Greta Thunberg, dünya çapında iklim hareketinin sembolü haline geldi. Okul grevi ve düzenlediği eylemlerle akranlarına öncülük eden 16 yaşındaki İsveçli aktivist, sesini dünyanın en önemli konferanslarında politikacılara yaptığı konuşmalarla duyurdu. Greta, iklim değişikliği hususunda harekete geçmede yetişkinlerin olamadığı kadar kararlı ve akıllıca bir soru soruyor : Bile bile kitlesel bir yok oluşa mı neden oluyoruz? Biz cani miyiz?

Genç aktivist 8 yaşında iklim değişikliği ve küresel ısınma terimleriyle karşılaşmış ve küresel iklim sorunlarının insan eylemleri sonucunda gerçekleştiğini öğrenmiş. Ve iklim değişikliğini önlemede ne derece yetersiz kalındığını… Küçük Greta yaşadığı hayal kırıklığı sonucu 11 yaşında depresyona girmiş.

Asperger sendromu teşhisi: Greta yalan söyleyemiyor

Kendi yaşındaki diğer çocuklar gibi kutupların eridiği, kutup ayılarının yok olduğu ve denizlerin plastik atıklarla zehirlendiğini anlatan belgeseller izlemiş Greta. Ancak diğer çocukların aksine bu görüntüleri unutamamış ve iklim hareketinin aciliyetini daha o yaşlarda fark etmiş. Görüntülerden çok etkilenen ve devamlı bunlar hakkında düşünen Greta etrafına bakıp hiçbir somut hareket göremeyince 11 yaşındayken hastalanıp depresyon geçirmiş. Bu dönem yemek yememeye ve konuşmamaya başlamış. Yalnızca çok gerekli olduğunda konuşan Greta’ya otizmin bir türü olan asperger sendromu ve seçici konuşmamazlık teşhisi konmuş.

Yaşadığı yeme bozukluğu nedeniyle yaşıtlarına göre çok daha küçük görünen genç aktivist hastalığını şöyle tanımlıyor : « Otizmin bir versiyonu ve beni diğerlerinden biraz farklı kılıyor. Ben gerçekten ‘sosyal oyuna’ katılmayı sevmiyorum. Yalan söyleyemiyorum. Bir şey söyleyip söylediğimin aksini yapamıyorum.»

Asperger sendromuna sahip insanlar için özellikle varoluşsal konularda siyah ve beyaz dışında başka bir seçenek olmadığını söylüyor Greta. Küresel ısınmayı, iklim değişikliğini, emisyonları hayati meseleler olarak görüyor ve soruyor: Eğer küresel ısınmayla mücadele etmemiz gerekiyorsa ve bu acilse, neden etmiyoruz ?

2018’in en etkili gençlerinden biri seçildi

Greta Thunberg Time dergisi tarafından 2018’in en etkili 25 gencinden biri seçildi. Cuma günleri okulu boykot ederek İsveç Parlamentosu önünde yaptığı eylemlerde başlangıçta tek başınaydı Greta. Ancak gün geçtikçe İsveçli akranları okulu kırıp iklim için bir araya gelmeye ve Greta’ya destek olmaya başladı. Zamanla hareket İsveç sınırlarını aştı ve dünyanın 270 şehrinde 70 bin kadar öğrenci Cuma günü “gelecek için Cuma” eylemlerine katıldı.

Greta sesini yalnızca bu eylemlerle ve akranlarını harekete geçirerek duyurmadı. Helsinki’de binlerce göstericinin katıldığı iklim yürüyüşünde yine o vardı. Birleşmiş Milletler İklim zirvesi COP24’te iklim değişikliği hakkında kararlar almak için Polonya’da toplanan politikacılara şöyle seslendi : “Eğer böyle davranmaya devam ederseniz başarısız olacaksınız. Eğer başarısız olursanız da insanlık tarihinin en kötüleri olarak anılacaksınız.”

Greta kararlı duruşunu tüm dünyaya duyurmak için bu sefer Dünya Ekonomi Forumu’nun yapıldığı İsviçre’nin Davos kentindeydi. Liderleri ve iş insanlarını finansal başarılarının gezegenin geleceğine mâl olacağını söyleyerek uyardı. Ocak ayının sonlarında Davos’ta yaptığı konuşmasında şu ifadeleri kullandı : “Benim her gün hissettiğim korkuyu sizin de hissetmenizi istiyorum. Tıpkı kriz anlarında olduğu gibi harekete geçmenizi istiyorum. Eviniz yanıyormuş gibi… Çünkü olan bu.”

İsveçli aktivist Brüksel’de Avrupa Komisyonu’na gelerek konuşma yaptı ve Komisyon Başkanı Jean-Claude Junkler’den iklim değişikliğiyle mücadele konusunda söz aldı. Greta Avrupa Komisyonu’nun bu konuda daha fazla bütçe ayırmasını talep ediyordu. Ancak politikacıların verdiği sözler Greta için asla yeterli değil. O artık sözler duymak istemiyor, harekete geçilmesini istiyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la birebir konuşmasında ondan istediği gibi. Ona göre hareket sözün önüne geçmeli.

Bir zamanlar konuşmuyordu, şimdi bütün dünya onu dinliyor

Greta Thunberg İsveçli aktör bir babanın ve dünyaca ünlü opera sanatçısı bir annenin iki kız çocuğundan biri. Babası kızını çok utangaç ve sessiz bir çocuk olarak tanımlıyor ve okuldaki diğer arkadaşlarından farklı ve yalnız olduğunu söylüyor. Grevlere rağmen okulda dersleri iyi ancak Greta ve babasının onun için söylediği gibi o yaşıtlarından farklı. İlgi alanları örneğin, telefonlar veya kıyafetler onun için önem arz etmiyor.

“Bence herkes gibi olabilirdim, ama o zaman herkes gibi yapmaya devam edecektim, asla bu eylemlere başlamayacaktım cünkü sadece herkes gibi olacaktım.”

Yoğun ilgi ve medyatik değişim onun yaşında ergenlik döneminde bir genç için çok kolay baş edilebilir durumlar değil. Üstelik bir zamanlar tamamen ‘görünmez’ olan küçük kız birden bütün dünyaya hitap etmeye başlamışken ve peşinden binlerce insanı sürüklüyorken. Ancak o bu zor durumla başa çıkmakta oldukça başarılı. Motivasyonuysa başlattığı hareketin önemini biliyor olması : “Gerçekten bunu yaptığım için mutluyum… Bütün hayatım boyunca görünmezdim, arka plandaki hiçbir şey söylemeyen kız. Ancak günden güne insanlar beni dinliyor.”

Greta dünyaca ünlü opera sanatçısı annesinden dolayı medyaya ve onun işleyiş tarzına alışık olduğunu söylüyor. Dolayısıyla onun gibi, Asperger sendromlu genç bir aktivist medyanın ilgisinden korkmuyor. Ancak bir keresinde Davos’ta kendisiyle konuşmak için sıraya giren gazeteciler karşısında, önceden olduğu gibi kelimeleri bulmakta zorlandığını ve donduğunu söylüyor.

Değişime ailesinden başladı

Greta’nın iklim değişikliği ve küresel ısınmayla mücadele çabası ve hassasiyeti ailesini de dönüşüme götürdü. Genç aktivist vegan besleniyor ve ailesinin de vegan beslenmesi konusunda onlara yol göstermiş. Ailenin et tüketimi büyük oranda düşmüş. Babası Greta’nın isteği üzerine aracını Tesla’nın elektrikli otomobili olarak değiştirmiş. Annesini de uçak yolculuğu yapmaması konusunda ikna etmiş durumda, çünkü uçak yakıtının trene oranla daha zararlı olduğunu biliyor.

Desteklemeyenler Asperger sendromlu genç kızın görünüşüyle dalga geçiyor

Greta’nın medyatik bir sembole dönüşmesi ve görünürlüğünün artması nefret söylemlerine maruz kalmasına da neden oluyor. Sosyal medya’da troller ve iklim mücadelesi karşıtları tarafından hakarete ve nefret dolu tepkilen alan Greta “Daha önce çevre ve iklim için bir şeyler yapan insanların bu kadar nefrete maruz kaldığını düşünmüyorum. Bu şimdi oluyor çünkü artık bu insanlar bu hareketlerin daha önemli olduğunun farkında.” diyor.

Bazı insanların onları tehdit olarak görmesinden rahatsız değil çünkü bu onun için olıumlu bir gelişme. Nefret içerikli yorumlarla karşılaştıkça nefret dilini ve argümanlarını öğrendiğini söylüyor. “Çünkü ne hakkında yazdıklarını bilmek istiyordum, gerçek olan bir şey var mı diye… Ama sadece yalan ve yanlış bilgilerden ibaret ve saf bir nefret var. Onlar benim ailemden ve görünüşümden, kişiliğimden nefret ediyorlar. Ve başka bir şeyle gelememeleri iyiye işaret.”

Değişim gerçekleşene kadar mücadele etmeye kararlı

Sadece gerektiği zaman konuştuğunu söyleyen Greta için zaman değişim zamanı olmalı. Ne istediğini biliyor ve kararlı : Geleceği kurtarmak ve buna bugün başlamak.

Greta, 2015 yılında imzalanan Paris Anlaşmasına uyulmasını ve gerekliliklerinin yerine getirilmesini istiyor. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli raporlarının dikkate alınmasını istiyor. Küresel ısınmayı 2 santigrat derecede sabitlemek, hatta 1.5 dereceyi hedeflemek gerektiğini söylüyor. Böylelikle iklim değişikliğiyle mücadelede daha büyük yararlar sağlanabilir.

Greta, fosil yakıt tüketiminin kısıtlanmasını hatta durdurulması gerektiğini haykırıyor. Sera gazı emisyonlarının azaltılmasını, özellikle gelişmiş ülkelerin Paris Anlaşması’yla verdikleri sözleri tutmasını istiyor. Petrol kullanımının kısıtlanmasını istiyor. Karbon salınımının azaltılmasını istiyor.

Genç aktivist istekleri konusunda oldukça açık ve net. İklimbilimcilerle siyasilerin birlikte hareket etmesini ve hemen şimdi bunları yapmasını istiyor. Özellikle gelişmiş ülkelere çağrı yapıyor. Çünkü eğer kendi ülkesi İsveç gibi gelişmiş ülkeler değişimi gerçekleştirirse yoksul ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadelesi kolaylaşacak. Çünkü ona göre gelişmiş ülkeler alt yapı konusunda zaten yeterli bir seviyede, onların karbon salınımını azaltması hatta sıfırlaması, Hindistan, Nijerya gibi yoksul ülkelerin okul, hastane, yol ve elektrik gibi gereklilikler için çalışmalar yapmasına imkan sağlayacak.

15 Mart, iklim için okul bırakma eylemi: “İnsanlığın kaderini değiştireceğiz”

Greta ve onun çağrısıyla 50 ülkeden binlerce genç son olarak 15 Mart’taki büyük iklim için okul grevine hazırlanıyor. Öğrenciler bu hareket için siyasilere açık bir mektup yazdı: “Beğenseniz de beğenmeseniz de insanlığın kaderini değiştireceğiz.”

İklim adaleti ve dünyanın iklim değişikliğiyle mücadele için sorumluluk alması ve bu krizi çözmesi için düzenlenecek grev ve yürüyüşlerin Brezilya’dan Şili’ye Avustralya’dan Japonya’ya dünyanın dört bir yanındaki gençlerden destek göreceği tahmin ediliyor. Genç aktivist grevlerin devamlılığıyla ilgili “Zamanla insanlar bizi daha da ciddiye alıyor. Ne kadar grev yaparsak, bunu ne kadar devam ettirirsek o kadar insan bizi ciddiye alacaktır. Yani bence bu sabırlı olmakla alakalı.” şeklinde konuşuyor.

Greta mücadelesine İsveç Paris Anlaşmasıyla verilen kararlara tam olarak uyana kadar devam edeceğini söylüyor ve dünyadaki herkesin kendi ülkeleri için ve dünyanın geleceği için aynı şekilde davranmasını umuyor: “Sorun bizim ne zaman duracağımız değil, onların ne zaman başlayacağı.”

Greta Thunberg: Değişim bugün başlamalı

Greta’nın isteği değişimin hemen bugün başlaması. Kimsenin altıncı kitlesel yok oluşun ortasında olduğumuzdan bahsetmemesinden şikayetçi. Bunun bizim yani insanın eliyle gerçekleşecek olduğunun bilinmemesinden şikayetçi.

İklim krizinde tüm verilerin ve çözümlerin elimizde olduğunu söylüyor Greta. Ona göre yapılması gereken değişime başlamak ve krizi çözmek. Siyasetçilerin ve bizim evimiz yanıyormuş gibi panik yapmasını istiyor. Şu an son dakika haberlerin geçmesini istiyor. Çünkü evimiz gerçekten yanıyor.

Kaynak: Euronews