Çukralan’da faaliyet gösteren “Çukuralan Altın Madeni İşletmesi 3. Kapasite Artırımı 2009/7” projesi için verilen ÇED olumlu kararı iptal edildi. 

İzmir ili Dikili sınırlarında yer alan, Bergama’nın fıstık çamıyla ünlü Kozak Yaylası’ndaki Çukuralan’da, Koza Altın İşletmeleri A.Ş tarafından yapılması planlanan “Çukuralan Altın Madeni İşletmesi 3. Kapasite Artırımı 2009/7” projesi için verilen ‘ÇED olumlu’ kararı iptal edildi. İzmir 6. İdare Mahkemesinin iptal kararı yörede büyük sevinçle karşılandı.

Davanın çözülmesi için teknik bilgi gerektiğinden Koza Altın Çukuralan tesislerinde 17 Haziran 2020 tarihinde mahkeme hâkimi, avukatlar ve bilirkişilerin katılımıyla keşif yapılmıştı. Yapılan keşif sonucunda, bilirkişi heyeti uzmanlık alanlarına göre detaylı teknik değerlendirmeleri yaparak ÇED olumlu kararının uygunsuz olduğu kanaatine varmıştı. Ajans Bakırçay’ın haberine göre; davalı idare Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Koza Altın İşletmeleri A.Ş. bilirkişi raporuna itiraz etse de İzmir 6. İdare Mahkemesi, raporun detaylı teknik ve bilimsel açıklamaları karşısında itirazları yerinde görmedi ve bilirkişi raporunu kararına esas alabilecek nitelikte buldu.

BİLİMSEL VERİLER HAKLI BULUNDU

Bilirkişi kurulunun katıldığı keşif çalışması, dosya incelemesi ve teknik değerlendirmeler ışığında oluşan bireysel ve ortak heyet görüşleri; Maden Mühendisliği, Jeoloji Mühendisliği, Kimya Mühendisliği, Orman Mühendisliği, Çevre Mühendisliği, Tarımsal Çevre, Fauna ve Bitki Çeşitliliği ana başlıklarıyla incelendi. Ayrıca davada avukatlar tarafından, ÇED kararı uyarıca yapılacak faaliyetten İzmir halkına ait su kaynaklarının olumsuz etkileneceği de belirtildi.

Mahkeme heyeti ise; bilirkişi heyetinin uzmanlık alanlarına göre detaylı olarak yaptığı teknik değerlendirmeleri neticesinde; ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu’ kararının uygun olmadığı yönünde karar verdi. Kararda ayrıca “ÇED Raporunda eksik hesaplamalar yapıldığı, bu durumun faaliyetten kaynaklanacak çevresel etkilerin öngörülmesini olanaksız kıldığı sonucuna varıldığından, davaya konu 09/01/2019 tarih ve 5319 karar sayılı ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu’ kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır” sözlerine yer verildi.

DERHAL KAPATILMALI

Davayla ilgili görüş belirten Av. Arif Ali Cangı; “Mahkemenin iptal  gerekçesi, Çukuralan’da madencilik faaliyetlerinin derhal durdurulmasını gerektirecek niteliktedir. Sözün özü; mahkeme kararı malumu ilan etmiştir. Çukuralan’da şimdiye kadar yapılan madencilik faaliyeti bölgenin doğasını alt üst etmiş, ekolojik yıkıma yol açmıştır, Dikili’nin, Bergama’nın, bölgenin oksijen ve su deposu olan Kozak ekosisteminin daha fazla bozulmasına izin verilemez. Çukuralan madeni derhal kapatılmalı, ne kadar olabiliyorsa, bir an önce yaratılan doğal yıkım alanının rehabilite çalışmalarına başlanmalıdır. Bu sonucun alınmasında emeği geçen herkese çok teşekkür ederim” dedi.

ISRARDAN VAZGEÇİLMELİDİR

Av. Serdar Sinan ise; “Bu karar 2009/7 sayılı genelgenin mahkeme kararlarını uygulamama amaçlı kullanıldığını bir kez daha gösterdi. İlk iptal kararındaki açık tespitlere rağmen Bakanlık bu genelgeye dayanarak madencilik faaliyetininin devamında ısrarcı olsa da mahkeme bu kararla yeni ÇED kararını da iptal etti. Kuraklık nedeniyle yağmur dualarına çıkılan bu günlerde, mahkeme kararında geçen işletmenin Madra barajının beslenmesini yüzde 3 oranında azalttığı yönündeki tespiti dikkate alınarak; Bakanlığı artık bu ısrarından vazgeçmeye davet ediyoruz.” dedi.

DAHA FAZLA ZARARIN ÖNÜNE GEÇİLMELİ

Bergama Çevre Platformu Dönem Sözcüsü Erol Engel ise; “Yargı bir kez daha suyumuzu, doğamızı talan eden KOZA’ya ‘dur’ demiştir. Çukuralan’da Çevre Bakanlığınca 2009/7 sayılı genelge ile yargı kararı yok sayılarak firmanın Madra barajına su taşıyan iki koluna verilecek zararları ortadan kaldıramıyacağı için Nevşehir Üniversitesi’nden aldığı uyduruk raporun da işe yaramayacağını gördü. Mahkeme bilirkişi raporundan vurgu yapılan Madra Barajında içme ve sulama suyunun göreceği zararı dikkate alarak ÇED olumlu kararını iptal etmiştir. Herşeye rağmen halen Türkiye’de bilimsel raporlar hazırlayan bilim insanları var. Halen bu bilimsel raporları dikkate alan mahkemeler var. Bu kararla 3’üncü kapasite artırımına dur denilmiştir. Yargı kararına uyularak Çukuralan rehabilite edilip derhal kapatılmalıdır. Bölgeye ve Kozak yaylasına daha fazla zarar vermesinin önüne geçilmelidir” dedi.

BERGAMA BELEDİYESİ DAVADAN ÇEKİLMİŞTİ

UNESCO Dünya Kültür Mirası Bergama’da Kayyım ile yönetilen Koza Altın Şirketi, Ovacık altın madenindeki cevherin tükenmesi üzerine yakın yerlerde üretim arayışına girdi. Çam ağaçlarıyla kaplı Kozak Yaylası’nda dört ayrı yer belirleyen şirket, sadece Çukuralan’da üretime başlayabildi. Kapukaya’da yeni ocak açma girişimine ise Bergama Belediyesi, Bergama Çevre Platformu ve yöre halkı, Bergama’nın su kaynaklarını kirleteceği gerekçesiyle itiraz etti. Açılan davada mahkeme yürütmenin durdurulmasına karar verdi. Bunun üzerine firma kararın iptali için dava açtı.

28 Kasım Perşembe günü görülen davada ise Bergama Belediyesi’nin AKP’li yeni yönetiminin Çukuralan dahil, çevre davalarından çekildiği duyuruldu.