Cengiz Holding’in Kazdağları’ında, Bayramiç ilçesi, Hacıbekirler ve Halilağa köyü yakınlarında işletmek istediği altın bakır madenine verilen ÇED olumlu kararı mahkeme tarafından iptal edildi. ÇED’e karşı dava açan kurumlar arasındaki ekoloji örgütleri bu kararı “mutlu son” diye sevinçle karşılarken, Cengiz Holding’in aynı maden projesi ile ilgili hazırladığı yeni ÇED dosyası ise Bakanlıkta onay bekliyor!

PROJEYE KARŞI ÜÇ AYRI DAVA AÇILMIŞTI

Cengiz Holdinge ait Truva Bakır Maden İşletmeleri A.Ş.  tarafından yapılması planlanan Halilağa Bakır Ocağı Kapasite Artışı, Cevher Zenginleştirme Tesisi ve Atık Depolama Tesisi Projesi için Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca (ÇŞİB) verilen ÇED olumlu kararına karşı yörede yaşayan 81 yurttaşın yanı sıra ekoloji ve meslek örgütleri tarafından dava açılmıştı. Maden projesine karşı TEMA Vakfı ve Çan Çevre Derneği ile Çevre Mühendisleri Odası ve  Ziraat Mühendisleri Odası tarafından iki ayrı dava daha açılmıştı.

KAZDAĞI EKOSİSTEMİNE BÜYÜK ZARAR VERECEK

Çanakkale 1. İdare Mahkemesi açılan sürecinde hazırlanan bilirkişi raporunu dayanak alarak projeye verilen ÇED olumlu kararını iptal etti. Mahkeme açılan üç dava için de ÇED iptal kararı verdi. Yöre halkı ve kurumlar 6 aralıkta yapılan son duruşmaya kalabalık bir şekilde katılmışlar ve projenin bölgeye ve Kazdağı ekosistemine vereceği zararları anlattıkları bir basın açıklaması yapmışlardı. Mahkame ÇED iptal kararını bilirkişi raporunda geniş bir şekilde altı çizilen konulara, projenin orman ekosistemine, arkeolojik değerlere, soyut kültür mirasına vereceği geri dönüşü olmayan zararları ve rehabilitasyonun mümkün görülmemesine dayandırdı.

ÇED DAVASI SÜRERKEN YENİ ÇED DOSYASI HAZIRLANDI

Öte yandan, ÇED olumlu kararının iptal edilmesi şirketin yöredeki faaliyetini durduracağı anlamına gelmiyor. ÇED’e karşı açılan davalar sürecinde özellikle bilirkişi raporunun proje ile ilgili birçok eksikliğe ve ÇED raporunun yetersizliğine dikkat çekmesi üzerine şirket eski ÇED’in davası sürerken yeni bir ÇED raporu hazırlamıştı. Hukukçular tarafından, enerji ve maden şirketleri için özellikle ÇED kararının iptal edildiği yargı kararlarının arkasından dolanılması için çıkarıldığı, bu yönüyle de şirketlerin eline “hukuk kilidini açmak için bir maymuncuk” olarak verildiği ileri sürülen 2009/7 sayılı genelgesi burada da devreye sokuldu. Davalık olan ÇED Raporunu revize ederek Bakanlığa başvuran şirket, 2009/7 sayılı genelge uyarınca yeni bir halkın katılımı toplantısı da yapmaya gerek duymadı. Şirketin başvurusu üzerine projesi için Bakanlıkta İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapıldı. Yöredeki ekoloji örgütlerinin İDK toplantısının iptal edilmesi yönündeki talepleri görmezden gelinirken, proje için Kazdağları eteklerinde, 3,5 milyon ağacın kesileceği, 3 köyün haritadan silineceği ve yöredeki su havzalarını tehdit edeceği uyarıları da dikkate alınmadı.

EKOLOJİ ÖRGÜTLERİ VE KURUMLAR YENİ ÇED SÜRECİNİN SONLANDIRILMASI TALEP EDECEKLER

13 Ekim 2022 tarihinde Ankara’da yapılan İDK toplantısı sonrası şirketin yeni ÇED raporu ile ilgili şu ana kadar bir karar çıkmazken ekoloji örgütleri madenin ÇED Olumlu kararlarının mahkeme tarafından iptal edilmesine dikkat çekerek yeni ÇED sürecinin sonlandırılması çağrısı yapacaklarını dile getiriyorlar. Bu çağrı nasıl yankı bulur, kabul görür görmez belli değil ama şirketin yeni ÇED süreci devam ederken ve hükümetin Cengiz Holding’le yakınlığı ortada iken son mahkeme kararlarıyla ilgili “bu iş burada bitti” demek ve “mutlu olmak” için çok erken olduğu da ortada.

KAZDAĞINDA 19 YIL PATLATMALI MADENCİLİK YAPILACAK

Madenin yeni ÇED başvuru dosyasında şirketin bölgedeki iki farklı ruhsat alanını birleştirerek toplam 581, 21 hektarlık bir ÇED alanı oluşturduğu dikkat çekiyor. Yeni ÇED başvuru dosyasına göre toplam 19 yıl proje ömür planlanan bakır-altın madeni patlatmalı açık ocak işletmeciliği yöntemiyle gerçekleştirilecek. 6 milyon ton cevher ve 7 milyon ton pasa olmak üzere yılda toplam 13 milyon tonluk bir kazı yapılacağı belirtilen işletmenin ÇED alanı, Hacıbekirler Köyü’ne 730 metre, Muratlar Köyü’ne 1,74 km, Osmaniye Köyü’ne 2,33 km, Yanıklar Köyü’ne 2,5 km ve Halilağa Köyü’ne ise 4,42 km mesafede yer alıyor.

Evrensel