Karaburunlular, Yaylaköy’ün RES şirketlerinin menfaati için 70 yıllık rapora dayanılarak “afet bölgesi” ilan edildiğini söylüyor.

Yıllardır RES’lerle başı belada olan Karaburun Yaylaköy, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile “Afet Bölgesi” ilan edildi. Karaburunlular kararnamenin RES şirketinin önünü açmak için çıkarıldığını ileri sürerek eylemlere hazırlanıyorlar.

Kaderleri 10 yılda nasıl değişti?

Karaburun’daki RES talanının hikayesi aslında çok eski değil. Rüzgarı bol olan yarımadaya RES’lerin dikilmeye başlaması 10-11 yıl önce başlamış. O zamana kadar keçicilikle, denize yakın köylerde balıkçılık, narenciye ve sebze-meyve ağırlıklı ürün çeşitleriyle geçimlerini sağlayan Karaburunluların yaşam alanları, sayıları her geçen gün çoğalan RES’ler yüzünden gittikçe daralmış. Yarımadanın tam ortasında, Bozdağ’ın yamacında kurulu Yaylaköy RES’lerin olumsuzluklarını yaşayan köylerin en başında gelmiş. Kırkım şenlikleri, Yörük gelenekleri, türküleri, şiirleri, ağılları, çanları ve çeşmeleri ile kadim bir kültürü olan Yaylaköy’de RES’ler köyü çepeçevre kuşatmışlar. Öyle ki direkler köy evlerinin 50-100 metre dibine kadar sokulmuşlar. Yaşam alanları ve keçi otlattıkları yaylakları her geçen gün daralan köylülerin itirazlarına şirketin müdürü “Boşuna çabalamayın çok değil 20 yıl sonra Yaylaköy falan kalmayacak” diye gözdağı vermeyi ihmal etmemiş.

Talanı hukuk da durduramadı

Yarımada yüzölçümünün yüzde 61’ini tek başına kiralayan Lodos Enerji Şirketinin müdürünün aslında çok da boş konuşmadığı geçtiğimiz günlerde yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile görüldü. Kararname meselesine gelmeden önce Karaburun’da bu RES talanına karşı yöre insanının direnişini de biraz anlatmak lazım. Karaburun Kent Konseyi öncülüğünde, yöre halkı, muhtarları, esnaflarının açtığı onlarca davaya Çevre ve Ekoloji Avukatları (ÇEHAV) da gönüllü avukatlık desteği verdiler. RES’lerin üretim lisanslarına, planlarına, ÇED raporlarına açılan davaların hemen hepsi kazanılsa da RES’ler durmak bir yana kapasite arttırarak, yeni yeni bölgelere yayılarak kurulmaya devam etti. Üretim lisansı Danıştay tarafından iptal edilen Lodos AŞ buna rağmen yeni ÇED başvurusunda bulundu.

Özel Çevre Koruma Alanı ilan edildi ama…

Yarımadada yaşayanların yıllardır uğraş verdiği Özel Çevre Koruma (ÖÇKA) alanı ilan edilmesi çabaları geçtiğimiz mart ayında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile yaşam buldu ve Karaburun Yarımadası-Ildırı Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edildi. Bu kararın 2 nolu maddesinde “…Mevcut her ölçekteki plan plan kararı ve projeler konusunda mezkur Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre yapılacak değerlendirme sonuçlanıncaya kadar herhangi bir uygulama yapılamaz” denilmesine rağmen şirket çalışmalarına devam etti. Karaburunlular şirketin proje sahasında henüz kurulmamış türbinler için beton atma ve yol açma işlemlerine başlamasına tepki gösterirken haklı olarak bu durumun Karaburun yarımadasını Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan etmekteki amaçla çeliştiğine vurgu yaptılar.

1952 yılının raporu ile köy “afet bölgesi” ilan edildi (!)

Özellikle Yaylaköy’de “bağıra bağıra gelen bir talan” olduğunu dile getiren Karaburunlular, tırların, vinçlerin, beton mikserlerin, kamyon ve kepçelerin makilik alanlarda cirit attığını ifade ettiler. Yarımadalıların Yaylaköy için yaptıklar suç duyuruları ise işleme dahi alınmamış. İşte Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Yaylaköy’ün afet bölgesi ilan edilmesi tam bu sürecin üzerine gelmiş. Bölgede 1952 yılında yapılan Jeolojik Durum Raporu ile Yaylaköy bir anda “Afete Maruz Bölge” ilan edilmiş. Karaburunlular 67 yıldır heyelan tehlikesi yaşamamış olan Yaylaköy’ün 14 Ocak 2019 tarihli Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile Afete Maruz Bölge ilan edilmesine; “Lodos Elektrik AŞ’nin Yaylaköy’deki heyelanın yapanı olduğunu ve Yaylaköylüleri “takoz” gördüğünü biliyoruz. Yaylaköy’de görülen; yavuz hırsızın ev sahibini goşturmasıdır. Karaburun’dan kara keçiler kaçırılmak isteniyor” sözleriyle tepki gösteriyorlar.

“Yaylaköy şirketlerin değil, bizimdir!”

Herkesi “Canınızı verin de dağlarınızı vermeyin”, “Dağlarımıza zulüm ediliyor” diyen çobanların seslerine kulak vermeye davet eden Karaburunlular şöyle konuşuyorlar: “Dağlara yapılan bu zulmün karşılığı gün gelir mutlaka görülür. Dağlar, ektiğinizi biçtirmeden de bırakmaz, unutmayın!.. Yaylaköylüler asırlık kadim kültürleriyle bu yarımadada yaşamaya dün ve bugün olduğu gibi yarın da devam edecekler. “20 yıl sonra Yaylaköy diye bir şey kalmayacak” diyerek projeksiyon yapan Lodos Elektrik Üretim AŞ’ye; “20 yıl sonra Yaylaköy’de olacağız, Yaylaköy Yaylaköylülerindir.”

İzmir’de basın açıklaması yapılacak

ÖÇKA sürecini denetleme yetkisini üzerine alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nı, ÖÇKA ilanının gerekliliklerini yerine getirmeye çağıran Karaburunlular, RES Şirketi Lodos AŞ’nin de suç teşkil eden eylemlerini acilen durdurmasını talep etiklerini belirtiyorlar.

Karaburun Kent Konseyi ve yurttaşlar 21 Mayıs Salı günü saat 11.45’te İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü önünde basın açıklaması yaparak son süreci kamuoyu ile paylaşacaklar.

Kaynak: Özer Akdemir / Evrensel