Geçtiğimiz salı günü karasu havuzlarından birisinin yıkılması ile büyük bir çevre kirliliğine neden olan Ayvalık’taki Doğuş Pirina fabrikasının çevredeki zeytinlikleri keserek atık havuzu yaptığı ortaya çıktı. Belediye, işletme hakkında suç duyurusunda bulunarak, çevre iznini iptali için dava açtı.

Aylardır Ayvalıklıların özellikle kötü koku ve Ayvalık sahilinden denize dökülen Nikita Deresi’ni kirletme şikayetlerine konu olan işletme, 1982 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. İşletmede yaklaşık 4 bin metrekarelik proje alanında bölgedeki zeytin fabrikalarının atıklarını işleyerek pirina yağı (bitkisel ham yağ) elde ediliyor. 2015 yılında kapasite arttıran işletmenin kapasite artışı dosyasında mevcut 300 ton/gün yağlı pirina işleme kapasitesini 900 ton/güne çıkarıldığı dile getiriliyor.

ATIK HAVUZLARI ÇED ALANI DIŞINDA

Kapasite artışı talebinin ardından 2015 yılında ÇED gerekli değildir kararı alan işletmenin ÇED alanı ve verilen tapu bilgilerini sorgulayan Ayvalık Tabiat Platformu Sözcüsü Nebahat Dinler, atık havuzlarının büyük kısmının ÇED alanı dışında olduğunu tespit etti. Fabrika, 1982 yılında kurulduğu için ÇED raporundan muaf olduğunu belirten Dinler, fabrikanın kapasite artışı sürecindeki ve son halini gösteren uydu görüntülerini paylaşarak; “İşletmenin sağ tarafındaki iki büyük havuz 2015’teki ÇED haritasının işaretli kısmının dışında tutulmuş. Bu alan tapuda iki kuyulu arsa olarak kayıtlı. Son olayda yıkılan bu havuz oldu. Binanın sınırının yanındaki ek havuz ise 2015/2020 arası yapılmış. Bu arsa ise zeytinlik olarak kayıtlı. Tüm zeytin ağaçlarını kesip havuz yapmışlar” dedi.

BELEDİYE BAŞKANI: İSYAN EDİYORUZ

Geçtiğimiz günlerde 6 atık havuzundan birisinin patlaması ile zeytin küspeleri ve karasularının çevre kirliliğine neden olması sonrası Ayvalık Belediyesi işletme hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurunda bulundu. Konuyla ilgili dün bir basın açıklaması yapan Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, işletmenin kapasitesinin 8-9 kat üzerinde çalıştığını aktardı. Ergin, fabrikanın çevre işletme izninin iptali için belediye olarak dava açtıklarını dile getirdi. Ayvalık Belediyesi Çevre Komisyonu ve Kent Konseyi Başkanı ile birlikte gerçekleştirilen basın toplantısında konuşan Belediye Başkanı Ergin, Ayvalık’ın Doğuş Pirina fabrikası yüzünden büyük bir çevresel felaketle karşı karşıya olduğunu söyledi. Fabrikada patlayan havuzdan taşan zeytin kara sularının dereleri ve denizi kirlettiğini aktaran Ergin, “Ayvalıklılar olarak zeytinyağının pirina kokusuna alışmış insanlarız. Ancak, bu fabrikanın şu an kapasitesinin çok üzerinde çalıştığını biliyor, görüyoruz. Sadece Ayvalık’ta üretilen zeytinlerden elde edilen pirina işlenmiyor burada. Tüm Türkiye’den, hatta Midilli’den getirilen pirinanın buraya getirip işlenmesine isyan ediyoruz. İşletme kapasitesi 8-9 kat aşılmıştır. Buna isyan ediyoruz” dedi.

“FABRİKANIN ÇEVRE İŞLETME İZNİNE KARŞI DAVA AÇTIK”

Fabrikanın konum olarak yanlış yere kurulduğunu ileri süren Ergin, “En ufak bir hakim rüzgarda fabrikanın kokusu, pisliği Ayvalık’ın üzerine kabus gibi çöküyor. Ayvalık Çevre Şehircilik İl Müdürlüğüne ve Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduk. Belediye olarak da fabrikanın çevre işletme izninin iptali için dava açtık” dedi. Ergin geçtiğimiz yaz ayında fabrikanın Nikita Deresi’ni kirletmesi ve kirliliğin denize ulaşması ile ilgili fabrika hakkında çevreyi kasten kirletme suçlamasıyla dava açtıklarını ve 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde fabrika önünde mitingi yaptıklarını hatırlatarak, bu davayı da kazanacaklarına inandıklarını söyledi.

İŞLETMEYE ÇEVREYİ KASTEN KİRLETME VE SAHTECİLİK SUÇLAMASI

Ayvalık Belediyesinin 1 Haziran 2020 tarihli suç duyuru dilekçesinde fabrika ile ilgili suçlamalar arasında kasten / ihmal suretiyle çevreye zarar vermenin yanı sıra, vergi kaçırarak kamu zararı yaratma ve evrakta sahtecilik de yer almıştı. Dilekçede “Tesis işletme izni alırken ÇED’den muafiyet alınabilmesi için gerçekte 300 ton/gün olan işletme kapasitesi 100 ton/gün olarak maniple edilerek suç işlenmiştir” ifadelerine yer verilmişti. Dilekçe de ayrıca tesislerin 1. derece doğal sit alanında olmasına rağmen kapasite artışı dosyasında bunun tam tersi ifadelerin olduğunun da altı çizilmişti.