Ekoloji Birliği, kamuoyunda çok tepki gören Elektrik Piyasası Kanunu ile Madencilik ve ilgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi isimli yeni Torba Yasa’nın geri çekilmesini istedi.

AKP’nin maden yasasında değişiklik planı meclis komisyonunda. Kanun teklifinde maden şirketleri arama izninden sonra faaliyete hemen geçebilecek, alanı istedikleri şekilde izinsiz büyütebilecekler. Kanun teklifinde ilk imza sahipleri olarak da AKP Bursa Milletvekili Hakan Çavuşoğlu ile İstanbul Milletvekili Nevzat Şatıroğlu yer aldı. Çeşitli değişiklikler ve eklemeler ile oy çokluğuyla komisyonda kabul edilen torba yasanın önümüzdeki haftalarda Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmesi bekleniyor.

46 maddeden oluşan Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi AKP’li milletvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunulmuştu.

Teklifle birlikte maden, doğalgaz ve elektrik şirketlerinin çok sayıda ‘istisna’ya sahip olması öngörülüyordu. Torba yasa teklifinin en çok tepki toplayan maddeleri ise 3’üncü ve 5’inci maddeleriydi. Teklif ilk olarak 13 Ekim’de alt komisyonda görüşülmüştü. Bu komisyon toplantısına damgayı çevre örgütlerinin alınmaması vurmuştu. Görüşmeyi takip etmek isteyen çevre örgütleri temsilcileri komisyondan zorla çıkarıldı.

TBMM Mİ, TBŞM Mİ?

Torba Yasa’nın ortaya içeriği, sunulması ve görüşülmesi sürecindeki tutumun ve anlayışın endişe verici olduğunu vurgulayan Ekoloji Birliği, ekoloji örgütleri temsilcilerinin katılmasına izin verilmeyen, sadece maden ve enerji şirketlerinin katılmasının sağlandığı komisyon görüşmeleri ile ilgili sert eleştirilerde bulunarak, “AKP ve MHP millet vekillerinin izlediği politikalarla TBMM artık TBŞM (Türkiye Büyük Şirketler Meclisi) haline gelmiştir” ifadesine yer verdi. Ekoloji Birliği‘nin Torba Yasa teklifi ve komisyon görüşmeleri ile ilgili açıklaması şöyle:

TORBA YASA TEKLİFİ GERİ ÇEKİLSİN!

Elektrik Enerjisi Kanunu ve Madencilik ve Bazı Diğer Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi geçtiğimiz hafta TBMM Sanayi Alt Komisyonu’nda görüşüldü. Teklif, 20 Ekim Salı günü Sanayi Komisyonu’nda görüşülecek.

Ekoloji Birliği’nin ve diğer çevre örgütlerinin katılımının reddedildiği alt komisyon toplantısının tutanakları Meclis web sitesinde yayınlandı. Teklifin enerji ve maden sektörü şirketlerinin talepleri doğrultusunda hazırlandığını zaten biliyorduk, ancak tutanaklar gerçek niyetleri açığa çıkarıyor.

Komisyon toplantısına kimler mi davet edilmiş? Kamudan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu, Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ), Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünü, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünü, Türkiye Kömür İşletmeleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Kamu İhale Kurumunu, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Orman Genel Müdürlüğü. STK’lar adına davetliler ise Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, MÜSİAD, TÜSİAD, ASKON, YASED, Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB), Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği (JESDER), Elektrik Üreticileri Derneği, Türkiye Madenciler Derneği, Hidroelektrik Santralları Sanayi İş Adamları Derneği, Güneş Enerjisi Yatırımcıları Derneği, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği, Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği.

İş kesimi ve Sektör şirketleri örgütleri dışında katılması kabul edilen örgüt sayısı ise yalnızca iki adet: Maden Mühendisleri Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası. Görüşmeler bir günde jet hızıyla bitirildi.Tutanağa göre, teklifi sunan AKP Milletvekili Nevzat Şatıroğlu, komisyona ne bir rapor, ne bir istatistik sundu. Toplantıda aynen söyledikleri şunlar:

“Öncelikle, 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 5 ayrı maddesinde yapılan düzenlemeler ile tamamen, yatırımcı ve işletmecilerimiz lehine birtakım kolaylıklar getirmeye çalıştık…. Arazi ihtiyacına ilişkin düzenlemelerde de yine yatırımcı lehine kolaylıklar getirmeye çalıştık… 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu’nun 5 ayrı maddesinde yine düzenlemeler yapmaya çalıştık. Bu düzenlemelerle, jeotermal kaynak kullanan işletmecilerden tahsis edilen idare payı işletmeci lehine daha hakkaniyetli, daha adaletli bir şekilde yeniden düzenlendi… MTA’ya jeotermal sahaların yatırıma açılması, ihale edilmesi esnasında altı yıla kadar taksitlendirme yapma imkânı sağlayarak bu jeotermal sahaların ekonomiye kazandırılması önündeki bir engeli aşmaya çalıştık.”

Yani özetle, milletin değil şirketlerin vekilinin kendi sözleri ile her şey yatırımcı ve işletmeci lehine…

Tutanağın devamında, sektör örgütlerinin lehlerine yapılan bu düzenlemelerden genel olarak memnun olduklarını ancak yeterli bulmadıklarını ve daha fazla destek istediklerini görüyoruz. İçinde halkın olmadığı ve jet hızıyla geçirilmek istenen teklifle:

• Maden şirketlerinin 12 ay ruhsatsız çalışması, işletme izin alanı dışına cezasız bir şekilde taşması, devlete olan borçlarına göz yumulması sağlanıyor
• Havaya bir sürü kimyasal ve zehirli gaz salan, araba lastiği, orman ürünleri ve çöp yakarak elde edilen enerji “yenilenebilir” sayılıyor ve teşvik ediliyor. Biyogaz santrallarının önü daha da açılıyor.
• Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destek Mekanizması (YEKDEM) kapsamı genişletilerek Karadeniz derelerinde ekolojik yıkımlara ve sel felaketlerine neden olan HES’lerin sayısının artmasın neden olunuyor.
• Cumhurbaşkanı izni ile T.C. Kanunlarından muaf enerji şirketleri kuruluyor.
• Enerji yatırımları için gereken taşınmazlar kolayca, kamu yararı kararı olmaksızın istimlak ediliyor ve halkın, köylünün toprakları sermayeye peşkeş çekiliyor.
• Dağıtım şirketlerine çeşitli kolaylıklar sağlanarak daha fazla kar elde etmeleri sağlanıyor.
• Ülkemizin her yerinde köylüleri ve halkı canından bezdiren, ekolojik yıkımlara yol açan, havayı, su kaynaklarını ve tarım alanlarını kirleten ve HES’ler, JES’ler ve RES’lere YEKDEM destekleri devam ettiriliyor.

Tutanakta ilgili Bakan’ın verdiği bilgiye göre yalnız 2019 yılında YEKDEM’den bu şirketlere aktarılan teşvik 25 Milyar TL. Her derede sayısız HES vardı, artık her rüzgar alan tepede sayısız türbin görmeye başladık ve her jeotermal kaynak yakınında tarım alanı vb demeksizin JES’lere tanık olduk. Şimdi bunların sayısı kontrolsüz bir şekilde verilen teşviklerle daha da arttırılıyor. Bir kez daha yineliyoruz, kanun teklifinde halk yok, enerji demokrasisi yok, enerji tasarrufu yok, enerji verimliliği yok, ekolojik duyarlılık yok.

Ne mi var? Enerji ve maden şirketlerine daha fazla destek, daha fazla kıyak, kamu denetiminin ortadan kaldırılması, tüm yetkilerin tek adamda, Cumhurbaşkanı’nda toplanması, karın şirketlere, zararın halka yıkılması ve ekolojik yıkım var.

AKP ve MHP millet vekillerinin izlediği politikalarla TBMM artık TBŞM (Türkiye Büyük Şirketler Meclisi) haline gelmiştir. Tüm muhalefet partilerini, demokratik kitle örgütlerini ve ekoloji örgütlerini bu yasa teklifine karşı çıkmaya çağırıyoruz.

SERMAYEDEN DEĞİL, HALKTAN YANA, EKOLOJİK DENGEYİ GÖZETEN ENERJİ VE MADEN POLİTİKASI!
ACİLEN ENERJİ DEMOKRASİSİ!
TORBA YASA TEKLİFİNİ GERİ ÇEKİN!