Diyarbakır’da bulunan 400 yıllık tarihe sahip Gabon Köprüsü, yol genişletme çalışması sebebiyle kepçeyle yıkıldı.

Tarihi ve kültürel varlıklarımız olan arkeolojik yapılara yönelik adeta saldırı gibi yansıyan skandal yıkım ve restorasyonların son zamanlarda ardı arkası kesilmiyor. En son gelişme de Diyarbakır ilinde yaşandı. Diyarbakır‘ın Hani ilçesinde bulunan 400 yıllık tarihe sahip Gabon Köprüsü, Karayolları’nın yol genişletme çalışması sebebiyle kepçeyle yıkıldı. Edinilen bilgilere göre; yaklaşık 400 yıllık tarihi olan Gabon Köprüsü, Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tescile değer görmediği için yol genişleme çalışmaları sırasında iş makinesi ile yıkıldı. Vatandaşlar, tarihi köprüyü tescil etmeyen kurula ve köprünün yıkılmasına tepki gösterdi.  

Diyarbakır Mimarlar Odası Twitter hesabından olayın videosu da paylaşılarak, “KEPÇEYLE TARİHİ YIKIM! Diyarbakır Hani ilçe sınırlarında yer alan tarihi Gabon Köprüsü, Karayollarının yol genişletme çalışması adı altında yıkıldı” ifadeleri kullanıldı.

Karayolları 9. Bölge Müdürlüğü, Hani ilçesinin Veziri Mahallesi’ndeki yol genişletme çalışmaları sırasında Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan yol üzerinde kalan ve yaklaşık 400 yıllık olduğu belirtilen Gabon Köprüsü için rapor istedi. Kurul tarafından bölgeye gönderilen ekipler köprünün tescile değer olmadığı yönünde rapor verince köprü, iş makineleri tarafından yıkıldı.

Vatandaşlar ise, kültürel bir değer olan tarihi köprüyü tescile değer görmeyen kurula tepki gösterdi ve “Tescilli olmayan her kültürel değer yıkılacak mı? Tarihi bir yapı iş makinesi ile yıkılmış. Yol genişletme çalışmaları sırasında yol başka yerden de geçirilebilirdi. Ama 400 yıllık bir köprüyü restore etmek varken, yıkmayı uygun görmek ve bu yönde rapor vermek, kurulun onayı ile olmuştur” dedi.

KÖPRÜNÜN TARİHİ GEÇMİŞE DAYANIYOR

Gabon Köprüsü, “Diyarbakır İli ve İlçeleri Ortaçağ ve Sonrasına Ait Mimari ve Sanat Eserlerinin Tespiti” adlı yüzey araştırması kapsamında tespit edilmişti. Köprü tespit edildikten sonra Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü’ne tescil başvuru yapılmış, ancak tescile uygun görülmemişti.

Adını üzerinde bulunduğu Gabon Boğazı’ndan alan köprünün ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı bilinmiyor. Kalan iki ayak kalıntısı ve üzerinde bulunduğu arazi yapısı göz önüne alındığında tek gözlü, sivri kemerli, yolu eğimli olan bir yapı olduğu anlaşılıyor. Kalan ayak kalıntılarından sivri kemerli tek bir gözden ibaret olduğu anlaşılan yapı, doğu-batı doğrultusundaki bir eksen üzerinde uzanıyor.

Batıdaki ayak ve gerisindeki tempan duvarı kısmen ayakta olan yapının doğudaki ayağı ise tamamen yıkılmış ve çayın içerisine göçmüş durumda. Taş kaplamaları dökülmüş olan köprünün kemer kısmının düzgün kesme taş, tempan duvarının ise moloz taştan inşa edildiği anlaşılıyor.