yağsa da Menderes’te pek fazla bir şeyin değişmediği görülüyor.

Yağmura ve suya hasret kalan çiftçiler baharın girmesiyle birlikte havza boyunca sıralanan tarlalarına Menderes’ten su çektiler. Menderes yatağından çekilen suyla binlerce hektar araziye su basıldı. Menderes’in birçok yerinde su kalmadı ya da sulama için çekilemeyecek kadar cılız bir şekilde yer yer sular birikti.

Menderes’ten yatak sularını çekemeyen bazı çiftçiler, Aydın ve Söke Organize Sanayi Bölgelerinden gelen ve içinde olumsuz her şeyi barındıran siyah sıvıyı sulamada kullanmak zorunda kaldıklarını söylediler. Tarımsal sulamalar başladığında zaten yetersiz doluluk oranına sahip baraj suları verilse dahi önümüzdeki aylarda önemli su sıkıntılarının oluşacağı görülmektedir” ifadelerini kullandı.

‘Taşköprü’de sular kurudu’ 

Büyük Menderes, yakın zamanda yoğun yağmur almasına rağmen su seviyesinde önemli bir iyileşme gözlenmedi. Nehirden tarımsal amaçlı su çekilmesi, nehri daha da tüketiyor. Nehrin bazı bölgelerinde su seviyesi sulama için yeterli olmayacak kadar düşük ve bu durum, Aydın ve Söke‘deki Organize Sanayi Bölgelerinden gelen kirli suların tarımsal sulamada kullanılmasına da neden oluyor. Bu kirli suyun kullanımı, hem tarım ürünlerine hem de çevreye zarar veriyor.

Söke ilçesine bağlı Sarıkemer‘deki Tarihi Taşköprü, su seviyesinin düşmesiyle çevresinde biriken çöpler ve atıklarla dolmuş durumda. DSİ 21. Bölge Müdürlüğü‘nün yaptığı açıklamaya göre, köprüde biriken malzemeler temizlenmiş olsa da, çevredeki çöp ve atıklar halen görülebiliyor ve bu da nehrin ekolojik dengesine ve köprünün sağlığına zarar veriyor.

Sudaki sıkıntıların sadece tarımı değil, nehir ekosistemini, ulusal ve uluslararası açıdan tehlike altında çok sayıda canlı türüne ev sahipliği yapan Büyük Menderes Deltası’nın biyolojik çeşitliliğini de olumsuz etkileyeceğini aktaran Sürücü, “Söke’ye bağlı Sarıkemer’de yerleşimi ikiye bölen Menderes üzerinde yer alan Tarihi Taşköprü’de neredeyse su tamamen bitmiş durumda. Bu alanda sular kuruduğundan, Tarihi Taşköprü’nün arkasında biriken tonlarca çöp, katı atıklar, ağaç kütükleri, çalı çırpı köprünün kemerlerini tıkamış olduğu ve köprüye ne kadar zarar verdiği net bir şekilde görülmektedir.

‘Büyük Menderes Nehri için gerekli çalışmalar başlatılmalı’

EKODOSD, yüzer bariyer sisteminin onarılması ve daha etkin çöp yönetimi için acil eylem çağrısında bulunuyor. Ayrıca, nehrin temizlenmesi ve ekosistem sağlığının korunması adına kurumlar arası işbirliğinin artırılması gerektiğini vurguluyor. Örgüt, sulama sezonu sonrasında yapılacak temizlik çalışmalarıyla atıkların denize ulaşmasının önüne geçilmesi gerektiğini belirtiyor.

DHA’ya konuşan EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, “Şu anda Taşköprü’de sular kurudu. Çöpler ve atıklar açık bir şekilde görülmekte. Belki sulu haliyken temizlemek zordu ama şimdi çok kolay ve temizlenecek yer net bir şekilde görülmektedir. Kemerlerin altında bulunan atıklar, kütükler tamamen temizlenerek tekrar sular geldiğinde rahat bir şekilde akışın sağlanması için bir çalışma yapılmalı.

Ayrıca, çöpleri ve atıkları su yüzeyinde tutan yüzer bariyer sistemi yıllardır bir türlü tamiratı yapılamadığından, yukarı havzadan gelen atıklar Söke regülatörünün önünde birikmeye başladı. Umarız sulama mevsimi bitiminde regülatör kapakları açıldığında bu atıklar menderes yoluyla denize gönderilmez. Bir an önce kurumlar arası işbirliğiyle bu çalışmalar başlatılmalı” dedi.