Yargı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın zeytin alanlarını yok edecek maden yönetmeliği değişikliği hakkında önemli bir karar verdi. Danıştay 8. Dairesi, Muğla İkizköylülerin açtığı dava kapsamında, “Zeytinin ölüm fermanı” olarak nitelenen yönetmeliğin yürütmesini durdurdu.

LİMAK ve İC İÇTAŞ ortaklığına ait Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş’nin (YK Enerji), Muğla İkizköy‘deki Akbelen Ormanı ve zeytinlikleri yok ederek kömür madenini genişletmeye çalışması karşısındaki mücadelede önemli bir gelişme yaşandı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, geçtiğimiz mart ayında yayımladığı yönetmelikle zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine izin vermişti. Yönetmelikte, maden faaliyeti yapılacak alandaki zeytin ağaçlarının taşınacağı ya da madencilik işlemi tamamlandıktan sonra rehabilite edileceği belirtilmişti.

İKİZKÖYLÜLER YÖNETMELİĞİN İPTALİNİ İSTEDİ

Ekoloji ve yaşam hakkını savunan yurttaşlar, yeni bir hukuk mücadelesi başlatmıştı. Yöre halkı adına; Karadam Karacahisar Mahalleleri Doğayı Doğal Hayatı Koruma Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği, Arif Ali Cangı, Melek Işık, Melahat Çulha, Muzaffer Döşeme, Halil İbrahim Demir, Celal Döşeme, Mehmet Oğultürk, Hasan Yorulmaz, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı aleyhine dava açarak, söz konusu yönetmeliğin yürütmenin durdurulması ve iptal edilmesi talebinde bulunmuştu.

DANIŞTAY: YÖNETMELİK HUKUKA AYKIRI

Davanın görüldüğü Danıştay 8. Dairesi yürütmeyi durdurma kararı verdi. Mahkeme, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yönetmeliğinin kanunların üstünde olamayacağını belirtti. Mahkeme, zeytinlikleri koruyan ve söz konusu alanlar hakkında yasaklama hükümlerine sahip olan yürürlükteki kanunlara atıf yaparak, yönetmelikteki değişikliklerde hukuka uyarlık bulunmadığını vurguladı.

“YÖNETMELİK TELAFİSİ İMKANSIZ ZARARLAR DOĞURACAKTIR”

Sözcü’den Gökmen Ulu’nun haberine göre; kararda, bakanlık yönetmeliğinde söz edildiği gibi, maden alanlarındaki zeytin ağaçlarının taşınması ya da tahrip edilecek alanların eski haline getirilmesinin mümkün olmadığı kaydedildi. Kararda şöyle denildi:

Dava konusu düzenlemeyle zeytinlik alanlarda, zeytinlerin sökülmek ve taşınmak ya da sökmen ve taşıma yoluna dahi gidilmeksizin madencilik faaliyeti yürütülmesine imkan tanındığından, sökülen ve taşınan ya da madencilik faaliyeti nedeniyle tahrip olan alanların eski haline getirilmesinin mümkün olmaması sebebiyle yönetmeliğin uygulamasının telafisi güç ve imkansız zararlar doğuracağı açıktır.

OYBİRLİĞİYLE YÜRÜTME DURDURULDU

Böylece mahkeme, 1 Mart 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin” yürütmesinin durdurulmasına hükmetti. Karar, beş üye hakimin oybirliğiyle alındı.

“BAKANLIK KENDİSİNİ YASAMA YERİNE KOYMUŞTU”

İkizköylülerin avukatlarından olan, Ege Çevre Platformu Sözcüsü Doğu Işık, kararı şöyle değerlendirdi. “En başından beri bu yönetmelik değişikliğinin yok hükmünde olduğunu söylemiştik diye Işık, sözlerini şöyle sürdürdü:

Ancak bu konuyla ilgili olarak herhangi bir kanun hükmü bulunmuyor.

Kanunların ne şekilde uygulanacağını açıklaması gereken bu yönetmelik hükmünün açıklayacağı herhangi bir kanun hükmü yok. Dolayısıyla burada bakanlığın kendisini yasama yerine koyup yasa hükmünde bir yönetmelik değişikliği yaptığını gördük.

*Danıştay, yürütmenin durdurulması kararının gerekçesinde ‘’Madencilik faaliyetleri için, kanunla getirilen sınırlamalar ve yasaklamaların yönetmelikle ortadan kaldırılmasının mümkün olmadığını özellikle belirtilmiş. Danıştay kararı da, bu yönetmeliğin, fonksiyon gaspı nedeniyle sakat olduğundan yok hükmünde olduğunu açıkça ortaya koymuştur.

*Bu karar önemli bir kazanım olsa da, Akbelen Ormanı‘nın sermayeye kurban edilmemesi için İkizköylüler adına açtığımız diğer dava dosyaları devam ediyor. Ormandaki ağaçların kesimi için verilen iznin iptali için açılan davada mahkeme, bilirkişi raporu her ne kadar karara esas alınabilecek nitelikte olsa da 8 Ağustos’ta yeniden keşif yapılmasına karar verdi.

*Bölgenin önemli bir karbon yutak alanı olan Akbelen Ormanı’nın sermayeye kurban edilmemesi, İkizköylülerin sağlıklı çevrede insanca yaşam hakkı için verdiği mücadeleye destek vermek adına, tüm yaşam hakkı savunucularını keşfe bekliyoruz.