Türkiye’yi derinden etkileyen Marmara Depremi’nin üzerinden 21 yıl geçmesine rağmen acısı hala devam ediyor. Önümüzdeki yıllarda Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın ortasının da kırılması ve en fazla 7,5 büyüklüğünde bir “Marmara Depremi”nin olması bekleniyor. Uzmanlar hasar tahminleri ve deprem hazırlıkları için ne diyor? “Marmara bölgesi, olası bir depreme hazır mı?” sorusuna yanıt veren Naci Görür, İstanbul’un yüzde 60’nın hazır olmadığını dile getirdi.

Türkiye nüfusunun yüzde 70’i deprem bölgelerinde yaşıyor. Ülkenin kuzeyini doğudan batıya kesen Kuzey Anadolu Fay Hattı‘nın bir kısmı da Marmara Denizi‘nin altından geçiyor.

İstanbul‘da deprem beklenmesinin en önemli nedeni, bu bölgede son 100 yılda meydana gelen depremler. Kuzey Anadolu Fay Hattı‘nın batı ucunda 9 Ağustos 1912’de Mürefte Depremi, doğu ucunda da 17 Ağustos 1999’da Gölcük Depremi meydana geldi ve hattın orta kesimi gerildi. Artık fay hattının ortasının da kırılması ve “Büyük Marmara Depremi”nin meydana gelmesi bekleniyor.

Depremin bu fay hattının hangi segmentinde meydana geleceği kesin değil ancak Boğaziçi Üniversitesi Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Eser Çaktı, iki olasılığa dikkat çekiyor: “Marmara Denizi’nin içinde yer alan bazı segmentler var. Bunlar Kuzey Anadolu Fayı’na ait minik minik parçalar. Farklı jeolojik, jeofizik ve tektonik özelliklerinden dolayı parçalar olarak anılıyorlar. Bunlardan İstanbul’u etkilemesi beklenen iki büyük segment var. Bir tanesi Orta Marmara segmenti. Diğeri de Adalar segmenti.”

ABD’li jeofizikçi Tom Parsons 2004 yılında, depremin zamanlaması ile ilgili olarak şu ana kadarki en önemli çalışmalardan birini yaptı. Parsons’a göre 2034’e kadar Marmara Denizi’nde 7’den büyük bir deprem meydana gelmesi ihtimali yüzde 62.

EN FAZLA 7,5 BÜYÜKLÜĞÜNDE BİR DEPREM BEKLENİYOR

2019’da Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) için olası deprem hasar tahminlerini güncelledi ve bir rapor hazırladı. “İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi” adlı raporda farklı senaryolara göre, İstanbul için can kaybı, bina ve altyapı hasarına ilişkin istatistiksel tahminler yer alıyor.

İstanbul’da deprem hazırlıkları 7,5 büyüklüğünde bir depreme göre yapılıyor. Bunun nedeni, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Tekirdağ’dan Yalova’ya kadar uzanan kısmında en fazla bu büyüklükte bir deprem beklenmesi.

Peki bu senaryoya göre İstanbul’u ve İstanbulluları neler bekliyor? Uzmanlar neler söylüyor? Hükümet ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi depreme nasıl hazırlanıyor?

“KANAL İSTANBUL DEPREMDE 8-10 ŞİDDETİNDE ETKİLENEBİLİR!”

“Marmara bölgesi, olası bir depreme hazır mı?” sorusuna yanıt veren Yerbilimi ve deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, İstanbul’un yüzde 60’nın hazır olmadığını dile getirdi. Cumhuriyet TV‘ye yaptığı açıklamalarda; Silivri ile Yeşilköy açıkları arasında fay hattının bulunduğunu ve bu fay hattının kırılması durumunda en az 7.2 büyüklüğünde bir depremin olabileceğini aktaran Görür, olası bir deprem için yapılması gereken bileşenleri madde madde sıralarken, yurttaşların afet konusuyla ilgili bilinçli olması gerektiğini vurguladı. İstanbul’da bulunan yapıların % 60’ının güvenli olmadığını savunan Naci Görür, 800-900 bin konutun olası depreme hazırlıksız olduğunu savundu. 

20 Temuz’da bir açıklamasında ise “Marmara depremi geliyorum diye bağırıyor” şeklinde endişelendiğini belirten Prof. Dr. Naci Görür, daha önce de Kanal İstanbul projesinin yol açacağı sonuçları da madde madde sıralayarak, depremde riskin artacağı ve Marmara Denizi’nin büyük zarar göreceği uyarısında bulunmuştu.

Prof. Dr. Görür, Kanal İstanbul projesiyle ilgili uyarılarını şöyle sıraladı: “Beklenen deprem gerçekleşirse Kanal’ın Marmara ağzı 9-10 şiddetinde etkilenebilecektir. Orta Avrupa’nın tüm sanayi kirliliği Marmara’ya dolacaktır. Vadi ve çevresindeki ekosistem, fauna ve flora büyük ölçüde tahrip olacaktır.“

“KANAL İSTANBUL DEĞİL, DEPREM İSTANBUL KONUŞULMALI”

Türkiye’nin deprem güvenliği bakımından 1999’dan daha iyi bir noktada olmadığını belirten İYİ Parti İstanbul Milletvekili Hayrettin Nuhoğlu ise, “Kanal İstanbul değil artık ‘deprem İstanbul’ konuşulmalıdır” dedi.

İYİ Partili Hayrettin Nuhoğlu, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, 17 Ağustos 1999 depremine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. İnşaat mühendisi olduğunu belirten Nuhoğlu, her depremin, meydana geldiği bölgenin altyapısını ve ekonomik düzenini bozmasının yanı sıra birçok olumsuz sonuca yol açtığına işaret etti.

Kanal İstanbul Projesi’ne de dikkat çeken Hayrettin Nuhoğlu sözlerini şöyle tamamladı: “Tutarsız gerekçelerle ve ‘sükse yapabilmek’ gibi basit bir ifadeyle yapılmak istenen Kanal İstanbul, jeolojik, teknik, ekolojik, oşinografik, arkeolojik, ekonomik ve siyasi sebeplerle kesinlikle yapılmamalıdır. Uyduruk ÇED raporunun uluslararası ciddiyetten ve inandırıcılıktan uzak hazırlanmış olması, itirazların kaale alınmaması, geriye dönüşü olmayacak şekilde İstanbul ve bölgeyi etkileyecek olması, fizibilitesi ortaya çıkmamış, uygulanabilir olduğu kabul görmemiş, dolayısıyla proje niteliği bile kazanmamış bir çılgınlıkla Türk toplumunun ısrarla meşgul edilmesine artık son verilmelidir. Kanal İstanbul değil artık ‘deprem İstanbul’ konuşulmalıdır.”