Balıkesir’in Ayvalık ilçesi Karaayıt köyü yakınındaki demir madenine patlatma paterni eklenmesi ile ilgili verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararı Danıştay tarafından bozuldu. Danıştay yerel mahkemenin davanın reddi yönündeki kararını bölgede bulunan Madra barajı ve diğer su varlıklarına dikkat çekerek bilirkişi keşfi heyetinde hidrojeoloji uzmanı olmadığı gerekçesi ile bozdu.

MADEN 1954 YILINDAN BERİ FAALİYETTE

Ayvalık Karaayıt köyü yakınında 1954 yılından beri faaliyetlerini sürdüren Bilfer Demir madeni ocağına patlatma paterni eklenmesi ile ilgili projeye Balıkesir Valiliği tarafından verilen ÇED Gereli Değildir raporuna Ayvalık Belediyesi tarafından dava açılmıştı. Davaya Ayvalık Tabiat Platformu belediyenin anında müdahil olarak katılırken maden şirketi de Valilik yanında müdahil olmuştu. Davaya Bakan Balıkesir 2. İdare Mahkemesi maden ocağının 1954 yılından beri çalıştığını ve ruhsat alanında 1993 yılından itibaren herhangi bir değişiklik mevcut olmadığını belirterek, ocağa patlatma paterni eklenilmesi ile daha kısa sürede daha fazla cevher elde edilmesinin amaçlandığı, maden sahasında mutlak tarım arazisinin bulunmadığı, patlatma paterninin tarımsal faaliyetler ile flora ve fauna için herhangi bir olumsuz etkisinin bulunmadığı, maden sahasında gerekli set ve kuşaklama yapılarak kirli suyun Madra Barajı kaynaklarına ulaşımının engellendiği gibi gerekçelerle davayı reddetmişti.

YEREL MAHKEMENİN RED KARARI DANIŞTAY’DA TEMYİZ EDİLDİ

Yerel Mahkemenin bu kararını temyiz eden belediye ve Tabiat Platformu mahkemenin kararına dayanak yaptığı bilirkişi raporunda birçok eksik olduğuna dikkat çekmişti. Temyiz dilekçesinde madenin Madra Barajı kolları ile çevrelendiği belirtilerek “madenin yeraltı suyu seviyesinin altına inecek olması, barajla doğrudan etkileşime geçecek olması, patlatma ve kazı ile yer altı suyu örüntülerinin bozulacak olması nedeniyle hidrojeolojik durumun mutlaka hidrojeoloji konusunda uzman bilirkişi tarafından değerlendirilmesi gerektiği” ileri sürülmüştü. Maden ocağı işletmelerinde yapılan patlatmaların çatlak/mağara sistemini bozduğunun aktarıldığı temyiz dilekçesinde çökmelere ve su yollarının değişmesine, suyun derinlere kaçmasına sebep olunması nedeniyle bu su kaynaklarını kullanan çiftçiler ile yerleşim alanlarına zarar verildiği dile getirildi.

BARAJ YANINDAKİ MADENİ İNCELEYEN BİLİRKİŞİ HEYETİNDE SU UZMANI YOK!

Dosyayı görüşen Danıştay 4. İdare Mahkemesi yerel mahkemenin kararına dayanak aldığı bilirkişi raporunu düzenleyen heyet üyeleri arasında hidrojeoloji uzmanı bulunmadığı gibi, maden faaliyetlerine patlatma paterni eklenmesine ilişkin projenin, etki alanında bulunan yeraltı ve yerüstü sularına ve Madra Barajını besleyen su kaynaklarına etkisi hususunda yeterli inceleme ve değerlendirme yapılmadığı değerlendirmesinde bulundu. Mahkeme bir üyenin karşı oyuna 4 üyenin kabul oyu ile bilirkişi raporunun hükme esas alınabilecek nitelik ve yeterlilikte olmadığı sonucuna vardı. Danıştay 4. Dairesinin kararında “uyuşmazlığın tereddüde mahal vermeyecek şekilde çözümlenebilmesi amacıyla, özellikle hidrojeolojiye ilişkin tespitler yönünden aralarında; hidrojeoloji uzmanının da yer aldığı bir bilirkişi heyeti ile keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle uyuşmazlığın esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.

PASA ATIK SAHASI İKİ KER DEREYE ÇÖKTÜ

Karaayıt Demir madeni 2019 yılında madenin atıklarını depoladığı pasa sahasının bir yılda iki kez çökmesi ile gündeme gelmişti. Köyün altından geçen dereye karışan atıkların içindeki ağır metallerin ve zehirli kimyasalların Ayvalık ve çevresinin içme ve sulama suyunu sağlayan Madra Barajına karıştığı ileri sürülmüştü. Firmanın köylülerin son mera alanlarını da maden sahası içine katma çabası köylülerin direnişi sonrası başarılı olamamıştı.

Evrensel