2023 dünyada birçok siyasi ve toplumsal olay ile doğal afetlere sahne oldu, ancak Türkiye’yi sarsan 6 Şubat depremleri bu yıl dünyanın da gördüğü en büyük afetti.

2023’te dünyada ve Türkiye’de siyasi olayların yanı sıra birçok doğal afet ve çarpıcı olay yaşandı. Bir yıl daha geride kalırken 2023, felaketlerle dolu bir yıl olarak tarihe kazındı. Pandemiyi atlatmanın yorgunluğu içinde yeni yıla merhaba diyen dünya, 2023’te doğal afetlerle çalkalandı. 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşı bu yıl da devam ederken İsrail ile Gazze arasında yıllardır süren gerilim de savaşa dönüştü. Afrika’da darbeler baş gösterdi. Küresel ısınmayla da dünyanın çeşitli yerlerinde yangınlar ve sel felaketleri yaşandı. Ve depremler meydana geldi. İşte 2023’e damga vuran olaylar..

Türkiye’yi sarsan 6 Şubat depremleri, İsrail-Hamas savaşı, Rusya-Ukrayna savaşı ve Azerbaycan-Ermenistan arasında Karabağ bölgesine ilişkin operasyon 2023 yılının dikkat çeken olayları arasında dünya basınının manşetlerinde yer buldu.

2023’ÜN EN YIKICI DOĞAL AFETİ: MARAŞ DEPREMLERİ

Türkiye’de 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki deprem yaşandı. Depremlerde yaklaşık 6 bini Suriye tarafında olmak üzere en az 56 bin kişi hayatını kaybetti.

Dünya çapında yankı uyandıran deprem felaketi için birçok ülke kurtarma ekibi gönderdi.

2023 yılında bir başka deprem felaketi, Fas’ın Marakeş bölgesi’nde yaşandı. 8 Eylül’de Marakeş, şiddetli bir depremle sarsıldı ve 6.8 büyüklüğündeki depremde yaklaşık 3 bin kişi öldü, 5 bin 600’den fazla kişi yaralandı.

Bir diğer afetse Libya’da yaşanan sel felaketiydi ve 11 binin üzerinde kişi hayatını kaybetti.

Afganistan’da ise Ekim ayında 6.3 ve 6.2 büyüklüğünde yıkıcı iki deprem meydana geldi. Birçok ülkenin yardım gönderdiği ülkede, 3 binden fazla kişi hayatını kaybettti.

2023 yılı birçok doğal afetin yaşandığı bir yıl olarak kaydedilirken dünyanın birçok yerinde orman yangınları, sel felaketleri ve heyelanlar yaşanmaya devam etti.

TÜRKİYE’DE SEÇİM

Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili seçiminin ilk turu 14 Mayıs’ta yapıldı.

Cumhur İttifakı, anketlerde beklenenin aksine Meclis’teki çoğunluğunu rahat bir şekilde korudu.

Cumhurbaşkanı adaylarının ilk turda yüzde 50’ye ulaşamaması nedeniyle seçim ikinci tura kaldı. Millet İttifak’ının ortay adayı Eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile yarışan AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 28 Mayıs’ta yeniden cumhurbaşkanı seçildi.

Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda oyların yüzde 5’ten fazlasını alan ATA İttifakı’nın adayı Sinan Oğan, kendisini ikinci turda seçim sonucunu belirleyici aktör olarak konumlandırdı.

RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI

24 Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşı, 2023’te de devam etti.

Ocak ayında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rus kuvvetlerinin büyük intikam için hazırlık içerisinde olduklarını ve Batılı ülkelerin bir an önce Ukraynaya desteklerini arttırmaları gerektiğini söylemişti.

Ukrayna için 2023 diplomatik gelişmelerin yaşandığı bir yıldı. Kiev yönetimi, Moskova’nın işgal ettiği toprakları geri almak amacıyla Haziran’da karşı saldırı başlattı, çatışmalarda birçok sivil hayatını kaybetti.

Yıl biterken Rusya, 29 Aralık Cuma günü 2023 yılının en büyük füze ve dron saldırısını gerçekleştirdi. Ukrayna, 158 füze ve insansız hava aracından 114’ünü düşürdüğünü açıklarken saldırılarda 30 kişi yaşamını kaybetti, 160 kişi yaralandı.   

WAGNER İSYANI

Rusya devleti adına askeri faaliyetlerde bulunan paramiliter Wagner Grubu’nun lideri Yevgeny Prigojin, 23 Haziran’da destekçileri ile birlikte Moskova’ya yürüyere isyan başlattıklarını duyurdu.

‘Kardeş kanı dökülmemesi’ için isyanı durduran Prigojin, 2 ay sonra beraberindeki yolcularla birlikte Moskova yakınlarında uçak kazası yaptı. Kazadan kurtulan olmadı.

Kazanın ardından “intikam suikastı” iddialarıyla gündeme gelen Rusya lideri Putin kısa bir başsağlığı açıklamasında bulundu.

LİBYA’DA SEL: 11 BİNDEN FAZLA KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ

İklim değişikliğiyle bağlantılı artan hava sıcaklıkları aşırı hava olaylarını ve felaketleri de beraberinde getirdi.

Orta Akdeniz’de etkili olan ve 10 Eylül’de Libya’nın doğusunu vuran Daniel fırtınası, Derne, Beyda, Bingazi, Merc, Taknis, Suse, Mehili ve Verdiyye kentlerinde sel felaketine yol açtı. Sel sonucu 11 binden fazla kişi hayatını kaybederken 2 milyar dolardan fazla maddi hasar meydana geldi.

KANADA’DA 78 AYRI NOKTADA YANGIN

Kanada’nın Alberta eyaletinde 78 ayrı noktada çıkan orman yangınları nedeniyle binlerce kişi evlerinden tahliye edildi. Yangınlar sonucu yayılan dumanlar, ABD’nin birçok eyaletine ulaşarak hava kalitesinde düşüşe yol açtı ve bu eyaletlerde kırmızı alarm verildi. Yaz boyunca çeşitli ölçeklerde meydana gelen 6 bin 132 yangından 16,5 milyon hektar alan etkilendi.

FİLENİN SULTANLARI’NIN AVRUPA ŞAMPİYONLUĞU

3 Eylül günü tüm Türkiye’nin gözü Belçika’nın başkenti Brüksel’de gerçekleşen A Milli Kadın Voleybol Takımımızın Sırbistan ile karşılaşmasındaydı.

Haftalarca süren maçların ardından Filenin Sultanları, 2023 CEV Avrupa Şampiyonası finalinde Sırbistan’ı 3-2 yendi. A Milli Kadın Voleybol Takımımız Cumhuriyetimizin 100. yılında Avrupa şampiyonu oldu ve tüm Türkiye’ye büyük bir gurur yaşattı.

İSRAİL-HAMAS SAVAŞI

Hamas’ın askeri kanadı İsrail’e karşı 7 Ekim’de Aksa Tufanı operasyonu başlattıkları duyurarak gece boyunca 5 bin roket fırlattıklarını açıkladı.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ise gece boyunca devam eden roket saldırısı sonrasında sabah saatlerinde savaş durumu alarmı ilan etti. İsrail Hava Kuvvetleri, savaş uçaklarının abluka altındaki Gazze Şeridi’nde bulunan Hamas hedeflerini bombaladığını duyurdu.

7 Ekim’den bu yana süren çatışmalarda yetkililer tarafından yapılan açıklamalarda, Gazze nüfusunun neredeyse tamamının yerinden edildiği ifadeleri yer aldı. 28 Aralık itibariyle İsrail’in Gazze’deki saldırılarında ölü sayısı 21 bin 500’ü geçti. 

Uzmanlara göre İsrail’in, uluslararası hukuka göre yasak olan beyaz fosfor bombası kullanması, çevre felaketinin etkisinin uzun yıllar sürmesine neden olacak. Öte yandan iklim krizine karşı hassas bir coğrafyada olan Gazze’nin, İsrail’in müdahaleleri sonucu uzun yıllardır mücadele ettiği su krizi de saldırılar sonrası bir kez daha gündeme geldi.

AFRİKA’DA ART ARDA DARBE

Afrika’da 2023’te iki askeri darbe yaşandı.

Nijer’de ordu 26 Temmuz’da ‘kötüleşen güvenlik durumunu’ gerekçe göstererek yönetime el koydu. Batı Afrika ülkesi Gabon’da ise usulsüzlükler nedeniyle eleştirilen cumhurbaşkanlığı seçiminin hemen ardından 30 Ağustos’ta askeri bir darbeyle Ali Bongo yönetimi sona erdi. Darbeyle 55 yıllık Bongo iktidarını devirerek yönetimin başına geçen General Brice Oligui Nguema, ülkedeki kurumların daha demokratik olacağı sözünü verdi.

“TARİHİN EN SICAK YILI”

İklim krizinde her geçen yıl rekor üstüne rekor kırılan yıllar yaşamaya devam ediyoruz. 2023’te tam olarak böyle bir yıl oldu.

2023, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) Kopernik İklim Değişikliği Servisi, Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) tarafından “tarihin en sıcak yılı” ilan edildi.

Ortalama küresel sıcaklığın 17,23 derece olarak ölçüldüğü 6 Temmuz, “kaydedilen en sıcak gün” olarak tarihe geçti.

COP28: DUBAİ’DE BM İKLİM ZİRVESİ

Dünyanın çeşitli yerlerinde iklim krizi kaynaklı aşırı hava olaylarının yaşandığı 2023 yılında düzenlenen en üst düzey iklim zirvesi COP28’de, küresel ısınmayla mücadele için tüm ülkelere fosil yakıtlardan uzaklaşma çağrısında bulunuldu.

Çevre adına düzenlenen zirve ve panellerin yanı sıra tartışmaların odağında olan Japonya, 2011’deki depremin ardından meydana gelen tsunamide zarar gören Fukuşima Dai-içi Nükleer Santrali’ndeki radyoaktifle kirlenmiş atık suyu ALPS yöntemiyle arındırarak 24 Ağustos’ta okyanusa boşaltmaya başladı. Radyoaktif atık suyun tahliyesi, dünyanın çeşitli yerlerinde protesto edilse de Japonya hükümeti kademeli olarak Ekim ve Kasım aylarında da boşaltma işlemlerine devam etti. (DHA)

Dünya Haberleri