Toplamda 13 tane termik santrale 4’üncü kez havayı kirletme izni verilmesine dair teklif TBMM gündeminde.

Toplam 13 termik santrale 4’üncü kez havayı kirletme izni verilmesine dair teklif bugün TBMM’de görüşülecek. Teklif kabul edilirse 13 adet termik santrale “baca filtresi takmadan” 2 buçuk yıl daha çalışma izni verilecek.

Meclisteki beş siyasi partinin uzlaşmasıyla Şubat 2019’da TBMM gündeminden çıkarılan “termik santrallere havayı kirletme izni” veren düzenleme, bu kez torba yasaya eklenerek gündeme geldi. Önceki uzlaşıyı hatırlatan ve tasarıya tepki gösteren CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, “Bu, Meclisin namus meselesidir. Bu kudretli şirketler milletvekillerinden daha mı güçlü?” diyerek teklifin reddedilmesi gerektiğini vurguladı.

ZEHİR SAÇMALARINA İZİN VERİLECEK

TBMM’de ele alınacak yasa teklifinin 50. maddesi ile 13 termik santralin baca filtresi takmadan ve arıtma tesisi kurmadan 2 buçuk yıl daha zehir saçmasının önü açılıyor. İktidarın öne sürdüğü sav ise bu santrallerin devre dışı kalması halinde elektrik sıkıntısı doğacağı.

CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz ve HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan da kanun teklifinin reddedilmesi yönünde çağrı yaparak tehlikenin boyutlarına dikkat çekti.

AKP SAĞLIKTAN DEĞİL ŞİRKETLERDEN YANA”

Adı geçen santrallerin Çelikler Holding, Ciner Enerji, Konya Şeker Enerji, Limak Enerji, İçtaş Enerji ve Bereket Enerji gibi sermaye gruplarına ait olduğunu ileri süren CHP’li Özel, “AKP bu santralleri mevzuata aykırı oldukları gerekçesiyle kapatmak ya da cezalandırmak yerine vatandaşlarımızı cezalandırmayı tercih etmektedir. Bu santrallere, 2018 yılında 559 milyon, 2019 yılında ise 665 milyon TL tutarında kapasite mekanizması teşvik sistemi kapsamında ödeme yapıldığı da dikkate alındığında, bu kadar teşvik verilen, bu kadar kollanan santralların, temiz hava için temiz çevre için sorumluluklarını yerine getirememiş olmaları, yeni bir uzatmada bu sorumlulukları yerine getirmeyeceklerinin garantisidir” dedi. 

“2.5 YIL DAHA KİRLİ HAVA SOLUYACAKLAR”

Getirilen düzenlemeyle Afşin Elbistan, Seyitömer, Tunçbilek, Orhaneli, Çayırhan, Kangal, Soma, Kemerköy, Yeniköy, Çatalağzı ve Yatağan termik santrallarına çevre mevzuatına uyum için tanınan sürenin 2.5 yıl daha erteleneceğini belirten Özel şu değerlendirmede bulundu:

“Burada yaşayan vatandaşlarımız kirli hava solumaya devam edecek, hava kirliliğiyle ilişkili solunum sistemi hastalıkları başta olmak üzere hastalıklarla boğuşmaya devam edecekler. Türkiye’deki solunum sistemi hastalıklarının yüksekliği ve bu termik santralların bulunduğu Bursa, Manisa ve Muğla’dakihava kirliliğinin diğer yerleşim yerlerine göre daha yüksek olduğu dikkate alınmalıdır”

“ENERJİ İHTİYACIMIZ VAR” YALANI

CHP Milletvekili Yavuzyılmaz “Bu teklfi kabul etmek cinayete teşebbüstür. Çevre yatırımlarını yapması gereken, 6 yıldır yapmayan, bunun karşılığında hiçbir cezai müeyyide uygulanmayan, lüks ve şatafatlı hayat yaşayan bu termik santral sahiplerinin çıkarları kollanarak, ‘enerji ihtiyacımız var’ yalanıyla birlikte bu kirliliği ve bu cinayetleri işlemeye teşebbüs etmek, bu vatandaşa hizmet etmek demek midir?” sorusunu yöneltti.

HDP Milletvekili Garo Paylan da bacalarına filtre takmayan santrallerin isimlerini sıralayark “Etraflarındaki halkın kanser, çocukların astım olmasına sebebiyet veriyorlar. Vatandaşların yediği bütün gıdaları kirletiyorlar” diye konuştu.

“YASAMA ORGANINA BASKI VAR”

Önceki uzlaşıda kendileri ile birlikte AKP’li Bülent Turan ve Doğan Kubat, HDP’li Fatma Kurtulan, MHP’li Erkan Akçay ve İYİ Partili Tuba Vural Çokal’ın imzalarının bulunduğunu hatırlatan Özel, “Önergenin geri çekilmesinden 8 ay sonra getirilen bu düzenlemeye ilişkin, bu imza sahibi milletvekillerinin, özellikle de AKP ve MHP’li milletvekillerinin açıklama dahi yapmamış olmasını kabul edemeyiz. Vatandaşın sağlığını ilgilendiren böylesi önemli bir konuda, kendi iradeleri dışında, yasama organına yeniden bir baskının yapılmasını şaşkınlıkla takip ediyoruz” dedi. Özel, öncekinde olduğu gibi bu düzenlemenin geri çekilmesi için de çevre örgütleriyle birlikte direneceklerini dile getirdi.

40 YAŞIN ÜSTÜNDEKİ HER 8 KİŞİDEN 1’İ KOAH HASTASI

Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) KOAH Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Arzu Mirici ise Türkiye’de 40 yaş üzerindeki her 7-8 kişiden 1’inin KOAH hastası olduğunu belirterek kapatılması gereken termik santrallere ek süre verilmesinin doğru olmayacağını vurguladı.

ÖLÜMLERİN ÖNEMLİ BÖLÜMÜ SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARINDAN

Konuya ilişkin kapsamlı bir rapor hazırlayan Türk Torak Derneğinin yaptığı araştırmalara göre, Türkiye’de 2015 yılında 43 bin 820, 2016 yılında 48 bin 532 kişi solunum sistemi hastalıklarına bağlı olarak yaşamını yitirdi. Derneğin araştırmalarına göre 2016 yılında gerçekleşen 408 bin 782 ölümün yüzde 11.9’u solunum sistemi hastalıklarına bağlı.

Mezopotamya Ajansı’ndan Emrullah Acar’a konuşan Türk Toraks Derneği Başkan Yardımcısı ve Göğüs Hastalıkları ve Alerji Uzmanı Prof. Dr. Ali Fuat Kalyoncu, “13 termik santral, baca filtresi takmadan zehir saçmaya devam edecek” dedi.

Termik santrallerle ilgili daha önce de ek izin verildiği ancak santrallerin gerekli koşulları yerine getirmediğini söyleyen Kalyoncu, “İnsanlar için sigara içmek ne ise şehirler için de kömür yakılmasından kaynaklanan zararlı gazlar odur. Termik santrallere filtre takılmadan çalıştırılmasını bir doktor olarak bana ekonomik boyutta hiçbir şekil anlatamazsınız. Sadece ekonomik olarak bakmamak lazım. Termik santrallerin çevresinde yaşayan insanların temiz hava almak en doğal hakkıdır” ifadelerini kullandı.

“SANTRAL HER GÜN 15 TON KÜLÜ ETRAFINA SAÇIYOR”

Kalyoncu, santrallerin doğaya ve insan sağlığına verdiği zararı şu örnekle açıkladı: Evde saksıda çiçek bakıyoruz, o çiçekler de bazen bitleniyor. Bitler de bir canlı. Bu canlılar çiçeğe zarar verir diye çiçeğin etrafına biraz sigara külü serpiyoruz, bitler ölüyor. O sigara külünü şöyle düşünelim; termik santralin etrafında yaşayan canlılar var ve santral her gün 15 ton külü etrafına saçıyor. Bu küller etrafında bulunan bütün canlıları etkiliyor. Kısa vadede etkili olmayabilir ama yıllar içerisinde o küller insanın solunum sisteminde birikiyor. İnsanlar soba borusu değil ki iki tane vuralım da küller çıksın. O küller insanların iç organlarında kalıyor. Zamanla KOAH denilen hastalıklara sebep oluyor. Filtre takılsa küllerin bir miktarını tutabilir.

TERMİK SANTRALLER VE SAHİPLERİ

Doğaya ve insan sağlığına geri dönülemez zarar verecek olan Meclisin çalışmaları için 2,5 yıl ek vereceği termik santraller, kapasiteleri ve sahiplerinin isimleri ise şöyle:

• Afşin-Elbistan (Maraş) – 1.355 MW kapasiteli – Çelikler Holding
• Seyitömer (Kütahya) – 600 MW kapasiteli – Çelikler Holding
• Tunçbilek (Kütahya) – 365 MW kapasiteli – Çelikler Holding
• Orhaneli (Bursa) – 210 MW kapasiteli – Çelikler Holding
• Afşin-Elbistan (Maraş) – 1.440 MW kapasiteli – EÜAŞ (Kamu)
• 18 Mart (Çanakkale) – 320 MW kapasiteli – EÜAŞ (Kamu)
• Çayırhan (Ankara) – 620 MW kapasiteli – Ciner Enerji
• Kangal (Sivas) – 457 MW kapasiteli – Konya Şeker
• Soma (Manisa) – 990 MW kapasiteli – Konya Şeker
• Kemerköy (Antalya) – 630 MW kapasiteli – Limak-İçtaş
• Yeniköy (Muğla) – 420 MW kapasiteli – Limak-İçtaş
• Çatalağzı (Zonguldak) – 300 MW kapasiteli – Bereket Enerji
• Yatağan (Muğla) – 630 MW kapasiteli – Bereket Enerji