Ekoloji Birliği’nin çevrim içi yaptığı ekoloji tartışmalarının ilkinde ‘adil geçiş’ kavramı tartışıldı. 19 Temmuz 2024 günü gerçekleştirilen canlı yayın programında Prof. Dr. Aykut Çoban konuyla ilgili sunum yaparak bilimsel raporlar eşliğinde bilgilendirme ve değerlendirmelerde bulundu.

Ekoloji Birliği’nin çevrim içi yaptığı ekoloji tartışmalarının ilkinde adil geçiş kavramı tartışıldı. 19 Temmuz 2024 günü gerçekleştirilen canlı yayın programında Prof. Dr. Aykut Çoban konuyla ilgili sunum yaparak, bilimsel raporlar eşliğinde bilgi vererek, ayrıca değerlendirmelerde de bulundu.

Ekoloji Birliği yürütme kurulundan bazı isimlerin de katıldığı canlı yayın söyleşi programında “Adil geçişin yanlış önermesi: İklim politikasının engeli sayılan emekçiler” başlıklı bir sunum yapan Ankara Üniversitesi SBF Kent ve Çevre kürsüsünden KHK ile uzaklaştırılan Prof. Dr. Aykut Çoban, “Ne adil geçiş ne fosil ekonomisi! Dolayısıyla da birinden birini tercih etmek gibi bir ikilemin içerisinde olunmaması gerekir. Zaten fosil ekonomi savunulamaz ama adil geçiş de onun kadar, özellikle emekçiler ve ekolojistler açısından tehlikeli bir proje” dedi.

Özellikle gelişmiş ülkelerde adil geçişin işçi sınıfının isyan etme potansiyelini bastırmaya dönük bir proje olarak ortaya konduğunu ifade eden Çoban, Türkiye’de işin farklı bir yönünün daha bulunduğunu şöyle ifade ediyor: “Türkiye yenilenebilir enerji gibi yeşil dönüşümün vadedildiği sektörlerde ekoloji mücadelesi çok zengin ve çok şiddetli bir şekilde cereyan ediyor. Böyle olduğu zamanda işçi sınıfı eğer adil geçişe ikna edilirse bu durumda işçi sınıfını ekolojistlerin karşısında bir bariyer olarak dikilecek. Haliyle ikisini düşman haline getirecekler.”

Hükümetin OVP’de 2022-26 için tasfiye edilecek, kapatılacak, yasaklanacak, cezalandıracak, herhangi bir fosil ekonomisi tesisi bulunmadığına dikkat çeken Çoban, “O zaman şimdi kapatılacak bir iş yeri yokken kime dönük bir adil geçiş programı yapılıyor sorusu akla gelir. Diyelim ki Türkiye’de kömür tasfiye edilecek, kömürden çıkılacak ve buradaki işçiler tasfiye edilecek. İşçiler böyle bir tasfiyeye karşı çıktıklarında “sen iklim politikasına karşı çıkıyorsun, dünyanın geleceği ile oynuyorsun!” denileceğini ifade etti.

Meseleye böyle yaklaşıldığında “Türkiye’de iklim politikaları hayata geçirilmiyorsa bunun sorumlusu işçilerdir” noktasına gelineceğini aktaran Prof. Dr. Çoban şöyle konuştu:

“Oysa iklim sorununun nedeni kapitalizm. Eğer biz iklim sorununun nedeni sermaye etkinlikleridir, gerekli politikaları hayata geçirmeyen devletlerdir, hükümetlerdir diye bakarsak o zaman iklim sorununu çözmek için meseleye istihdam politikalarından ya da başka bir deyişle adil geçişten başlamamamız gerekir. Yani ‘fosil mi ve adil geçiş mi’ ikileminden çıkmanın birinci kuralı sorunun nedenini saptamak. Sorunun nedeni emekçiler değil, sorunun nedeni sermaye ve devlet, dolayısıyla da kapitalizm…”