Gençler ülkelerin emisyonlarını yeterince azaltmamasının insan hakları ihlali olduğunu söylüyor. Başvuru kabul edilirse AİHM’de görülecek ilk iklim davası olacak.

Yetersiz emisyon kesintilerinin insan hakkı ihlali olduğunu belirten altı Portekizli genç Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne dava açtı. Gençler AİHM’e yöneltilen ilk iklim davası olma özelliği taşıyan davada aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 33 ülke hakkında şikayette bulundu. Eğer mahkeme dava başvurusunu kabul ederse, insan hakları argümanlarına dayalı diğer iklim davaları için de yol gösterici olacak emsal teşkil edebilir.

33 ülke arasında Türkiye de yer alıyor

Climate Change News’ten Chloé Farand’ın haberine göre dava açılan ülkeler arasında 27 Avrupa Birliği ülkesinin yanı sıra iklim değişikliğine neden olan emisyonlarını yeterli miktarda azaltmayan Birleşik Krallık, İsviçre, Norveç, Rusya, Ukrayna ve Türkiye yer alıyor. Başvuruda bulunan altı genç ise şu şekilde: Cláudia Agostinho (21), Catarina Mota (20), Martim Agostinho (17), Sofia Oliveira (15), André Oliveira (12) ve Mariana Agostinho (8).

Artan yangınlar ve sıcaklıklar gerekçe gösterildi

Yapılan başvuruya dayanak olarak Portekiz’de 2017 yılında meydana gelen ve 120 kişinin ölümüne sebep olan orman yangınları gösteriliyor. Araştırmacılar yangının şiddetini küresel ısınmaya bağlıyor. Bunun yanı sıra geçtiğimiz temmuz ayının Portekiz’de son 90 yılın sıcaklık rekorunu kırması da başka bir gerekçe olarak sunuluyor.

‘Geleceğim için korkuyorum’

Perşembe günü davayı kamuoyuna duyuran gençlerden Catarina Mota, “Geleceğim için korkuyorum. Her yıl evimin daha düşmanca bir yer haline geldiği hissiyle yaşıyorum” ifadelerini kullandı.

Mota konuşmasına “Eğer çocuklarım olsa onları nasıl bir dünya için hazırlamalıyım? Bunlar hergün yüzleştiğim gerçek problemler. 2017 yangınlarından sonra değişmemiz ve iklim değişikliğini acilen durdurmamız gerektiğinin farkına vardık” sözleriyle devam etti.

‘Eşi benzeri görülmemiş bir dava’

Davanın bir ilk olması ve kompleks doğası sebebiyle dava dosyasını oluşturmak neredeyse üç yılı aldı. 2017’de düzenledikleri bir bağış kampanyası ile davanın masraflarını çıkardılar.

Bu süreçte gençlere destek veren Global Legal Action Network yöneticisi Gearóid Ó Cuinn davanın “eşi benzeri görülmemiş” bir örnek teşkil ettiğini söylüyor.

Paris Anlaşması ile uyumlu değil

Climate Action Tracker tarafından yapılan araştırmaya atıfta bulunan avukatlar, 33 ülkenin planlarından hiçbirinin Paris Anlaşması kapsamındaki küresel sıcaklık artışını “2C’nin çok altına” sınırlama taahhütleriyle uyumlu olmadığını iddia edecekler.

Climate Action Tracker, AB’nin ve dava edilen diğer altı ülkenin taahhütlerinin seviyelerinin, dünyanın geri kalanıyla eşleşirse, en az 3-4 derece ısınmaya yol açacağını bulmuştu.

Davadaki avukatlar, Paris Anlaşması’ndaki en zorlu 1.5 C ısınma sınırına uygun olarak, ülkelerin hem yurt içinde hem de yurt dışında emisyon azaltımlarını derinleştirmeleri için bir mahkeme kararı arıyor.

Kaynak: Yeşil Gazete