Ekoloji Birliği ve İklim Adaleti Koalisyonu tarafından 21-22 Ocak tarihlerinde İstanbul’da yapılan konferansın sonucunda “Yurttaş ekokırım yasası yapıyor” adıyla başlatılan kampanya ile birlikte doğaya karşı işlenen suçların da insanlığa karşı işlenen suçlar kapsamında alınması isteniyor. Ekokırım Çalışma Grubu tarafından ilk defa halkın inisiyatifiyle hazırlanan ve seçim öncesi başlatılan kampanya 30 Nisan’a kadar sürdürülecek. Kampanya süresince yasa önerisi için 1 milyon imza toplanılması hedefleniyor. 

Ekoloji Birliği ve İklim Adaleti Koalisyonu, 21-22 Ocak tarihlerinde İstanbul’da yapılan konferansın sonucunda “Yurttaş ekokırım yasası yapıyor” adıyla başlatılan kampanya ile birlikte doğaya karşı işlenen suçların da insanlığa karşı işlenen suçlar kapsamında alınması isteniyor. Ekokırım Çalışma Grubu tarafından ilk defa halkın inisiyatifiyle hazırlanan ve seçim öncesi başlatılan kampanya ile yasa önerisi için 1 milyon imza toplanılması hedefleniyor. Kampanya 30 Nisan’a kadar sürdürülecek.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından, iklim değişikliği 21’inci Yüzyılda en büyük sağlık tehdidi olarak değerlendiriyor. Bilim insanlarının önemli bir çoğunluğu, iklim krizi haline gelen iklim değişikliğinin artık önüne geçilemeyeceğini, ancak etkilerinin azaltılabileceği değerlendirmesini yapıyorlar.

Türkiye’de süregiden ekolojik tahribatı durdurmak ve doğaya karşı suç işleyenlerin cezaya tabi tutulması için yola çıkan Ekoloji Birliği ve İklim Adaleti Koalisyonu, 21-22 Ocak tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen “Ekoloji Hareketleri Konferansı”ndan sonra “Yurttaş ekokırım yasası yapıyor” adıyla bir kampanya başlatmıştı.

İlgili haber için ayrıca tıklayınız: Yurttaş Ekokırım Yasasını Yapıyor

Kampanya ile birlikte doğaya karşı işlenen suçların da insanlığa karşı işlenen suçlar kapsamında alınması isteniyor. Türkiye genelinde örgütlenen kampanyanın hedefi 1 milyon imzaya ulaşmak. Kampanyanın bir diğer hedefi de doğaya karşı işlenen suçların Türk Ceza Kanunu’nda yerini bulması.

İklim Adaleti Koalisyonu bünyesinde, Ekokırım Çalışma Grubu tarafından koordine edilen ‘Yurttaş Ekokırım Yasası Yapıyor’ kampanyası, 14 Mayıs’taki Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi öncesinde, 1 milyon imza hedefiyle Türkiye’nin farklı kentlerinde hızla örgütleniyor. Kampanyanın İstanbul, İzmir, Muğla, Çanakkale, Bursa, Eskişehir, Kırklareli, Manisa, Kocaeli, Amasya, Balıkesir, Zonguldak, Aydın, Denizli, Ankara’da ve daha bir çok yerde sürmekte olduğu, tüm ülkeye yayılması için çalıştıkları da belirtildi.

DOĞAYA KARŞI SUÇ MADDELERİ

İklim krizi tehdidi karşısında ‘Ekokırım Çalışma Grubu’, Türk Ceza Kanunu’nun ‘Soykırım ve İnsanlığa Karşı Suçlar’ bölümüne ‘Ekokırım suçunun’ da eklenmesi amacıyla kanun teklifi hazırladı ve ‘Yurttaş Ekokırım Yasasını Yapıyor’ kampanyası başlattı.

İmzaya açılan kanun taslağına göre Türk Ceza Kanunu’nun 77’inci maddesine bir bent eklenerek “Soykırım ve insanlığa karşı suçlar” başlığı “Soykırım, insanlığa ve gezegene karşı suçlar” olarak değiştirilmesi isteniyor. Kampanya kapsamında şu maddelerin eklenmesi talep ediliyor:

Madde 77/A olarak hazırlanan kanun teklifi şöyle:

MADDE 1- 26/09/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Birinci Kısım- Birinci Bölümün “Soykırım ve İnsanlığa Karşı Suçlar” başlığı “Soykırım, İnsanlığa ve Gezegene Karşı Suçlar” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 2– 5237 sayılı Kanunun 77’nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 77/A maddesi eklenmiştir.

EKOKIRIM SUÇU

MADDE 77/A

1. Doğal veya kültürel çevrede İnsan veya diğer canlıların hayatını tehlikeye atmak, doğal veya kültürel varlıklar üzerinde ağır tahribata yol açabilecek davranışlarda bulunmak yahut hukuka aykırı diğer bir fiili işlemek suretiyle bütün bir ekosistemde kısa vadede telafisi mümkün olmayacak zarara yol açma tehlikesi doğuran kişiye müebbet hapis cezası verilir, ayrıca suçun işlenmesinden elde edilen maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazancın on katı kadar adli para cezasına hükmedilir.
2. Birinci fıkradaki suçun taksirle işlenmesi halinde ise onbeş yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur, ayrıca suçun işlenmesinden elde edilen maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazancın beş katı kadar adli para cezasına hükmedilir.
3. Ekokırım suçunun işlenmesi sonucu bütün bir ekosistemde kısa vadede telafisi mümkün olmayacak zarar meydana gelmişse, fail hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına; suçun taksirle işlenmesi halinde yirmi yıl hapis cezasına hükmolunur, ayrıca suçun işlenmesinden elde edilen maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazancın yirmi katı kadar adli para cezasına hükmedilir.
4. Bu suçlardan dolayı tüzel kişiler hakkında da güvenlik tedbirine hükmolunur.
5. Bu suçlardan dolayı zamanaşımı işlemez.

30 NİSAN’A KADAR SÜRECEK

Kampanya, 30 Nisan 2023 tarihine kadar sürecek.

İmzalar Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunularak, yasalaşması istenecek. Ekoloji aktivistleri, sözkonusu kampanya ile bir yandan ekokırım suçunu toplumun ve siyasetin gündemine getirmek, diğer yandan da ilk kez yurttaşın yasama faaliyetine katılma pratiğini deneyimlemesini istiyor.

Kampanya kapsamında İstanbul’da stantlar kurularak imzalar toplanmaya başlandı. Bir çok kentte stant çalışmaları yaygınlaştırıldı. İklim Adaleti Koalisyonu kapsamında oluşturulan Ekokırım Çalışma Grubu tarafından koordine edilen kampanyanın İstanbul, İzmir, Muğla, Çanakkale, Bursa, Eskişehir, Kırklareli, Manisa, Kocaeli, Amasya, Balıkesir, Zonguldak, Aydın, Denizli, Ankara’da sürmekte olduğunu; tüm ülkeye yayılması için çalıştıkları da belirtildi.

DOĞA ve YAŞAM İÇİN EKOKIRIM YASASI

Ekokırım Çalışma Grubu Üyesi ve Ekoloji Çalışma Grubu Koordinatörü Avukat Arif Ali Cangı, neden böyle bir kampanyaya ihtiyaç duyulduğunu şöyle açıkladı:

Ekolojist avukat Arif Ali Cangı, kampanya hakkında bilgi verirken, eko-kırım diye tanımlanan suçlar sonucunda oluşan iklim krizi ve salgın hastalıkların yaşamı tehdit eder durumda olduğunu belirterek, dünya çapında bu suçların Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin alanına girmesi için çalışmalar yapıldığını söyledi. Türkiye’de de son 1 yıldır buna yönelik çalışmalar yapıldığını kaydeden Cangı, “Ekolojik talana karşı yapılan kervan yolculuklarında eko-kırım suç mahallerinin suç tespiti yapıldı. Sonunda 3-4 Kasım 2022’de uluslararası bir ekokırım konferansı toplandı. Bu toplantıda ‘Türkiye’de ne yapabiliriz?’ diye konuştuk. Türkiye, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin yetkisini tanımadığı için sorun bizim açımızdan daha katmerli. Çünkü sadece mahkemenin yetki alanına bu suçun girmesi değil, bir taraftan da mahkemenin yargı yetkisinin tanınması için çalışma yapmamız gerekiyor” dedi.

İlgili haber: Birinci Uluslararası Ekokırım Konferansı Sonuç Bildirgesi

EKOKIRIM SUÇU HUKUKTA TANIMLANMALI

Cangı, Ekokırım suçunu Türk Ceza Kanunu’nun “Soykırım ve İnsanlığa Karşı Suçlar” bölümüne kanun teklifi hazırlanmasına ilişkin de şunları söyledi:

“İklim krizi, salgınlarla yaşanan süreçte bu tehlikeli gidişi durdurmak için alınacak önlemler bütün dünyada tartışılmaya başlandı. Bunun bir parçası olarak “ekokırım” suçunun tanımlanması ve iç hukukun yanı sıra, uluslararası hukukun bir parçası haline getirilmesi çalışmaları her geçen gün yoğunlaşarak devam ediyor. Dünyadaki çalışmalara paralel olarak ülkemizde de ‘ekokırım suçu yasası’nın düzenlenmesi için çalışmalar yapılmaya başlandı. İklim Adaleti Koalisyonu bünyesinde oluşturulan Ekokırım Çalışma Grubu yaklaşık bir yıllık çalışma sonunda 3-4 Kasım 2022 günleri İstanbul’da Uluslararası Ekokırım Konferans’ını topladı. İki günlük toplantıda dünyadaki deneyimler, Türkiye’de de neler
yapılabilir konuları enine boyuna tartışıldı…”

EKOKIRIM NEDİR?

Dünya ekosistemi veya küresel müşterekler üzerinde ciddi ve daimi değişime yol açan geniş çaplı zarar ve tahribat.

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) 2019 yılında Taraf Devletler Kurulu‘nda Pasifik Ada Ülkeleri tarafından gündeme getirilen ekokırım suçu, Haziran 2021’de Ekokırımı Durdurun Vakfı girişimiyle 12 kişilik bir uzman heyet tarafından yeniden ele alındı.

Ekokırımın savaş zamanlarıyla sınırlı kalmayan bağımsız bir suç olarak tanınması ve suçun kapsamına dair tanımını yapan bir tasarı metni hazırlandı.

Greta Thunberg, Papa Francis, Emmanuel Macron gibi isimler tarafından anıldığında ve iklim grevlerinde de bir talebe dönüştüğünde dünya genelinde de gündem oldu.

Ekokırım Yasası teklifi hakkında daha fazla bilgi ve kampanyaya destek için: ekokirimyasasi.org