Türkiye’de yaşanmakta olan tarihin en büyük doğa tahribatına ve iklim krizine karşı aydın, yazar ve sanatçı çevrenin ciddi duyarlılık gösterdiği ve tepkisiz kalmadığı görülüyor. Kazdağları’nda Alamos Gold’un yürütmeye çalıştığı madencilik faaliyetine karşı “Su ve Vicdan Nöbeti”nden başlayarak, 26 Ekim tarihinde Ekoloji Birliği tarafından düzenlenen ancak valilikçe yasaklanan mitinge destek olarak yaptıkları çağrılar ve attıkları imzalar da bu gerçeği somut şekilde yansıtıyor.

Son dönemlerde çevresel tehditlerin oldukça vahim düzeye yükselişi, ekolojik tahribatın yaşam alanlarını da kapsayacak kadar her köşeye dayanması, doğa talanında Göreme gibi dünya mirası milli parkları bile artık gözden çıkaracak kadar acımasız hale gelinmesi de bu duyarlılığı arttıran nedenler olarak ilk sıralarda sayılabilir. Bu manzara iklim krizine ve Türkiye’de yaşanmakta olan tarihin en büyük doğa tahribatına karşı aydın ve sanatçı çevrenin ciddi duyarlılık göstermesi ve tepkisiz kalmamasına neden olan önemli göstergelerden.

İmza sayısı 500’e dayandı

Kazdağları’ndaki direniş sürecinden beri, 26 Ekim’de Ankara’da yapılması planlanan ekoloji mitingine ilişkin toplumsal duyarlılığın harekete geçmesi için sanatçı ve aydın çevrenin destek amacıyla yaptıkları çağrılar, verdikleri imzalar dikkat çekiyor. Ayrıca her 2 mitingin de iptal edilmesine rağmen imza verilmeye hâlen devam edildiği de görülüyor.

12 Ekim’deki Çanakkale mitinginin iptal edilmesine rağmen, bu kez de 26 Ekim’de Ankara’da yapılmak istenen miting için aydın ve sanatçı çevrenin destek çağrıları ve imza vermeye halen devam ettikleri, 25 Ekim tarihi itibarıyla bu anlamda imza verenlerin sayısının 400’ü geçtiği de görüldü. Kazdağları için yapılacak miting öncesi sanatçı ve aydın çevrenin verdiği destek imza sayısı 300 dolayındayken, Ekoloji Birliği tarafından düzenlenen, DİSK, KESK, TMMOB ve TTB‘nin de organizasyonda yer aldığı 26 Ekim’deki Ankara mitingine destek için verilen imza sayısı da sadece 1 hafta içinde 100’ü geçerek, toplam imza sayısı böylece 500’e yaklaştı.

Fazıl Say’ın Kazdağları konseri

Dünyaca ünlü piyanist Fazıl Say‘ın, Kazdağları’yla dayanışma amacıyla 18 Ağustos Cumartesi günü Kaz Dağları’ndaki orman için onbinlerce yurttaşın izlediği konser vermesi ve Kazdağları Marşı bestelemesi ise en somut örneklerden. Zülfü Livaneli, Tarkan, Haluk Levent, Gökhan Özoğuz, Şahan Gökbakar, Ata Demirer, Sabahat Akkiraz, Metin Uca ve Cüneyt Arkın gibi sanat ve müzik dünyasının ünlülerinin Kazdağları’ndaki katliama karşı seslerini yükseltmeleri yine dikkat çekici diğer örnekler olarak yer alıyor.

Sosyal medyayı sallayan ‘Susamam’ klibi

“Susamam” klibinin yayınlandığı daha ilk günde rekor düzeyde izleyici oranına ulaşması, sanat çevresinde bile uyandırdığı geniş yankı ile sosyal medyanın gündeminde uzun süre ilk sıralarda yer alması bir başka örnek. 14 dakika 54 saniye süren Susamam  adlı Rap şarkı toplumsal sorunları ele alışı ile ilgi çekerken, özellikle ekoloji ile ilgili doğa, kuraklık, çevre kirliliği, ekolojik yıkım, kadın hakları, hayvan hakları gibi alanlardaki eleştirileri ile de gündeme oturdu. Sosyal medyayı adeta sallayan şarkıya, ünlü sanatçılardan da büyük destek geldi ve Türkiye gerçeğindeki toplumsal yaralara dokunan özellikleri nedeniyle “Sadece bir şarkı değil, manifesto” yorumlarına da neden oldu.

Yavaşlı: “Doğa kıyımı başlıca konularımızdan biri olmalı”

Aydın ve sanatçı çevrenin doğa ve ekoloji konusundaki duyarlılığını yansıtan bir başka gösterge de şair-yazar Aydoğan Yavaşlı‘nın bir açıklamasında kendisini ifade ediyor. Sayısı 100’ü aşkın kitabıyla İlk Gençlik Çağı Edebiyatı’nın önemli isimlerinden olan Aydoğan Yavaşlı, bir imza kampanyası sırasında şunları söylüyor: “Bir sanatçının en büyük ilham kaynağıdır doğa. Doğa, tüm canlıların yaşam kaynağı zaten. Dünyanın en cennet köşelerinden Türkiyemiz bugün tarihin en büyük doğa tahribatını yaşarken, bu kıyımının sanat dünyasının başlıca konularından biri olması gerektiğini düşünüyorum.”

Yavaşlı, ayrıca “Yazlar Da Geçer” adlı romanıyla vahşi madenciliğe karşı verilen Çaldağı mücadelesini edebiyata taşıyan isim de oldu.

Aydın ve sanatçıların Kazdağları destek çağrısı:

“Nerede bir dal kırılsa orada atar kalbimiz!”

“Kazdağları’nda Kirazlı’daki altın madeni projesi için kesilen 200 bin ağaç; toprağımızın, havamızın ve suyumuzun ne denli büyük bir tehlike altında olduğunu gösteriyor. Salt Kirazlı’da değil, neredeyse Türkiye’nin her yanında kendisini açıkça gösteren bir doğa kıyımı var. Artvin-Cerrattepe, Uşak-Eşme-Kışladağ, İzmir-Efemçukuru, Turgutlu-Çaldağı, Fatsa, Munzur Dağı, Hasankeyf, Murat Dağı ve Balıkesir-İvrindi… Hiç acımıyorlar. Dağlar, ormanlar altın için öldürülüyor. Irmaklarımız çürüyor, akarsularımız kokuşturuldu. Durmadan zehir soluyoruz. İçecek suyumuzu, soluk alacak havamızı tüketiyorlar… Ormanlar, doğal ve yaban hayat yok oluyor…

Neden? Hangi “değerli maden”, çocuklarımızın mutlu ve sağlıklı yaşamından daha önemli? Hangi zenginlik, “Akdeniz’e bir kısrak başı gibi uzanan” bu ülkenin doğal zenginliğinden daha öncelikli?

Biz diyoruz ki, topraklarımızın üstü “altın”dan değerlidir. Dağlarımızı, ormanlarımızı, sularımızı, havamızı savunmak Türkiye’yi savunmaktır, insanımızı ve evrensel emeği savunmaktır. Bir ülkeyi savunmak bütün dünyayı, insanlığı ve tüm doğayı savunmaktır. Biz aşağıda imzası olanlar, dikili her ağacı, her dalı, her yaprağı, her çiçeği, her börtü böceği, kuşu, sürüngeni seviyoruz. Geçmişimizi, bugünümüzü ve geleceğimizi savunuyoruz.

Hiçbir kamu yararı bulunmayan, emperyalist maden şirketleri ve onların yerli ortaklarının kârlarına kâr katan “altın madeni projeleri” başta olmak üzere doğayı, toplumsal hayatımızı ve yarınlarımızı yıkıma uğratan tüm tasarılara derhal son verilmelidir.

Tüm dostlarımızı 12 Ekim’de Çanakkale’de, 26 Ekim’de Ankara’da düzenlenecek mitinglere katılmaya ve destek vermeye çağırıyoruz.”

‘İklim krizi ve ekolojik yıkıma DUR’ mitingine destek çağrısı:

“Sorun ağaç, dağ, tepe değil, YAŞAM sorunudur!”

“26 Ekim’de Ekoloji Birliği tarafından Ankara’da yapılacak olan, DİSK, KESK, TMMOB, ve TBB tarafından da desteklenen ‘İklim krizine ve ekolojik yıkıma DUR diyoruz’ mitingine biz aşağıda imzası bulunan sanatçılar olarak da destek veriyoruz.

Sanatçılar olarak diyoruz ki: Anayasa Madde 56: “Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir”.

Termik santraller, JES’ler, HES’ler, RES’ler ve vahşi madencilik faaliyetleri ile gerçekleştirilen ekolojik yıkım sağlıklı bir çevrede yaşam hakkımızı ihlal ediyor. Ülkemiz hızla yaşanmaz bir hale geliyor. Taş taş üstünde bırakılmayan bir şehri, bir ülkeyi yeni baştan daha güzel imar edebiliriz. Yanan bir ormanı yeniden daha gür yetiştirebiliriz.

Yüz binlerce metre kare üzerine yayılmış, yüz milyonlarca ton siyanürlenmiş atığın, ağır metallerle birlikte toprağımızı, suyumuzu ve havamızı zehirlemesine göz yumamayız.

Balıkesir Balya’da işletilen kurşun, gümüş ve altın madeninin 1892’den beri (127 yıldır) her yıl yağan ilk yaz yağmurundan sonra derede bir tek balık, kaplumbağa, kurbağa kalmadan tüm canlıların öldüğünü biliyoruz. Eşme- Kışladağ altın madeni siyanüründen insanların zehirlendiğinin raporlarla tespit edilip mahkeme kayıtlarına geçtiğini biliyoruz. Maden yatakları çevresinde ve Aydın ovalarında JES’lerdan dolayı sebze ve meyvelerin daha şimdiden olgunlaşmadan çürüdüğünü biliyoruz. Bugün nasıl yanlış tarım politikalarıyla yerel tohumlarla üretim engellenip ithal tohum kullanmak zorunda bırakıldıysak, yarın içecek suyumuzu da dışarıdan satın almak zorunda kalacağımızı biliyoruz.

Munzur Dağları’ndan Kazdağları’na, Fatsa’dan Aydın ovasına ülkemizin dört bir yanında geri dönüşü olmayan, doğa ve canlı yaşamı üzerinde oynanan bu aç gözlü oyuna neden olan, ülkemizin emperyal şirketlere ve yerli işbirlikçilerine peşkeş çekilmesine derhal son verilmeli, tüm ruhsatlar iptal edilmelidir.

Sorun ağaç, dağ, tepe değil, YAŞAM sorunudur!“

7 Ekim 2019’da Çanakkale Kirazlı’daki nöbet yerinde okunan Kazdağları Sanatçı Dayanışması ortak açıklamasına ve Ankara mitingi için 25 Ekim 2019 tarihine kadar imza verenlerin listesi:

Abdülkadir Budak – şair, Adil Salih -ressam, Adnan Özyalçıner – Yazar, Agop Yıldız -halk ozanı, Ahmet Beyler Müzik Topluluğu, Ahmet Günbaş – Yazar, Ahmet Güvenç (müzisyen), Ahmet Telli – Şair, Ahmet Ümit (yazar), Ahmet Zeki Yeşil – Çizer, Akın Ok – Sanatçı, Akıncan Eldes (müzisyen), Akif Kurtuluş (şair), Ali Açıkgöz (yazar), Ali Asker (halk ozanı), Ali Ayaroğlu (gazeteci-yazar), Ali Eşki (yazar), Ali Fuat Aydın (müzisyen), Ali Galip Kabasakaloğlu – Şair, Ali Öz (fotoğraf sanatçısı), Ali Rıza Özkan (yazar), Ali Türker Ertuncay (yazar), Aliye Karahan (oyuncu), Alper Akçam – Yazar, Altay Öktem (şair), Arife Kalender (şair), Asım Öztürk (şair), Aslı Uluşahin (gazeteci-yazar), Ataol Behramoğlu (şair), Atilla Aşut (yazar), Aydan Ay (yazar), Aydemir Çimen – Yazar, Aydın Afacan – Yazar, Aydın Çubukçu (yazar), Aydoğan Yavaşlı (şair / yazar) Ayhan Bozkurt (şair), Ayhan Genç (şair), Aykan Özener (fotoğrafçı), Aykut Küçükkaya (gazeteci-yazar), Aylin Özer (şair), Ayşe Yıldırım – Yazar / Gazeteci, Ayten Mutlu – Şair, Aziz Küçük (şair), Azizm Sanat Örgütü, B. Sadık Albayrak (yazar), Barbaros Şansal (modacı), Barış Yarkadaş (gazeteci-yazar), Başak Bugay (ressam), Bedri Baykam (ressam), Berrin Taş (şair), Bertuğ Cemil (müzisyen), Bilal Kayabay (şair), Binali Duman – Şair, Bulutsuzluk Özlemi Müzik Topluluğu, Buket Uzuner – Yazar, Burhan Şeşen (müzisyen), Bülent Genç (müzisyen), Bülent Güldal (şair), Bülent Güven (müzisyen), C. Hakkı Zariç (şair), Cafer Yıldırım (şair), Cahide Özer (şair), Cahit Berkay (müzisyen), Cazim Gürbüz (yazar), Celal Başlangıç – Yazar/ Gazeteci, Celal İlhan (yazar), Cem Duman (yayıncı), Cem Kurtoğlu (oyuncu), Cemal Karakuş (müzisyen), Cengiz Bektaş (şair), Cengiz Gündoğdu (yazar), Cengiz Kılçer (şair), Cengiz Sarıkaya (müzisyen), Cenk Güray (müzisyen), Cenk Kolçak (şair), Ceren İlyasoğlu (ressam), Cezmi Ersöz (yazar), Cumhur Dokur (yazar), Cümbüş Cemaat Müzik Topluluğu,Cengiz Bektaş – Yazar, Cengiz Sağlam – Sanatçı, C. Hakkı Zariç – Şair, Cuma Boynukara – Şair, Dedocan Luvi – Şair, Deniz Durukan (şair), Derya Köroğlu (müzisyen), Devrim Gür (yazar), Dilruba Nuray Erenler (şair), Duran Aydın (şair), Ece Ataer (müzisyen), Efkan Şeşen (müzisyen), Egemen Berköz (şair), Ekrem Ataer (müzisyen), Ekrem Kılıç – Karikatürist, Ekrem Sami Kızıltan – Fotoğrafçı, Emin Karaca (yazar), Emirali Yağan – Şair, Emrah Karaca (müzisyen), Emre Çakar (müzisyen), Emrullah Alp (şair), Ender Helvacıoğlu (yazar), Engin Ayça (yönetmen), Eray Canberk (şair), Ercan Kesal (oyuncu-yazar), Erdal Güney (müzisyen), Eren Aysan (şair), Eren Tokgöz (müzisyen), Erol Yıldırım – Gazeteci, Ertan Mısırlı (şair), Eşber Yağmurdereli – Avukat / Yazar, Ethem Özgüven (yönetmen), Ethnic Band Müzik Topluluğu, Evin Okçuoğlu (yazar), Ezel Akay (yönetmen), Evren Türeci – Ses sanatçısı, Eyup Öz – Heykeltraş, Fadıl Öztürk – Şair / Yazar, Ferhat Tunç – Sanatçı, Fergun Özelli – Yazar, Feryal Öney (müzisyen), Fevzi Karadeniz (yazar), Feyza Hepçilingirler (yazar), Feyzullah Evcil (müzisyen), Fırat Tunabay (yazar), Figen Evren (oyuncu), Fikret Güneş (yazar), Fikret Sarıbıyık (ressam), Filiz Akdemir (yazar), Filiz Elasu – Yazar, Funk Alaturka Müzik Topluluğu, Füsun Demirel (oyuncu), Gani Cansever (müzisyen), Gonca Özmen (şair), Gökhan Şeşen (müzisyen), Göksu Baykal (yazar), Gülce Çelik Erdoğan (opera sanatçısı), Gülseli İnal (şair), Gülsen Tuncer (oyuncu), Gülsüm Cengiz (şair), Güney Özkılınç (yazar), Hakan Kuyumcu – Fotoğraf sanatçısı, Hakan Ünal (müzisyen), Haldun Çubukçu (yazar), Halil İbrahim Özcan (şair), Halil Özçelik (yazar), Halil Yeni (yazar), Halit Payza (şair), Haluk Işık (dramaturg), Haluk Sunat (edebiyatçı/yazar, Haluk Şahin (gazeteci-yazar), Hasan Erkul (şair), Hasan Kıyafet (yazar), Hasan Sağlam – Sanatçı, Hayati Baki (yazar), Haydar Ergülen (şair), Haydar Eroğlu (şair), Haydar Ünal (şair), Hayrettin Geçkin (şair), Hayrettin Ökçesiz (yazar), Hellmut Lutz (çevirmen), Hıdır Dulkadir (yazar), Hicri İzgören (şair), Hidayet Karakuş (şair), Hikmet Altınkaynak (yazar), Hikmet Çiçek (gazeteci-yazar), Hülya Deniz Ünal (şair), Hülya Tozlu – Yazar, Hüseyin A. Şimşek (yazar), Hüseyin Alemdar (şair), Hüseyin Cahit Kerse (yazar), Hüseyin Ferhad (şair), Hüseyin Şahin (şair-yazar), Hüseyin Yurttaş (şair), Işıl Özgentürk (yazar), İbrahim Çiftçioğlu (ressam), İbrahim Eroğlu (şair), İlhan Gülek – Yazar, İlkay Akkaya (müzisyen), İlyas Tunç (şair), İnci Ponat (yazar), İrfan Erdoğan (yazar), İrfan Yalçın (yazar), İsa Çelik (fotoğraf sanatçısı), İskender Kemal Sincer (müzisyen), İsmet Alıcı (şair-eleştirmen), İsmet Arasan (yönetmen), İsmet Yazgan (şair), Janset (oyuncu), Kaan Polatlar (yazar), Kadir Demirel (müzisyen), Kamil Bulut (yazar), Kazım Cumert (yazar), Kemal Küçükbakkal (müzisyen), Kemal Yalçın (yazar), Köksal Çiftçi (karikatürist), Kurtalan Ekspres Müzik Topluluğu, Kürşat Coşkun (karikatürist), Lal Laleş – Şair / Yazar, Leman Sam (müzisyen), Leyla Kıyafet (yazar), Leyla Tunç Yeltin (ressam), Mahmut Ayaz (yazar), Mahmut Temizyürek – Şair, Mahzun Doğan (şair), Mazlum Çetinkaya – Şair, Mazlum Vesek – Gazeteci / Yazar, Mecit Ünal (şair), Mehmet Ali Güller(gazeteci-yazar), Mehmet Atay (yazar), Mehmet Esatoğlu (oyuncu), Mehmet Gençler (müzisyen), Mehmet Özçırpan (müzisyen), Mehmet Özer (fotoğraf sanatçısı), Melis Gürsel (ressam), Memik Horuz – Yazar, Menderes Samancılar – Sanatçı, Metin Cengiz (şair), Metin Fındıkçı – Yazar, Metin Türkcan (müzisyen, Mevlüt Asar (yazar), Moğollar Müzik Topluluğu, Molla Demirel (yazar), Muharrem Aslan – Sanatçı, Muharrem Erbey (şair), Murat Tuncel (yazar), Murathan Muradoğlu – Yazar, Musa Ağacık (gazeteci-yazar), Musa Kaplan (yönetmen), Mustafa Altun (müzisyen), Mustafa Dermanlı (gazeteci-yazar), Mustafa Köz (şair), Mustafa Telli (müzisyen), Mustafa Yıldız – Karikatürist, Mustafa Yıldız – Karikatürist, Müjdat Gezen (oyuncu), Naci Güçhan (yönetmen), Nalan Çelik (şair), Namık Kuyumcu – Şair, Nazan Öncel (müzisyen), Nazmi Bayrı (yazar), Necati Güngör (yazar), Necati Tosuner (yazar), Necla Demirci (yönetmen), Nejat Yavaşoğulları (müzisyen), Nesimi Aday – Şair, Neslihan Dağlı (şair), Neval Savak – Yazar, Nevin Lutz (çevirmen), Nevzat Çelik (şair), Nihat Ateş (şair), Nihat Kemal Ateş (şair), Nihat Ziyalan (şair), Nil Gürler (şair), Nilay Özer – Şair / Yazar, Nilgün Serimoğlu (soprano), Nilüfer Açıkalın (oyuncu), Nisa Leyla (şair), Niyazi Karabey (yazar), Nurak Gök Aksamaz – Yazar, Nurcan Çelik (şair), Nurhan Yıldırım – Ressam,  Oğuz Özdem (şair), Olcay Bağır (gazeteci-yazar), Orhan Alkaya (şair), Orhan Aydın (oyuncu), Orhan Gökdemir (yazar), Oruç Arıoba (şair), Osman Bozkurt (şair), Osman Çutsay (yazar), Osman Şahin (yazar), Ozan Çağdaş (müzisyen), Ödül Turan (müzisyen), Ömer Tuncer (yönetmen), Önder Birol Bıyık – Şair / Yazar, Öner Yağcı (yazar), Özer Akdemir – Yazar/ Gazeteci, Özgün Ever Bulut – Şair / Yazar, Özgür Demirel (çevirmen), Özgür Keşaplı (yazar), Özkan Mert (şair), Pelin Buzluk (edebiyatçı/yazar), Praksis Müzik Topluluğu, Rabia Çiftçi – Sanatçı, Raci Helvalı (yazar), Racia Adar (yönetmen), Ragıp Zarakol – Yazar, Rahime Henden (şair), Rahmi Emeç (şair), Recep Çöl – Şair, Recep Memiş (şair), Rewşan Çeliker (müzisyen), Rozerin Doğan (gazeteci-yazar), Ruhan Mavruk (şair), Ruhsan İskifoğlu (şair), Sadık Usta (yazar), Salih Aydemir (şair), Salih Gözek (şair), Salih Mercanoğlu (şair), Sami Günal (yazar), Seçkin Sağlam (gazeteci), Selim Karadana (ressam), Seran Vreskala – Gazeteci, Serap Erdoğan – Yazar, Sercihan Alioğlu– Heykeltraş, Serhat Ersöz (müzisyen), Servet Kocakaya – Sanatçı, Sevgi Halime Özçelik (yönetmen), Sevtap Ayyıldız – Yazar, Seyyit Nezir (şair), Sezai Sarıoğlu – Yazar, Sırrı Ayhan (yazar), Sibel Güler (ressam), Sibel Öz – Yazar, Sina Akyol (şair), Suavi – Sanatçı, Suat Batur (yazar), Suna Aras (şair), Süreyya Berfe (şair), Süreyya Karacabey (yazar), Şahan Balkan (yazar), Şahin Altuner (şair), Şakir Bilgin (yazar), Şerafettin Kaya (şair), Şerif Erginbay (şair), Şevval Sam (müzisyen), Şükrü Erbaş (şair), Tahir Şilkan – Yazar, Taner Güven – Ressam, Taner Öngür (müzisyen), Tarık Günersel (şair), Tarkan Gözübüyük (müzisyen), Tolga Akyurt (müzisyen), Tuğrul Keskin (şair), Tunç Kurt (akademisyen), Turan Karatepe (yazar), Turgay Fişekçi (şair), Turgut Üzüm – Araştırmacı Yazar, Turhan Feyizoğlu (yazar), Türkiye Yazarlar Sendikası Yönetim Kurulu, Uğur Sümer – Yazar, Ubeydullah Güner (yazar), Ufuk Özcan (yazar), Umay Umay – Sanatçı / Yazar, Ümit Öztürk (şair), Ümmüşen Ünlü Gürsoy (müzisyen), Ümran Düşünsel (yazar), Ünal Ersözlü – Şair, Vecdi Çıracıoğlu (yazar), Vecdi Erbay (şair), Vedat Sakman (müzisyen), Veysel Çolak (şair), Volkan Seviğ (müzisyen), Yahya Kemal Bayar (gazeteci-yazar), Yalçın Bürkev – Yazar, Yasemin Göksu – Sanatçı, Yaşar Çicekdemir (yazar), Yaşar Miraç (şair), Yavuz Alogan (yazar), Yavuz Özdem (şair), Yeşim Ustaoğlu – Seramik sanatçısı, Yıldız Cıbıroğlu  – Yazar, Yunus Yaşar (şair), Yüksel Aydın (ressam), Yüksel Uygun (fotoğraf sanatçısı), Zeki Coşkun (yazar), Zeki K. Ergin – Yazar, Zeliha Cenkçi (şair), Zuhal Tekkanat (şair).