Çanakkale ili Lapseki’de TÜMAD şirketi tarafından işletilmek istenen altın madenine “ÇED olumlu” kararı verildi. Madenin ÇED alanı yörenin içme ve sulama suyunu sağlayan Bayramdere Barajının mutlak koruma alanına 680 metre uzaklıkta bulunuyor.

Esan Eczacıbaşı’na ait altın gümüş madenini satın alarak kendi maden alanını genişleten TÜMAD Altın Şirketi yıllardır Balıkesir İvrindi de madencilik faaliyeti yürütüyor. Yöre halkının ve ekoloji örgütlerinin mücadelesine rağmen geçtiğimiz günlerde ÇED olumlu kararı verilen maden projesine karşı çeşitli kurumlar ve yurttaşlar tarafından önümüzdeki günlerde dava açılması bekleniyor. 

SUYU KORUDUKLARI İÇİN YARGILANIYORLAR

TÜMAD’ın Şahinli maden projesine karşı dava hazırlığı içinde olan kurumlardan birisi de Çanakkale Belediyesi. Çanakkale Belediye Başkanı ve bürokratları Kanadalı Alamos Gold’un Kirazlı’daki 400 bin ağacı katlederek yaptığı doğa katliamına karşı başlatılan “Su ve Vicdan Nöbeti”ne destek verdikleri için “görevi kötüye kullanma ve kamu zararına yol açma” gibi suçlamalarla yargılanıyorlar. Lapseki’deki TÜMAD Altın Madeni ve yöredeki diğer Madencilik faaliyetleri ile ilgili görüş aldığımız Çanakkale Belediyesi Başkan Yardımcısı Mehmet İrfan Mutluay, Çanakkale halkına ve tüm canlıları temiz suyu ulaştırmaya çalışmanın Çanakkale Belediyesinin asli görevi olduğunu söyledi.

KAZDAĞI VE BİGA YARIMADASININ YÜZDE 79’U MADENLERE RUHSATLANDI

Geçtiğimiz yıl TEMA Vakfı tarafından yapılan bir çalışmada Kazdağları ve Biga yarımadasının yüzde 79’unun madencilik projeleri için ruhsatlandırıldığının ortaya konduğunu hatırlattı. Bu ruhsatlarla ilgili projelerin birer birer önlerine gelmeye başladığını belirten Mutluay, şunları söyledi: “Lapseki’deki altın madeni Bayramdere barajının havzasında, hatta baraja gönül aynasına yaklaşım mesafesi 680 metre. Bayramdere barajı Çardak ve Lapseki‘nin içme suyu ihtiyacını karşılıyor. Ayrıca çok büyük miktarlarda tarım alanlarının sulanmasında kullanılan bir baraj. Yine bizim Atikhisar barajımız da Koza Altın Şirketinin bir faaliyeti var. Bununla ilgili ÇED olumlu kararı vardı. Bunu biz sivil toplum örgütlerinin açmış olduğu dayanışma derneği’nin açtığı bir dava vardı. Çanakkale Belediyesi olarak biz de müdahil olduk ve o ÇED iptal edildi ama yeni bir ÇED hazırlığı var bununla ilgili. Dolayısıyla bölgenin tamamında buna benzer şirketlerin faaliyetleri ve çalışmaları var”.

“GELECEK KUŞAKLARA İHANET”

Gelinen noktada AKP’nin 20 yıllık iktidarında özelleştirme politikalarıyla bu ülkenin tüm değerlerini satıp özelleştirdiğini belirten Mutluay, “Şimdi görülüyor ki doğayı pazarlamaya çalışıyor. Aslında pazarladığı insan yaşamı, doğal yaşam, su kaynakları, toprak, iklim…” dedi. Siyasi iktidarın iklim değişikliği süreçlerine dair ortaya koyduğu programla pratiğinin çok farklı olduğunu aktaran Mutluay şunları söyledi: “Sürdürülebilirlik kavramı içerisinde yaşam alanlarına yapılacak her saldırı, her faaliyet gelecek kuşaklara ihanettir diyoruz. Biz burada kendi bölgemizde bu saldırılara karşı koymaya çalışacağız. Her türlü hukuksal ve demokratik haklarımızı da bu anlamda kullanacağız. Şahinli kapasite artış dosyası ÇED raporları inceleniyor, bunun üzerinde çalışıyoruz. Bununla ilgili hukuki süreçler başlatılacak.”

TÜMAD, MADENİ ECZACIBAŞI’DAN SATIN ALDI

Lapseki’nin Şahinli Köyü yakınındaki Altın-Gümüş Madeni Ocağı Kapasite Artışı Projesinin ruhsat alanı 2304,72 hektarı buluyor. ÇED Dosyasına göre ÇED Alanı 429 hektar olan madenin toplam 13 yıl işletme süreci olacak. Tamamı orman ve hazine arazisi üzerinde bulunan maden projesinin ÇED süreçleri de ilginç bir seyir de gelişti. ESAN Eczacıbaşı 2013 yılında Altın-Gümüş Madeni Ocağı için 34 hektar alan için “ÇED Olumlu” kararı aldı. TÜMAD, ESAN Eczacıbaşı’na ait olan ruhsatı 15.09.2021 tarihinde devir alırken projede kapasite artışına giderek 34 hektarlık alanı 429 hektara çıkarttı.

ÇED YANMASIN DİYE ŞÜPHELİ ÜRETİM

Revize proje ile Aralık 2021 tarihinde ÇED sürecini başlattı. Öte yandan yöredeki ekoloji örgütleri TÜMAD’ın Eczacıbaşından devraldığı ÇED olumlu kararının yanmaması için 7 yıllık süreç içerisinde yapması gereken üretimi yapmış gibi gösterdiğini ileri sürüyorlar. Ekoloji örgütleri madende 2019 yılında yapıldığı ileri süregelen ve hem Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, hem de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından doğrulanan bu üretimin şüpheli olduğu, araştırılması gerektiği konusunda ısrarlılar.

ZENGİNLEŞTİRME TESİSİ DE KAPASİTE ARTIRMAK DURUMUNDA

Projeye göre maden işletmeye geçtiğinde 80 kişi çalışacak, öte yandan ekoloji örgütleri bölgenin meyve sebze deposu olarak bilinen Lapseki’de yapılacak madenciliğin tarımsal ve hayvansal faaliyete büyük zarar vereceği ileri sürüyorlar. İşletmede 3 açık ocakta ve yer altı galerilerinden yılda toplam 1.200.000 ton üretim gerçekleştirilmesi planlanıyor. Madenin ömrü boyunca yapılacak kazı miktarı ise 44,1 milyon tonu bulacak! Buradan çıkarılacak cevherin TÜMAD’ın aynı bölgede projeye kuş uçuşu 1,5 km mesafede bulunan “Lapseki Altın-Gümüş Madeni ve Zenginleştirme Tesisi”nde zenginleştirilmesi planlanmakta. Ekoloji örgütleri bu tesisin kapasitesinin 1.200.000 ton olduğuna dikkat çekerek, mevcut zenginleştirme tesisinin her iki projeden elde edilecek cevhere yeterli gelmesi mümkün olmayacağı, bu nedenle zenginleştirme tesisinin de kapasitesinin arttırılması zorunlu hale geleceğini ileri sürüyorlar.

MADEN BARAJLARIN YANIBAŞINDA

Madencilik projesinin ÇED alanı, Lapseki ilçesine kuş uçuşu yaklaşık 7,5 km, Şahinli köyüne 1,2 km, Subaşı köyüne 3,3 km, Yeniceköy köyüne 3,4 km, Taştepe köyüne 4,2 km, Çamyurt köyüne 4,6 km ve Mecidiye köyüne 5,13 km. mesafede bulunuyor. ÇED alanı, içme ve sulama suyu barajı olan Bayramdere Barajı’nı mutlak koruma alanına yalnızca 680 metre mesafede yer alırken ÇED alanının 12,57 hektar alanı barajın orta mesafeli koruma alanında kalıyor. ÇED alanına yakın diğer bir su ise ÇED alanın güneybatısında 5,17 km uzaklıktaki Umurbey Barajı. Umurbey Barajı, meyveciliği ile ünlü ve yurtdışına ihracat yapılan Lapseki tarım alanlarının sulama kaynağı olarak kullanılıyor. Yine Alpagut Göleti de ÇED alanının kuzeydoğusunda ve 5,09 km mesafede bulunmakta. ÇED alanı içinde 2 mikro havza bulunuyor. Kovanlık Deresi Mikro Havzası ve Bayramdere’yi besleyen Kestanelik Deresi Mikro Havzası. Bu havzada, pasa sahası, açık ocaklar ve yeraltı ocağı planlanıyor.

309 HEKTAR ORMAN YOK OLACAK

Projenin 429 hektarlık ÇED alanının; 426,91 hektarı orman arazisi, 2,09 hektarı hazine arazisi durumunda. ÇED alanının en az 309,08 hektarlık kısmındaki ormanın yok olacağı öngörülüyor. Proje sahasında yapılan arazi çalışmalarında 4 endemik bitki türünün yanı sıra proje alanı ve ekolojik etki alanlarında 42 memeli türünün yaşadığı tespit edilmiş. Bölgenin yarasa türleri, su samuru ve boz ayı gibi nesli tehlike altındaki türlerin yaşam alanı olduğu dile getiriliyor.

Evrensel