Cengiz İnşaat’ın Rize-İkizdere’deki Eskencidere Vadisi’nde liman inşaatı için işlettiği taş ocağına yönelik Rize İdare Mahkemesi’nce verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı Danıştay’dan döndü.

Cengiz İnşaat’ın Rize’nin İkizdere ilçesinde yapımını üslendiği lojistik liman inşaatına taş temin etmek için Eskencidere Vadisi’nde işlettiği taş ocağı projesi Danıştay engeline takıldı.

Bölge halkı ve avukat Yakup Şekip Okumuoğlu tarafından 21 Ocak 2021 tarihli “Çevresel Etki Değerlendirmesi gerekli değildir” kararına karşı Rize İdare Mahkemesi‘ne açılan davada, Danıştay 6. Dairesi, İdare Mahkemesi’nin ret kararına ilişkin “Hukuka uyarlık yok” dedi.

6. Daire Mart 2023’te de, aynı gerekçeyle ret kararı vermiş; kararının gerekçesinde söz konusu projenin tamamıyla çevreye zararsız olmasını beklemenin “hayatın gerçeklerine uygun düşmediği”ni söylemişti.  Toplamda üç yıl faaliyet sürecek projenin iki yılı dolarken,  davanın alt mahkemede yeniden görülmesine karar verilmişti.

‘Hukuk geldi, ama geç geldi’

ANKA’ya konuşan Okumuşoğlu, kararla ilgili şunları söyledi:

Danıştay ‘ÇED Gereksiz’ kararı için iptal hükmüne verdi. Ancak bu, işe yaramayan bir karar.  Evet hukuk geldi. Danıştay hukuku oluşturdu. Ama bu sene kasım ayında bitecek bu proje. Bu durum, çevre davalarında artık bir kural ve ilke haline getirildi. İş bittikten sonra kararın çıkmasının, hukukun gelmesinin adaletle ilgisi yok.”

‘Cengiz İnşaat, pılını pırtısını toplayıp gidecek’

Okumuşoğlu, kararın ardından ne olacağına ilişkin ise şunları ifade etti:

“Şimdi şu olacak; Cengiz İnşaat oradan pılını pırtısını toplayıp gidecek. Cengiz İnşaat ve Ulaştırma Bakanlığı orayı nasıl yıktıysa, yıktıklarını geri getirecek, eski haline geri döndürecek, rehabilite edecek orayı. İkizdereliler olarak, davanın avukatları olarak o rehabilitasyonu onlara yaptıracağız. Rehabilitasyon merkezini Türkiye’de örnek olacak şekilde o Ulaştırma Bakanlığı’na yaptıracağız. Bunun için uğraşacağız, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da mücadelemizi sürdüreceğiz.”

İkizdere’de taş ocağına karşı direnen köylülerden Dursun Baş, “Sevindirici bir karar ama sonucu ne olur onu bilmiyoruz” değerlendirmesi yaptı: “Bir yere girdiklerinde orayı sonuna kadar talan ediyorlar.  Geç alınmış ama olumlu bir karar. İdare Mahkemesi’nin Danıştay’ın verdiği kararı uygulamasını, yürütmenin durdurulmasını istiyoruz. ” 

İkizdere Çevre Derneği’nden Asuman Fazlıoğlu, vadideki tahribatın sürmemesi için kararın önemine dikkat çekti, “Mücadelemiz sürüyor” dedi.

‘Hukuka ve mevzuata uygun değil’

Dünyanın sayılı ekolojik geçitlerinden biri olan Eskencidere Vadisi’nde liman inşaatı için açılan ve bölgede büyük tahribat yaratan taş ocağına karşı bölge halkı iki yıldır mücadele sürdürüyor.

İkizderelilerin itirazlarını ikinci kez haklı bulan Danıştay 6. Dairesi, Rize İdare Mahkemesinin ret kararını “Hukuka ve mevzuata uyarlılık yok” diyerek geri çevirirken şu hususlara dikkat çekti:

“… davanın çevre ve komşuluk hukuku çerçevesinde açıldığı, faaliyet sahasının çok yakınlarında yaz kış yaşanan konutların bulunduğu, taş ocağının faaliyet göstereceği alan, arazi topoğrafyası, aşırı eğim gibi nedenlerle uygun olmadığı,  PTD’de patlatma değerlendirme raporlarının bulunmadığı, taş ocağında yapılan patlatmaların mevcut heyelanları tetikleyerek can ve mal güvenliğini tehdit edeceği, işletme sonrası ocak ıslahının yapılmasının mümkün olmadığı, patlatma ile ilgili hesaplamaların hatalı yapıldığı, PTD’de toz emisyonunun değerlendirilmediği, pulvarize toz indirgeme sisteminin toz emisyonunu  yüzde 95 oranında azaltacağına ilişkin taahhüdün geçersiz olduğu, PTD’de suların nasıl etkileneceği konusunda herhangi bir değerlendirmenin bulunmadığı, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.”

“Davacılar tarafından; dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata aykırı olarak tesis edildiği ileri sürülerek iptali istenirken, davalı adına Yapı ve Yapı İnş. Taahhüt. San. ve Tic. AŞ. dilekçesinde; dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olarak tesis edildiği ileri sürülerek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmaktaydı.

“Dosyadaki bilgi ve belgeler ile yukarıda özetlenen bilirkişi raporu bir bütün olarak değerlendirildiğinde; dava konusu Rize ili, İkizdere ilçesi, Cevizlik ve Gürdere Köyü mevkiinde, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı XI. Bölge Müdürlüğü tarafından işletilmek istenilen “ER: 3396069 ruhsat numaralı Cevizlik Bazalt Ocağı Projesi” ile ilgili olarak tesis edilen 21/01/2021 tarihli ve E.202111 sayılı “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararında hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır. ..”

Oy çokluğuyla alınan kararın tebliğini izleyen günden itibaren 15 gün içinde Danıştay nezdinde temyiz başvurusu yapılabilecek.