Ekoloji Birliği: “Bakanlık tarafından gizlenen ‘Kanser Raporu’nun peşini bırakmayacağız!”

Yrd. Doç Dr. Bülent Şık, Sağlık Bakanlığı adına yapılan ve kamuoyunda “Kanser Raporu” olarak bilinen araştırmaların sonuçlarını halk sağlığı adına açıkladığı için yargılanmasını kabul etmiyoruz. Bülent Şık, Akdeniz Üniversitesi eski öğretim üyesi bu Üniversite bünyesinde kurulan kuruluşunda aktif rol aldığı Gıda Güvenliği ve Tarımsal Araştırmalar Merkezinin Teknik Müdürlüğünü yapmaktayken Barış Akademisyeni KHK ile işinden edilmişti. Araştırmanın konusu olan bölgelerdeki insan ve diğer canlıların hayatını tehdit eden ağır çevresel kirlilik araştırma bulguları değerlendirilip kirliliği engelleyici çalışmalar yapılması gerekmektedir.

Bu yargılama kamu yararına değildir. Halk sağlığını korumak amacıyla önlem ve iyileştirici tedbirler alması gerekirken, Sağlık Bakanlığı, araştırma bulguları çok vahim olmasına rağmen aradan geçen üç yıl boyunca hiçbir şey yapmadı. Sağlık Bakanlığı sorumluluğunu yerine getirmemesi üzerine bildiklerini kamuoyu ile paylaşan Bülent Şık, hem yurttaş hem de bilim insanı olmanın etiği gereğini yerine getirmiştir.

Suçu ortaya çıkaran değil, işleyenler yargılanmalıdır

Sonuçta Yard. Doç Dr Bülent Şık, ilk duruşmada yaptığı savunmada “Bir bilim insanı şirketlere veya kurumlara değil öncelikle topluma karşı sorumludur. Çünkü toplumun sağlığı ve geleceği şirketlerin ya da kurumların kısa vadeli çıkarlarına emanet edilemeyecek ölçüde önemlidir” sözleri ile bu duruma işaret etmektedir.

Kamuoyunu son derece yakından ilgilendiren çevresel bir araştırmanın sonuçları “açıklanması yasak bilgi” veya “sır” kapsamında değerlendirilemez. Tersine; bu araştırmanın sonuçlarının kamuoyundan saklanması ve üç yıl boyunca halka açıklanıp, önlemler ve gerekli tedbirlerin alınmaması suç olarak değerlendirilmelidir.

Ekoloji Birliği olarak, kamu yararı olan halk sağlığını yakından ilgilendiren araştırmanın sonuçlarını açıklamanın yargılama konusu olamayacağına, kamu adına yargılama yapan mahkemenin Yard. Doç Dr Bülent Şık’ın açıklamalarının kamu yararı ve bilim insanı etiği açısından değerlendirerek beraatine karar vereceği inancını taşıyoruz.

Ekoloji Birliği, 60 bileşeniyle Sağlık Bakanlığı tarafından gizlenen “Kanser Raporu”nun peşini bırakmayacak. Raporun açıklanması ve üniversitelerden akademisyenlerin katılımıyla sonuçları her an halka duyurulacak biçimde yeni araştırmalar yapılması konusunda gereken her türlü resmi girişimi de başlatacağız.

EKOLOJİ BİRLİĞİ

NELER OLMUŞTU?

• Türkiye genelinde her 8 ölümden biri % 12,5 oranında nedeni kanser. Antalya’da kanserden ölüm oranı % 10’a düşerken, sanayi tesislerinin yoğunluğuyla bilinen Ergene Havzasını oluşturan iller Tekirdağ, Kırklareli ve Edirne’de bu oran % 25’e çıkıyor. Kocaeli Dilovası’nda ise her 3 ölümden biri % 34 oranında kanserden olduğu biliniyor.
• Sağlık Bakanlığı, bu durumu incelemek için 2011 – 2016 yılları arasında “Kocaeli, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli İllerinde Çevresel Faktörlerin ve Sağlık Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi Projesi” adlı bir araştırma başlattı.
• Gıda Mühendisi ve akademisyen Bülent Şık, Sağlık Bakanlığı’nın bu araştırmasında görev aldı. Araştırma sırasında gıdalarımızda özellikle taze fasulye, biber, hıyar, marul, maydanoz, çilek, erik ve elmada tarım zehir kalıntısı sınır değerlerin çok üzerinde olduğu ortaya çıktı. Ayrıca pek çok gıda üzerinde birden çok sayıda tarım zehir kalıntısı olduğu anlaşıldı. Sularda kanserojen etkisi bilinen kurşun, hidrokarbon kalıntıları yüksek oranda olduğu belirlendi.
• Aynı tarihlerde eski adıyla Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, yurt genelinde gıdalarda tarım zehir kalıntısının % 2-3 olduğunu açıklıyordu. Gıdadan sorumlu bakanlığın analizlerinde gerçeklerin çok büyük oranda çarpıtıldığı net biçimde ortaya çıktı. Buradan çıkarılacak sonuç, Bakanlıkların kendi personeline yaptırdığı araştırma ve analiz sonuçlarının bilimsellikten yoksun, değiştirilmiş, çarpıtılmış olabileceğinin anlaşılmasıdır. Aynı biçimde Sağlık Bakanlığı, gizlediği kanser raporunu akademisyenlere değil de, kendi personeline yaptırmış olsaydı, Bülent Şık’ın ortaya çıkardığı sağlığımızı tehdit eden sonuçları hiç bir zaman öğrenemeyebilirdik.
• Sağlık Bakanlığı, 2016 yılında araştırma sonuçlandığı halde raporu halka açıklamadı. Daha da önemlisi raporu ilgili devlet kurumlarına göndererek önlem alınması çağrısında da bulunmadı. Aradan 3 yıl geçtikten sonra raporun gizlendiğini anlayan Bülent Şık, raporda kendine ait ciddi kirlilik sonuçlarını yer aldığı bilgileri gazetede yayınladı. Bu yayın üzerine Sağlık Bakanlığı, “sır” ve “yasaklanan bilgi” açıkladığı gerekçesiyle Bülent Şık hakkında suç duyurusunda bulundu. Bülent Şık için savcılık 12 yıl hapis sitemiyle dava açtı. 7 Şubat 2019 günü yapılan ilk duruşmada mahkeme 2. Duruşma tarihini 30 Mayıs 2019 olarak belirledi.