15 – 21 Aralık Hava Kirliliği İle Savaş Haftası kapsamında Temiz Hava Alma Hakkı Platformu tarafından #derinbirnefes etiketi ile bir farkındalık amaçlı etkinlik çalışması başlatıldı.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) raporlarına göre, dünyada hava kirliliği her yıl 1.4 milyon kalp krizi, 2.4 milyon kalp hastalığı ve 1.8 milyon solunum yolu hastalığı ve akciğer kanserine neden oluyor. Dünya genelinde yılda 9 milyon insan hava kirliliğine bağlı olarak hayatını kaybediyor. Türkiye’de hava kirliliği sorunu birçok ilde artarak devam ediyor. Yeterli veri olan 51 ilin %98’inde Dünya Sağlık Örgütü ’nün sınır değerlerinin üzerinde gerçekleşti.

Atmosferdeki Karbondioksit Oranı Yüzde 42 Arttı!

Fosil yakıtların aşırı kullanımı, kaynaklarda yapılan israflar ve diğer insan faaliyetleri sonucu atmosferdeki sera gazları artmaya devam ediyor. Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) verilerine göre, son 140 yılda atmosferdeki karbondioksit oranı yüzde 42 arttı. Sanayileşme dönemi öncesindeki son 400 bin yılda atmosferdeki karbondioksit (CO2) oranı 200 ile 280 ppm (milyonda bir birim) civarında seyretti.

Sera etkisine neden olan başlıca gazlardan olan karbondioksit değerleri 1880 yılında yaklaşık 291 ppm iken, 2019 yılında bu değer yüzde 42 artarak 412 ppm değerine ulaştı. Önlem alınmazsa 2040 yılında 450 ppm değerine ulaşması bekleniyor! Karbondioksit oranının artışı devam ederse, rekor sıcaklıklar, kuraklıklar, aşırı yağışlar ve seller istisna olmaktan çıkacak!

Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından ‘Hava Kirliliği ile Savaş Haftası’ için bir bilgilendirme videosu paylaşılarak, temiz hava için verilen mücadeleye destek çağrısında bulunuldu. Sağlık ve çevre alanında çalışan 16 sivil toplum kuruluşundan oluşan Temiz Hava Hakkı Platformu uzmanları, kirli hava solumanın solunum sisteminin savunma mekanizmalarını bozarak bireylerin, korona virüsü gibi zararlı mikroorganizmalardan daha fazla etkilenmesine sebep olduğuna dikkat çekiliyor.

“2017 yılından beri her yıl hava kirliliği trafik kazalarının 6 katından fazla ölüme sebep oluyor, temiz hava hakkımızı hep birlikte savunmalıyız” açıklaması ile paylaşılan videoda hazırlanan bilimsel raporlar doğrultusunda şu bilgiler de paylaşılıyor:

• Hava kirliği her yıl trafik kazalarının 6 katından fazla ölüme sebep oluyor.
• Türkiye’de hava kirliliği Dünya Sağlık Örgütü klavuz değerine indirilseydi, 2019’da 31.476 ölüm önlenebilirdi.
• 2019’da 30 ilde yaklaşık 18 milyon kişinin soluduğu havanın kalitesine dair yeterli veri yok.
• Iğdır, Düzce, Manisa, Bursa, Kahramanmaraş, Afyon 4 yıldır kirli hava soluyor.
• İstanbul 2017’den beri hava kirliliğine bağlı ölüm sayısının en yüksek olduğu il.

Temiz Hava Solumak İçin Öneriler

Platform, sağlıklı bir çevrede yaşamanın en temel şartlarından birisi olan hava kalitesini kalıcı olarak iyileştirebilmek için yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde tüm ilgili ve yetkili kurum ve kuruluşları aşağıdaki belirtilen konularda adım atmaya davet ediyor:

• Tüm hava kalitesi ölçüm istasyonlarının veri kalitesinin arttırılması,
• Kanserojen olan ince partikül madde (PM2.5) kirleticisinin tüm illerde ölçülmesi ve
• İnce partikül madde (PM2.5) için ulusal sınır değerleri içeren mevzuat düzenlemeleri yapılması,
• Çevre yatırımlarını tamamlamamış kömürlü termik santralların çalışmasına izin verilmemesi,
• Planlanan sanayi tesisleri için sağlık etki değerlendirme yapılması,
• Halk sağlığını merkeze koyan, sürdürülebilir istihdam ve krizlere karşı dayanıklı modeller oluşturmayı amaçlayan ekonomik toparlanma paketleri oluşturulması.

#derinbirnefes

Temiz Hava Hakkı:

Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP) doğa koruma ve sağlık alanında çalışan 17 Sivil Toplum Kurumunun bir araya gelmesiyle 2015 Haziran ayında kuruldu. Platformun kuruluş amacı, öncelikle işletmede ve inşaat aşamasında olan kömürlü termik santrallerin yarattığı hava kirliliği ve çevre sorunlarına bağlı olarak halk sağlığını, temiz hava ve çevre hakkını savunmaktır.

Temiz Hava Hakkı Platformu’nun bileşenleri: Avrupa İklim Ağı (CAN Europe), Çevre için Hekimler Derneği, Greenpeace Akdeniz, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER), İş ve Meslek Hastalıkları Uzmanları Derneği (İMUD), Pratisyen Hekimlik Derneği, Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL), TEMA Vakfı, Türk Nöroloji Derneği, Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), Türk Tabipleri Birliği (TTB), Yeşil Barış Hukuk Derneği, Yeşil Düşünce Derneği, Yuva Derneği, WWF-Türkiye, 350.org

Temiz Hava Hakkı Platformu‘nun, “Kara Rapor 2020: Hava Kirliliği ve Sağlık Etkileri” çalışmasını indirmek veya incelemek için tıklayınız