Glasgow’da devam eden COP26’da, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 100’den fazla ülke, ormansızlaşmayı ve arazi bozulmasını durdurma ve tersine çevirme taahhüdünde bulunduğunu açıkladı.

Glasgow’da devam eden BM İklim Değişikliği 26’ca Taraflar Konferansı (COP26) sırasında aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 100’den fazla ülke, 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı ve arazi bozulmasını durdurma ve tersine çevirme taahhüdünde bulunduğunu açıkladı.

Dünya ormanlarının %85’inden fazlasını temsil eden 100’den fazla dünya lideri, 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı ve arazi bozulmasını durdurma ve tersine çevirme taahhüdünde bulundu. Toplamda 19 milyar dolarlık bir bütçe harekete geçirilecek. Küresel Orman Finansmanı Taahhüdü, hükümetler, yatırımcılar, işletmeler, hayır kurumları, sivil toplum ve toplulukların benzeri görülmemiş bir ittifakını bir araya getiriyor ve orman politikalarının hem ölçeğini hem de kalitesini değiştirme potansiyeli taşıyor.

Glasgow’daki COP26 iklim görüşmelerindeki ortak bildiri, dünya ormanlarının %85’ini oluşturan Brezilya, Endonezya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerin liderleri tarafından desteklendi. Taahhüdü destekleyen ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor. İngiltere başbakanlık ofisinden liderler adına yapılan açıklamaya göre, Glasgow Liderlerinin Orman ve Arazi Kullanımı Bildirgesi, toplam 13 milyon mil kareden fazla ormanı kapsayacak.

Açıklamaya ortak olan ülkeler dünya ormanlarının yüzde 85’inden fazlasını temsil ediyor.  Küresel Orman Finansmanı Taahhüdü, 12 ülkenin ormanları korumak ve restore etmek için 2021-2025 yılları arasında 12 milyar dolarlık kamu fonu yaratma taahhüdünü içeriyor. Buna ek olarak, 7,2 milyar dolarlık özel sektör yatırımı harekete geçirilecek.

Finansman taahhüdü veren 12 ülke, Birleşik Krallık, Norveç, Kore Cumhuriyeti, Hollanda, Belçika, Danimarka, Japonya, Fransa, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, AB ve Almanya‘dan oluşuyor.

İngiltere başbakanlık ofisinden liderler adına yapılan açıklamaya göre, Glasgow Liderlerinin Orman ve Arazi Kullanımı Bildirgesi, toplam 13 milyon mil kareden fazla ormanı kapsayacak. İngiliz lider Boris Johnson, bunu benzeri görülmemiş bir anlaşma olarak nitelendirerek, “İnsanlığın doğanın fatihi olarak uzun tarihini sona erdirme ve bunun yerine onun koruyucusu olma şansımız olacak” dedi.

Önemli bir karbon yutağı

Dünya Kaynakları Enstitüsü’ne (World Resources Institute) göre ormanlar tüm CO2 emisyonlarının yüzde 30’unu emiyor. Ormansızlaşma, bu doğal karbon yutağını aşındırır ve ormanlarda depolanan karbon, ağaçlar öldüğünde salındığı için emisyonların artmasına neden olur.

2019-20 yılları arasında tropik orman kaybı, 570 milyon arabanın yıllık emisyonlarına eşdeğer 2,6 milyar metrik ton CO2 yaydı. Yine de bu doğal iklim tamponu hızla yok oluyor. WRI’ın ormansızlaşma izleme girişimi Global Forest Watch’a göre, dünya 2020’de 258.000 kilometrekare orman kaybetti. Bu alan Birleşik Krallık’ın topraklarında daha büyük.

Sıcaklık artışını sınırlamak için zorunlu

Ormanlar üzerinde radikal önlemler alınmadan küresel ısınma artışını 1,5°C’nin altında tutulması mümkün değil. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)’ye göre, bu yüzyılda ısınmayı 2°C ile sınırlamaya yönelik tüm senaryolar, ormansızlaşma ve orman bozulmasının azaltılmasına dayanıyor.

IPCC ayrıca, mevcut ormanları korumanın, küresel iklimi stabilize etmenin yeni ağaçlar dikmekten daha hızlı, daha iyi ve daha ucuz bir yol olduğunu ortaya koyuyor.

Ormanlar aynı zamanda yerel ve bölgesel hava düzenlerini düzenleyerek iklim değişikliğine karşı bir tampon görevi görüyor. Dünyanın en yoksul kesimlerinin yüzde 90’ından fazlası geçimlerini ormanlardan sağlıyor.

Anlaşma, 2014 New York Orman Bildirgesi’nin bir parçası olarak 40 ülke tarafından verilen benzer bir taahhüdü büyük ölçüde genişletiyor ve bu hedefe ulaşmak için kaynakları düzenlemede her zamankinden daha güçlü adımlar atılmasını hedefliyor.

Anlaşmaya göre, İngiltere dahil 12 ülke, bozulan arazileri restore etme ve orman yangınlarıyla mücadele çabaları da dahil olmak üzere gelişmekte olan ülkelere yardım etmek için 2021 ile 2025 yılları arasında 8,75 milyar pound (12 milyar dolar) kamu finansmanı sağlama sözü verdi. 30’dan fazla yatırımcı tarafından da en az 5,3 milyar sterlin sağlanacak.

8,7 trilyon dolarlık varlığı yöneten yatırımcılar, 2025 yılına kadar ormansızlaşma ile bağlantılı faaliyetlere yatırım yapmayı bırakma sözü de verdiler. 30’dan fazla finans kuruluşu sığır, palm yağı, soya ve kağıt hamuru üretimiyle ilgili ormansızlaşmayı ortadan kaldırmak için “ellerinden gelenin en iyisini” yapacaklarını da ekledi.

İngiltere ve ABD de dahil olmak üzere beş ülke ve bir grup küresel yardım kuruluşu, yerli halkın ormanları korumasını desteklemek ve toprak haklarını güçlendirmek için 1,7 milyar dolarlık finansman sağlama sözü verdi.

Uzmanlar, yerli toplulukların ormanın en iyi koruyucuları olduğunu, genellikle ağaç kesenlerin ve toprak gaspçılarının şiddetli müdahaleleriyle karşılaştıklarını söylüyorlar.

COP26, küresel ısınmayı sanayi öncesi seviyelere göre 1,5 derecede sınırlandırma hedefini canlı tutmayı amaçlıyor. Bilim insanları ormanların ve doğa temelli çözümlerin bu hedefe ulaşmak için hayati önem taşıdığını söylüyor.

İklim Haber