Ekonomik eşitsizliği ve eşitsizlikte beliren yeni gelişme trendlerini çok çeşitli boyutlarıyla saptama amacını taşıyan Dünya Eşitsizlik Raporu, Dünya Servet ve Gelir Veritabanı’ndan yeni veri serilerini analitik bir bakışla sunuyor.

Dünya Eşitsizlik Raporu hakkında

Dünya Eşitsizlik Raporu, Paris Ekonomi Okulu’ndaki Dünya Eşitsizlik Laboratuarı tarafından Dünya Zenginlik ve Gelir Veri Tabanı (WID) tarafından derlenen en son bulgulara dayanarak küresel gelir ve servet eşitsizliği tahminlerini sağlayan bir rapordur. “WID.world” olarak da adlandırılan WID, beş kıtadaki yüzlerce araştırmacının uluslararası işbirliği çabasının bir parçası olan açık kaynaklı bir veritabanıdır. Dünya Eşitsizlik Raporu, gelecekteki muhtemel akademik araştırmalar üzerine tartışmaların yanı sıra kamuoyu tartışmaları ve ekonomik eşitsizlikle ilgili politika için yararlı içerikler içermektedir. 14 Aralık 2017’de Paris Ekonomi Okulu’nda ilk WID.world Konferansı sırasında yayınlanan Dünya Eşitsizlik Raporu 2018 başlıklı ilk rapor, Facundo Alvaredo, Lucas Chancel, Thomas Piketty, Emmanuel Saez ve Gabriel Zucman tarafından derlenmiştir. WID verilerine göre, 300 sayfalık rapor, 1980’den bu yana dünya genelinde zengin ve fakir arasındaki uçurumda bir artış olduğunu gösteriyor. Avrupa’da, eşitsizlikteki artış daha ılımlı bir şekilde artarken, Kuzey Amerika ve Asya’da artış hızlı olmuştur. Öte yandan, Orta Doğu, Afrika ve Brezilya’da gelir eşitsizliği artmadı, ancak çok yüksek seviyelerde kaldı. Quartz ile yapılan bir röportajda Piketty, “dünya ABD’nin yörüngesini izlerse” eşitsizliğin çok daha kötüye gideceğini öngördü.

Raporda neler var?

Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital adlı kitabıyla tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çok ses getiren Thomas Piketty’nin de aralarında olduğu, Facundo Alvaredo, Lucas Chancel, Emmanuel Saez ve Gabriel Zucman gibi çok değerli isimlerin katkılarıyla hazırlanan bu çalışma, ekonomik eşitsizlik hakkında somut verilerle konuşma ve tartışma olanağı veriyor.

WID.world 2000’lerin başında ortaya çıkmış kümülatif ve ortaklaşa yürütülen bir araştırma süreci ve bugün, bütün kıtalarda yetmiş ülkeden fazlasını ele alan yüzü aşkın araştırmacıyı kapsamaktadır.

WID.world dünyada hem ülke içi hem de ülkeler arası gelir ve servet dağılımının geçirdiği tarihsel evrimi gösteren en kapsamlı veritabanına erişim sunuyor.

Yakın zamana kadar eşitsizlik çalışmaları büyük ölçüde verilere erişimdeki kolaylık sayesinde gelişmiş Avrupa ülkeleri, Kuzey Amerika ve Japonya’ya odaklanma eğilimindeydi. Dünya Eşitsizlik Raporu 2018 ise Çin, Hindistan, Brezilya, Güney Afrika, Rusya ve Ortadoğu dahil olmak üzere, yükselen ve gelişen ülkelerdeki eşitsizlik dinamiklerine dair bulguları da sunuyor.

Rapor, 1980’den bu yana dünya genelinde zengin ve fakir arasındaki uçurumda bir artış olduğunu gösteriyor. Avrupa’da, eşitsizlikteki artış daha ılımlı bir şekilde artarken, Kuzey Amerika ve Asya’da artış hızlı olmuştur.

Raporda öne çıkan bulgular:

• 2016’da, ülkenin en çok kazanan %10’luk kesiminin (en üst %10’luk gelir dilimi) toplam ulusal gelirden tek başına aldığı payı ölçen dünya eşitsizlik raporuna göre, gelir eşitsizliğinin en düşük olduğu bölge sosyal devlet uygulamalarının hala dünyanın diğer tüm bölgelerine göre daha güçlü olduğu Avrupa.
• En zengin yüzde 10, tüm gelirlerin yüzde 37’sine sahip.
• Dünyada gelir eşitsizliğinin en çok olduğu bölge, en zengin yüzde 10’a düşen yüzde 61’lik gelir payıyla Ortadoğu.  Başka bir deyişle, Ortadoğu’da halkın %90’lık kesiminin gelirden aldığı pay sadece %39.
• Dünyadaki eşitsizlik bölgeden bölgeye ciddi farklılıklar gösteriyor. Rapora göre sırasıyla eşitsizliğin en düşük olduğu Avrupa’yı, Çin’de %41, Rusya’da %46, Kanada ve ABD’de %47 izliyor. Sahra Altı Afrika, Brezilya ve Hindistan’da da bu oran %55 civarında.
• Geçtiğimiz yıllarda gelir eşitsizliği neredeyse bütün ülkelerde artmış durumda, ancak artış hızları da farklılık gösteriyor. 1980’den bu yana, gelir eşitsizliği Kuzey Amerika, Çin, Hindistan ve Rusya’da diğer bölgelere göre daha hızla artmış.
• Dünya nüfusunun en yoksul yarısı, gelirinin Asya’daki (özellikle Çin ve Hindistan’daki) yüksek büyüme sayesinde bariz bir biçimde arttığını gördü.
• Eşitsizlikteki artış Rusya’da özellikle ani ve yüksek, Çin’de orta derecede ve Hindistan’da ise görece aşamalı olmuştur, bu durum geçtiğimiz yirmi otuz yıllık dönemde bu ülkelerde izlenen çeşitli serbestleşme ve dışa açılma politikalarını yansıtmaktadır.
• Türkiye’de en zengin yüzde 1 ve yüzde 10’luk kesimin geliri 2008 krizi dönemi sonrasında artarken, altta bulunan kesimlerin ise daha çok zorlandığı görülüyor.

Araştırmaya göre, her ülkenin 100 üzerinden derecelendirildiği listede, 63 puanla gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu ülke Güney Afrika olarak belirlendi. 

149 ülke baz alınarak yapılan araştırmaya göre, gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu ülke 63 puanla Güney Afrika olurken, Türkiye 41 puanla 49. sırada yer aldı. Buna göre Türkiye gelir eşitsizliği ve adeletsizliğinde giderek Hindistan’a daha da yaklaşıyor.

Gelir adaletsizliği araştırmasında, Güney Afrika’nın önünde, 61 puanla Namibya ve Botsvana yer aldı. 49. sırada yer alan Türkiye’ye ise yine 41 puanla, İsrail, Uganda, Jamaika, ABD, Haiti, El Salvador ve Fas eşlik etti. Listenin en düşük puanı ise 26 olarak görülürken, birinci sıraya Ukrayna, İzlanda, Slovenya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya birlikte oturdu. Gelir eşitsizlik seviyesinin en az yaşandığı diğer ülkeler de; Kazakistan, Kosova, Beyaz Rusya, Norveç, Finlandiya, Moldova ve İsveç olarak belirlendi.

Kaynak: Eşitlik Adalet Kadın Platformu